De Nederlandse orde van advocaten heeft haar jaarverslag over 2023 uitgebracht. In het jaarverslag licht de NOvA toe hoe zij als publiekrechtelijke beroepsorganisatie uitvoering heeft gegeven aan haar (wettelijke) taken. De thema’s rechtsstatelijkheid, toegang tot het recht, weerbaarheid en veiligheid van advocaten staan centraal.
Het jaarverslag opent met een voorwoord van algemeen deken Robert Crince le Roy. Daarin vertelt hij hoe de NOvA inspanningen verricht om de positie van de advocaat als hoeder van de rechtsstaat te versterken. “De NOvA heeft zich ook in 2023 sterk gemaakt voor de democratische rechtsstaat, voor de bescherming van fundamentele grondrechten en voor een onafhankelijke advocatuur die de toegang tot het recht waarborgt. De kernwaarden vertrouwelijkheid, onafhankelijkheid, partijdigheid, deskundigheid en integriteit vormen hierbij de leidraad voor het handelen van de NOvA. Dit steeds in het belang van rechtzoekenden.”
Advocatenbestaan niet zonder gevaar
Uit onderzoek van de NOvA blijkt dat de helft van de advocaten met een vorm van agressie te maken krijgt. Advocaten die bedreigd worden, kunnen vertrouwelijk bellen naar een speciaal noodnummer van de NOvA. Zo werd de NOvA-noodlijn wekelijks 1 à 2 keer gebeld. Advocaten die zich bedreigd voelen kunnen middels een noodknop (die gekoppeld is aan het noodnummer) direct in verbinding komen met een alarmcentrale. Aan de advocaten die de noodlijn hebben gebeld, zijn negentien keer noodknoppen uitgereikt.
Een andere mogelijkheid voor advocaten om zich beter tegen mogelijke dreigementen dan wel daadwerkelijke geweldspogingen te beschermen is middels de veiligheidsscan. Met de veiligheidsscan kunnen advocaten hun kantoor of woonhuis vanuit een veiligheidsoogpunt laten controleren op kwetsbare punten. Een gespecialiseerd en gecertificeerd bedrijf onderzoekt het pand
uitgebreid op fysieke kwetsbaarheden, zoals sloten, ramen, toegangscontrole
en camera’s.
Sociale advocatuur onder druk
De afgelopen jaren heeft de NOvA zich ingezet voor een laagdrempelige toegang tot goede gefinancierde rechtsbijstand. De NOvA heeft zich specifiek ingezet voor de toegang tot het recht, een duurzaam stelsel van gefinancierde rechtsbijstand en een redelijke beloning voor sociaal advocaten. Zo reflecteert de NOvA op het besluit van de minister voor Rechtsbescherming Franc Weerwind om af te zien van vergaande herziening van het stelsel van gefinancierde rechtsbijstand. De minister zal kijken naar mogelijke verbeteringen binnen het huidige stelsel. Dat er geen verplichte gang langs de eerste lijn komt, voordat rechtzoekenden bij een advocaat of mediator terechtkunnen, vindt de NOvA positief.
Echter, de NOvA is minder positief over het plan van aanpak voor de sociale advocatuur van de minister voor Rechtsbescherming. De minister richt zich op symptoombestrijding, aldus het jaarverslag. Er zijn enkele maatregelen genomen, zoals meer aandacht voor de sociale advocatuur in het onderwijs en een subsidieregeling voor de beroepsopleiding.
Maar daarmee is het probleem niet opgelost. Immers, de bron van het probleem blijft dat steeds meer sociaal advocaten vanwege financiële tekorten niet langer een toevoegingspraktijk kunnen voeren. De NOvA vindt dat de prioriteit van het kabinet moet liggen bij het versterken van de slechte financiële positie van de sociale advocatuur. Uit onderzoek blijkt namelijk dat onvoldoende inkomen en gebrek aan perspectief voor sociaal advocaten de belangrijkste reden zijn om te stoppen met het vak. Volgens het jaarverslag van de Raad voor Rechtsbijstand nam het aantal ingeschreven advocaten af van 6.125 in 2022 naar 5.971 in 2023.
Lees hier het jaarverslag.
