Rogier Karskens wil zo veel mogelijk zeldzame vogels zien en is daar zeer fanatiek in. In Nederland heeft hij 491 vogelsoorten waargenomen, wereldwijd al 3375. “Vaak ga je voor niets op pad. Zie je dan een keer wél wat je zoekt, dan is de kick extra groot.”
“Als de app Dutch Bird Alerts mij waarschuwt dat er een zeldzame vogel is gesignaleerd, dan breek ik dit gesprek af. Ik verzet dit interview dan naar volgende week, spring in de auto en ga achter de vogel aan”, waarschuwt Rogier Karskens. Ik tref hem tegen het einde van het vogeltrekseizoen, volgens hem de allerspannendste tijd van het jaar.
“Tijdens de najaarstrek zijn er vogels die verdwalen. Denk aan vogels uit Azië die per ongeluk naar het westen vliegen in plaats van naar het zuiden en dan zomaar op Texel terechtkomen. In deze periode kun je vogelsoorten zien die je anders nooit in Nederland ziet. Een van mijn targets voor dit najaar is de Siberische Sprinkhaanzanger. Die vogel heb ik nog nooit in Nederland gezien en die hoop ik dit jaar op mijn lijst bij te kunnen schrijven.”
Geruststellend idee
Zijn liefde voor vogels zat er van kinds af aan al in. Het vuurtje werd aangewakkerd toen hij op z’n twaalfde bij een natuurclubje ging. “Elk weekend vogels kijken. Het is fantastisch om iets te vinden waarnaar je uren hebt gezocht. “Vaak ga je voor niets op pad. Zie je dan een keer wél wat je zoekt, dan is de kick extra groot.” In die tijd is ook zijn passie voor het ‘twitchen’ ontstaan. “Ik wilde zo veel mogelijk zeldzame vogelsoorten zien en ben daar bloedfanatiek in geworden.”
Vroeger had hij alle tijd om vogels te kijken, maar toen hij een baan en een gezin kreeg werd dat een stuk minder. “Het werd lastiger om er hele weekenden op uit te trekken, maar ik heb mij toen voorgenomen om het twitchen niet op te geven. Wordt er een zeldzame vogel gemeld, dan laat ik alles uit mijn handen vallen en ga ik kijken.”
Advocaten hebben het vaak druk en hebben soms het gevoel dat ze worden geleefd door deadlines. “Maar in de 23 jaar dat ik werk, is het nog nooit voorgekomen dat ik niet weg kon. Met een beetje creativiteit is er altijd wel een gaatje te vinden om een zeldzame soort te bekijken. Zo ben ik in 2005 tussen twee besprekingen door vanuit Utrecht op en neer naar Westerbork gereden voor een Sperweruil. Ik vind het best een geruststellend idee dat je ondanks drukte altijd wel tijd hebt of kunt maken voor je hobby.”
Magische ervaring
De zeldzaamste vogel die hij ooit in Nederland heeft gezien, is de Horus Gierzwaluw, een vogel die alleen in Afrika voorkomt. “We hadden nooit verwacht dat die soort in Europa terecht zou kunnen komen, laat staan in Nederland. De vogel heeft in 2019 zo’n anderhalve dag boven Schiermonnikoog rondgevlogen. Zo’n zeldzaamheid zien, dat is een magische ervaring: once in a lifetime”.
Na dit interview dook er in een bos bij Wassenaar ‘een extreme zeldzaamheid’ op: de Roetvliegenvanger. “Het is pas de derde keer dat deze Aziatische soort in Europa werd waargenomen en het is misschien wel de zeldzaamste zangvogel die ooit in Nederland is gezien.”
Buitenlandse vogeltrips
Als kind vogelde Karskens in natuurgebieden bij hem in de buurt, zoals de Loonse en Drunense Duinen (Noord-Brabant). Al gauw breidde hij zijn speelveld uit tot de rest van Nederland. Inmiddels leidt zijn passie hem naar alle hoeken van de globe.
Zijn favoriete bestemmingen liggen in Afrika (Kameroen, Madagaskar), Zuid-Amerika (Colombia, Suriname) en Midden-Amerika (Mexico, Costa Rica). Vooral Afrika is ideaal voor een vogelaar met weinig tijd. Het continent leent zich goed voor korte trips van ongeveer een week: relatief dichtbij, geen jetlag en – niet onbelangrijk – ‘veel geweldige vogelsoorten’.
