Een rechter van het Haagse Gerechtshof is berispt door de Hoge Raad omdat ze het proces over vliegramp MH17 heeft geprobeerd te ondermijnen. Ze deelde een boek van haar broer met betrokken rechters en officieren van justitie, met daarin een complottheorie over de zaak. Dat meldt het FD.
De raadsheer, Charlotte van Rijnberk, had volgens de Hoge Raad ‘onmiskenbaar de bedoeling om betrokken rechterlijke ambtenaren en de loop van de rechtszaak te beïnvloeden’, aldus de krant op basis van een arrest van 7 juli. Van Rijnberk verspreidde onder haar collega’s een boek van haar broer, waarin een complottheorie is opgetekend over het neerschieten van Malaysia Airlines-vlucht MH17.
Deze vlucht werd in 2014 neergehaald boven Oekraïne. Aan boord waren 298 mensen, onder wie 196 Nederlanders, die geen van allen de aanslag overleefden. In 2022 veroordeelde de Haagse rechtbank twee Russen en een Oekraïner tot levenslange gevangenisstraffen voor het neerschieten van het vliegtuig. Dit gebeurde bij verstek omdat Rusland weigerde (en weigert) om de personen in kwestie uit te leveren.
Rechtszaak beïnvloeden
In het boek van Van Rijnberk haar broer – getiteld MH17 Een valse vlag terreuraanslag – wordt niet Rusland, maar Oekraïne aangewezen als dader. Ook noemt de desbetreffende broer, die het boek heeft geschreven onder een pseudoniem, de MH17-rechtszaak een ‘showproces’. Verder staat op de achterkant van het boek onder meer dat in de rechtszaak ‘de verkeerde personen terechtstaan’ en dat een in het proces gebruikt onderzoek ‘een door tunnelvisie of corruptie tot stand gekomen cover-up is’. Het doel van de publicatie is volgens de schrijver dat ‘de rechtszaak wordt voortgezet met andere officieren van justitie en tegen andere verdachten’.
Van Rijnberk schaarde zich achter het werk van haar broer, wordt duidelijk uit het arrest. Zo vergezelde ze hem in november 2021 bij het afgeven van het boek bij de Tweede Kamer en de balie van het Paleis van Justitie. De laatstgenoemde afgifte was bedoeld voor de rechters en officieren van justitie die met de behandeling van de MH17-zaak waren belast. Een paar maanden later, in februari, heeft Van Rijnberk eigenhandig ervoor gezorgd dat ook bij de leider van het onderzoeksteam van het Openbaar Ministerie en later de advocaat-generaal het boek werd bezorgd.
De raadsheer stuurde eveneens brieven aan de hiervoor genoemde partijen om ‘de bij de rechtszaak betrokken leden van de rechterlijke macht en de loop van de rechtszaak te beïnvloeden’. Daarin sloot Van Rijnberk zich aan bij het geschetste scenario in het boek van haar broer, en zette ze zich af tegen het in de rechtszaak gepresenteerde scenario, zo staat in het arrest.
Schriftelijke berisping
Hoewel het een rechterlijk ambtenaar in beginsel vrijstaat om een eigen mening te ventileren, is deze vrijheid van meningsuiting niet onbeperkt. De Hoge Raad: ‘Een rechterlijk ambtenaar dient bij de uitoefening van haar of zijn uitingsvrijheid rekening te houden met de invloed van die uitingen, in het bijzonder voor zover deze uitingen vragen kunnen doen rijzen over de invloed daarvan op het gezag en de onpartijdigheid van de rechterlijke macht.’
De Hoge Raad acht ondermijning van het proces door Van Rijnberk dan ook bewezen en legt de disciplinaire maatregel van schriftelijke berisping aan haar op. Hetgeen zelden voorkomt, zo meldt FD. De raadsheer ontloopt een zwaardere straf omdat ze ‘inzicht heeft getoond in de onaanvaardbaarheid van het handelen’. Daarnaast heeft Van Rijnberk, die al 26 jaar werkzaam is als raadsheer, een blanco tuchtrechtelijk verleden en zal ze voortaan niet meer werken op de afdeling strafrecht.
Het FD meldt op basis van ‘een ingewijde’ dat Van Rijnberk is overgeplaatst naar het team belastingrecht, en een woordvoerder van het Haags gerechtshof heeft tegenover de zakenkrant bevestigd dat ze momenteel werkzaam is in een ander rechtsgebied. Verder heeft het FD zowel Van Rijnberk zelf als haar advocaat Chris Nekeman (Kennedy Van der Laan) verzocht te reageren, maar dit verzoek werd niet ingewilligd.
