Eén ding kun je minister Dekker van Rechtsbescherming niet verwijten: dat hij niet duidelijk of consistent zou zijn als het gaat om de sociale advocatuur en de gesubsidieerde rechtsbijstand. 400 miljoen is het, en 400 miljoen blijft het.
Door Lucien Wopereis
Ja, ook Dekker maakt zich zorgen. Ja, ook hij ziet dat sociaal advocaten het soms moeilijk hebben. Ja ja ja… de sociale advocatuur vergrijst, dat moeten we goed in de gaten houden. En jahaa!, de toegang tot het recht is een héél groot goed.
Daarna gaat de deur al jarenlang telkens onverbiddelijk in het slot. Er komt geen extra geld. Het stelsel moet beter en doelmatiger, daarna ontstaat er ruimte om wat te doen aan de honorering van advocaten die in het stelsel werkzaam zijn. Leegloop? Die is er niet. En vergeleken met ons omringende landen doen we het qua uitgaven voor gesubsidieerde rechtsbijstand per hoofd van de bevolking gewoon heel erg goed.
Dekker weet zich bij zijn plannen – ook al is het allemaal ‘werk in uitvoering’ en is het nog maar de vraag of het efficiëntere stelsel ook echt gaat leiden tot betere honorering van sociaal advocaten – gesteund door een Kamermeerderheid. Die toont zich op onderdelen soms kritisch, maar uiteindelijk krijgt Dekker steeds groen licht.
De onvermoeibare Van Nispen van de SP voorspelde Dekker dinsdag tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer een ‘hete herfst’. Afgaand op eerdere protesten van de advocatuur zal dat wel meevallen.
Het eerste probleem: opkomen voor verdrukten laat zich moeilijk rijmen met ‘harde acties’ als werkonderbrekingen of stakingen. Je laat dan immers zelf mensen in de steek die hulp hard nodig hebben.
Het tweede probleem: als gevolg van een gebrek aan solidariteit en steun binnen de beroepsgroep is de opkomst bij demonstraties meestal laag. Het verdedigen van de toegang tot het recht wordt overgelaten aan de mensen die binnen het stelsel werkzaam zijn, doorgaans opgeplust met een paar Ordetijgers. De rest heeft het kennelijk te druk.
De balie zal de interne solidariteit – en ook die in de keten – beter moeten organiseren. En wellicht moet de sociale advocatuur de trein toch echt eens laten ontsporen. De ervaring met het jeugdpiket laat zien dat Dekker pas dingen gaat ‘fixen’ als hij met de rug tegen de muur wordt gezet.