Meestal stapt hij alleen in het vliegtuig. “Mijn vrouw en kinderen houden erg van reizen, maar dat vogelen hoeft voor hen niet zo.” Karskens werkt veel met lokale gidsen die goed weten waar je de targets (doelsoorten) kunt zien. Een enkele keer is hij op stap geweest met een professioneel ‘vogelreisbureau’, zoals BirdingBreaks.
Reizen schaadt het milieu. Je zou het eigenlijk niet moeten doen. Aan de andere kant heeft ecotoerisme ook positieve kanten: de lokale bevolking ziet dat vogelaars van over de hele wereld naar een bepaald natuurgebied komen om daar bijzondere vogelsoorten te komen bekijken. Zo’n natuurgebied heeft dus ook economische waarde en dat stimuleert de bescherming van natuurgebieden.”
Kameroen
Van de reizen die hij tot nu toe heeft gemaakt, springt Kameroen er voor hem bovenuit. “Een topbestemming! Kameroen heeft veel bos, enkele bergen en véél soorten vogels die alleen in dat gebied voorkomen. Hoogtepunt van die trip was de Grey-necked Rockfowl– in Nederland bekend onder de lelijke naam Grijsnekkaalkopkraai. “Dat is een mysterieuze vogel. Hij leeft op rotspartijen midden in de bossen en laat zich amper zien. Die kom je niet toevallig tegen, je moet er echt moeite voor doen en een goede gids hebben om die te zien te krijgen.”
In Kameroen was het bloedheet, ‘s nachts sliep hij op de grond in verlaten gebouwtjes. Soortgelijke ervaringen had hij bij vogeltrips naar onder meer Ethiopië en Peru. “In een land als Mexico zijn de condities heel anders. De infrastructuur is veel beter, ‘s avonds zit je met een biertje in je hotel. Ook vind je er makkelijker de vogels die je zoekt.”
Reisleider
In maart 2025 gaat Karskens naar Yucatan in Mexico. Hij gaat dan een reis leiden voor vogelreisbureau BirdingBreaks. Met acht deelnemers worden verschillende habitats bezocht, zoals savanne en tropisch regenwoud. “Ik vind het leuk om mijn enthousiasme over vogels te delen. Verder ben ik benieuwd of het me lukt om onder meer de Yucatan Woodpecker en OcellatedTurkey, een zeldzame kalkoen, aan de groep te laten zien. Deze soorten vind je nergens anders dan hier.”
Vanaf de Kerst gaat hij de reis voorbereiden, maar op dit moment focust hij zich op zijn trip naar Colombia in november. Eerder vogelde hij al rond de stad Medellin, maar dit jaar bezoekt hij het noorden. “Ik ben bezig met een lijst van de vogels die ik wil zien. Vogels vind je in eerste instantie op basis van hun geluid. Om mijn targets te halen, bestudeer ik hoe ze klinken. Daarvoor gebruik ik een app met geluiden van Colombiaanse vogelsoorten.”
Natuurbehoud
Door veel in de natuur te zijn, heeft hij de vogelstand in binnen- en buitenland sterk achteruit zien gaan. Vogels verliezen delen van hun habitat, waardoor veel vogelsoorten minder voorkomen. “Onze nationale vogel, de grutto, gaat 5 procent per jaar in aantal achteruit. Ook de Zomertortel zag je vroeger veel vaker in Nederland dan nu.”
Als advocaat doet hij geregeld zaken die bijdragen aan ‘het behoud van de natuur in het algemeen en de vogelstand in het bijzonder’. Zo treedt hij op voor een natuurbeschermingsorganisatie en adviseert hij bij natuurontwikkelingsprojecten. “Het is prettig om te helpen het mooie op de wereld te behouden.”
Rogier Karskens is advocaat bij BVDV Advocaten & Fiscalisten in Utrecht, waar hij een insolventie- en ondernemingsrechtpraktijk voert. Karskens staat ondernemers bij in juridische geschillen en herstructureert ondernemingen die in zwaar weer verkeren. Ook adviseert en procedeert hij over vraagstukken met betrekking tot financiering en zekerheden. Geregeld treedt hij op als curator in faillissementen en bewindvoerder in surseances van betaling. Karskens is raadsheer-plaatsvervanger bij het Gerechtshof ’s-Hertogenbosch.
Lees meer:
