Weet de advocatuur te ontkomen aan de crisis, of begint de economische stagnatie nu ook daar merkbaar te worden? Deze vraag staat centraal tijdens deze 18e presentatie van De Stand van de Advocatuur.
Door Nico Mookhoek, uitgever
Na vijf jaar crisis hebben we de balans opgemaakt voor de Top 50 van de advocatuur. Dat hebben we gedaan aan de hand van de ontwikkeling van het aantal advocaten in de Top 50. Daarnaast zetten we de omzetcijfers op een rijtje.
Jaarlijks meten we op peildatum 1 januari het totaal aantal advocaten dat bij een Top 50-kantoor werkzaam is.
Vanaf 2007 levert dat het volgende beeld op:
Het jaar 2007 wordt algemeen als het eerste jaar van de crisis bestempeld. In de V.S. worden dan onder meer de problemen met de zogenaamde subprime hypotheken zichtbaar. De Top 50 start dat jaar met 4162 advocaten en groeit het hele jaar nog fors door. Op peildatum 1 januari 2008 tellen we maar liefst 6% meer advocaten.
In oktober 2008 escaleert de crisis, diverse grote banken komen in de problemen en het bancaire stelsel dreigt vast te lopen. Nationale overheden gaan interventies plegen in de hoop het systeem weer op gang te helpen. De advocatuur is echter ook in 2008 nog fors gegroeid. Op 1 januari 2009 tellen we weer 6% extra advocaten. Er werken dan op de kop af 4635 advocaten in de Top 50.
Twee opeenvolgende jaren met groeicijfers van 6% zijn – in de achttien jaar dat we de Stand publiceren – een unicum. Door de jaren heen zien we een patroon van een stijging van hooguit drie procent per jaar, afgewisseld met een enkel jaar van kleine krimp.
In 2009 slaat dan uiteindelijk ook in de advocatuur de crisis toe, in ieder geval in de Top 50. We sluiten het jaar af met 116 advocaten minder (-3%). Voor het eerst sinds jaren een krimp. Ook in 2011 en 2012 rapporteren we een teruggang, zij het meer bescheiden: beide jaren ongeveer 1 procent. Uiteindelijk zijn er op peildatum 1 januari 2012 4439 advocaten bij de Top 50-kantoren.
Als we dat aantal vergelijken met het aantal advocaten dat voor de crisis in de Top 50 werkte, ligt dat altijd nog 6,7% hoger. In 2006 hadden we 4162 advocaten.
En dan 2013. Na jaren van krimp laat de Top 50 dit jaar opeens een groei zien. Per 1 januari 2013 tellen we 4459 advocaten (+ 0,5%). Dat cijfer is overigens gecorrigeerd, om de volgende reden. Dit jaar hebben we maar liefst drie kantoren die met 34 advocaten op de 50e plaats staan. Dat maakt een totaal van 4526 advocaten. Voor een goede vergelijking met voorgaande jaren is maar 1 kantoor meegeteld in het totaaloverzicht.
Omzetontwikkeling
De redactie van de Stand vraagt elk jaar de jaarcijfers van de kantoren uit de Top 50 op bij de Kamer van Koophandel. Dat betreft dus de advocatenkantoren die een NV zijn. Omdat deze in het voorjaar worden gedeponeerd lopen we altijd een jaar achter in vergelijking met het aantal advocaten dat uit eigen onderzoek komt. De meest recente cijfers zijn dus die van boekjaar 2011.
Vijf jaar geleden, in de Stand 2008, beschikten we over de jaarcijfers 2006 van negen kantoren uit de Top 50. Deze kantoren heb ik als referentiekantoren genomen voor de omzetontwikkeling.
De referentiekantoren volgen in aantallen advocaten de trend van de hele Top 50. Daarmee zijn ze een goede indicatie voor de omzetontwikkeling van de totale Top 50. Het eerste jaar van de crisis, 2007, hebben de negen referentiekantoren een omzet van bijna 1 miljard euro. Een plus van 8,4% ten opzichte van het voorgaande boekjaar.
Ook in 2008 zijn er nog geen symptomen van de crisis zichtbaar. Ze breken met hun omzet zelfs door de magische grens van 1 miljard heen.
In de omzet begint de daling in het jaar 2009 en houdt aan tot en met 2011. De omzet van deze referentiekantoren bedraagt dan 949 miljoen euro. Dat is 69 miljoen minder omzet dan in het topjaar 2008. Die teruggang geldt voor acht van de negen referentiekantoren. De mate waarin, verschilt nogal per kantoor.
Maar ook hier geldt: krimp is een relatief begrip. Ten opzichte van 2006 – toen van crisis nog geen sprake was – ligt de omzet van deze negen referentiekantoren altijd nog ongeveer 42 miljoen euro hoger.
Crisis of geen crisis?
Wat is de conclusie? Heeft de advocatuur echt last van de crisis, of valt het allemaal wel mee?
Het antwoord daarop ligt meer genuanceerd dan een eenduidig ja of nee. Als we verder terugkijken, dan zien we dat de eerste jaren van de crisis (2007 en 2008), toen de Nederlandse economie nog niet stagneerde, een ongekende groei lieten zien. Die jaren waren voor de advocatuur buitengewoon vette jaren.
Sinds 2009 zien we een flinke correctie. Echter, die correctie is nog altijd niet van dien aard dat de groei uit 2007 en 2008 geheel is verdampt. Zowel het aantal advocaten als de omzet liggen nog altijd boven het niveau van voor de crisis. Wel zien we grote verschillen tussen de individuele kantoren.
Verrassend is dat het aantal advocaten dat bij een Top 50-kantoor werkt in 2013 een lichte groei laat zien. Hamvraag is natuurlijk of dit een structurele, opgaande trend is.
