Meer dan een jaar na de eerste publicaties over de Panama Papers komt de Europese commissie met een nieuw voorstel tegen belastingontwijking. Advocaten, bankiers en accountants moeten nieuw bedachte buitenlandse belastingroutes voor hun cliënten vanaf 2019 verplicht melden bij hun nationale belastingdienst, aldus een voorstel van EU-commissaris Pierre Moscovici, dat volgen de Volkskrant vandaag wordt gepresenteerd.
Volgens Europese Commissie-voorzitter Jean Claude Juncker zijn niet zo zeer grote bedrijven, maar advocaten, accountants en andere adviseurs het grote probleem achter belastingontwijking. Volgens het voorstel van Moscovici krijgen zij dan ook per 2019 de meldplicht opgelegd, die geldt voor constructies waar tenminste één EU-lidstaat bij is betrokken. Vanaf het moment dat zo’n constructie is opgezet, heeft de adviseur vijf werkdagen te tijd om de belastingdienst in te lichten. In Groot-Brittannië bestaat een dergelijke meldplicht al sinds 2004; ook Portugal en Ierland werken er al mee.
Echter: als een advocaat zich in zo’n geval beroept op zijn beroepsgeheim, dan komt deze meldplicht bij diens cliënt zelf te liggen. Dit is tevens het geval als alle betrokken tussenpersonen zijn gevestigd in Zwitserland of andere landen buiten de EU. Mocht de meldplicht er inderdaad komen – hiervoor moeten alle 28 EU-landen groen licht geven – dan zijn de lidstaten zelf verantwoordelijk voor sancties in het geval dat advocaten, accountants of andere adviseurs de meldplicht negeren.
De belastingdiensten van de 28 lidstaten zullen vanaf 1 januari 2019 actief informatie over nieuwe constructies met elkaar uitwisselen, zodat er een centrale database ontstaat met hierin de nieuwste fiscale sluipweggetjes. Afzonderlijke landen kunnen vervolgens zelf besluiten of ze een bepaalde belastingconstructie wettelijk willen toestaan of niet. De Europese Commissie hoopt zo dat de lidstaten zich beter wapenen tegen belastingontwijking en dat de meldplicht de (juridisch) adviseurs zal afschrikken om buiten de regels om te werken.
Alleen al met de talloze belastingconstructies zoals te vinden in de 11,5 miljoen documenten omvattende Panama Papers, zouden de 28 EU-lidstaten in totaal 173 miljard euro aan belastinginkomsten zijn misgelopen.