Vorige week vrijdag is het kabinet gevallen, waarop later premier Mark Rutte zijn vertrek uit de politiek aankondigde. Inmiddels is bekend dat Dilan Yeşilgöz-Zegerius (foto), demissionair minister van Justitie en Veiligheid, mogelijk in zijn voetsporen treedt. Ze is aangedragen als kandidaat-lijsttrekker.
Eind 2021 werd bekend dat Yeşilgöz-Zegerius in het destijds te vormen kabinet-Rutte IV de nieuwe minister van Justitie en Veiligheid en veiligheid zou worden. Een rol die ze uiteindelijk, tot de val van het kabinet, zo’n anderhalf jaar zou vervullen.
Geen jurist
Yeşilgöz-Zegerius volgde destijds Ferdinand Grapperhaus (CDA) op die, in tegenstelling tot haar, als oud-advocaat een juridische achtergrond heeft. Sterker nog; ze was de eerste minister op justitie sinds 1814 die geen jurist is. Dit leidde eerst tot kritiek, maar later werd ze tevens geprezen.
Yeşilgöz-Zegerius was voor haar ministerschap – ze startte in 2017 als Tweede Kamerlid – ook betrokken bij justitie en veiligheid, maar als woordvoerder namens de VVD-fractie. Ze hield zich daarbij bezig met de aanpak van georganiseerde misdaad en terrorisme, en diende ook moties in om bedreigde advocaten en journalisten beter te beschermen.
Yeşilgöz-Zegerius leidde de afgelopen maanden – zonder succes – de onderhandelingen over het migratiebeleid; uiteindelijk viel het kabinet afgelopen vrijdag over dit dossier. Deze week maakte Yeşilgöz-Zegerius bekend dat ze Mark Rutte wil opvolgen als partijleider. Hij kondigde maandag zijn vertrek aan uit de politiek, maar zal wel aanblijven als demissionair premier tot na de nieuwe verkiezingen.
Voorkeurskandidaat
Tegenover De Telegraaf verklaarde Yeşilgöz-Zegerius eerder deze week dat ze klaarstaat om Nederland ‘nog sterker en weerbaarder te maken’. Ook meldde de NOS reeds dat Yeşilgöz-Zegerius werd gezien als de voorkeurskandidaat van het partijbestuur, dat nu dus officieel heeft laten weten dat ze kandidaat-lijsttrekker is.
Yeşilgöz-Zegerius heeft ook laten weten eventueel de rol van premier op zich te willen nemen. Ze kan dan de eerste vrouwelijke premier van Nederland worden, en ook de eerste die in het buitenland (in Ankara) is geboren.
Wat rechtser profiel
De NOS meldt, bij monde van politiek verslaggever Wilma Borgman, dat ze een ‘wat rechtser profiel’ heeft dan Rutte en een ‘vrij vlekkeloze en daadkrachtige reputatie’ heeft opgebouwd als minister van Justitie en Veiligheid. ‘Dat is met VVD-ministers op dat departement weleens anders geweest’, aldus Borgman.
Tot slot was Yeşilgöz-Zegerius niet de enige VVD’er die zich meldde voor het partijleiderschap. Maandag deed oud-Kamerlid André Bosman dit ook al. Of er daadwerkelijk andere kandidaten komen voor het lijsttrekkerschap, is nog niet duidelijk. Andere VVD’ers hebben hiervoor vanaf maandag 17 juli tot en met zondag 13 augustus de tijd. Andere partijprominenten, zoals Edith Schippers, Klaas Dijkhoff en Sophie Hermans, hebben al bedankt.
