Gisteren zag ik Rudolf Elmer op TV. Hij is een voormalig employee van Julius Bär, een Zwitserse private bank. Op 17 januari 2011 overhandigde hij in aanwezigheid van de wereldpers twee diskettes aan Julian Assange met daarop de gegevens van VIP-cliënten van de bank die belasting ontdoken via geheime constructies op de Kaaiman Eilanden. Rudolf Elmer is een whistleblower.
Het fenomeen whistleblowing is niet nieuw. Sherron Watkins stelde in 2001 de misstanden bij Enron aan de kaak en Cynthia Cooper die bij WorldCom. Nieuw is wel de bescherming en soms zelfs beloning die Whistleblowers genieten.
In reactie op de financiële crisis is in de VS de Dodd-Frank wetgeving tot stand gekomen. Een wet van meer dan 2000 pagina’s die in juni 2010 door president Obama is ondertekend. In deze wet wordt verregaande bescherming verleend aan klokkenluiders. De wet introduceert ook het “Qui Tam” principe. Qui Tam is kort voor “qui tam pro domino rege quam pro sic ipso in hoc parte sequitur” Vrij vertaald: “hij die de procedure aanspant zowel voor de koning als voor zichzelf”. Nog vrijer vertaald: klokkenluiders krijgen onder de Dodd-Frank act een deel (10-30%) van de opbrengst!
De werking van de Dodd-Frank wet blijft niet beperkt tot de Verenigde Staten. Peter Voser, de CEO van Shell, zei er op 2 maart jl. het volgende over “Dodd-Frank treats foreign governments not only as irrelevant, but as a problem and not a solution. It may even require companies to violate sovereign laws to disclose information that the laws do not allow.”
Toepasselijkheid van Anglo-Amerikaanse wetgeving op Nederlandse bedrijven begint sowieso de nieuwe realiteit te worden. In november 2010 heeft Houthoff Buruma een seminar georganiseerd over e-discovery. Ook een voorbeeld hiervan. Inmiddels kennen we ook de UK-Bribery act, waarvan de effecten nog niet geheel zijn te overzien. Overweegt u Klokkenluider te worden, dan is er recent een buitengewoon informatief boek verschenen dat ik u kan aanraden: “The Whistleblower’s Handbook”, “a step-by-step-guide to doing what’s right and protecting yourself” (Stephen Martin Kohn, Lyons Press, Guilford, Connecticut). Het boek bevat, naast een gedetailleerd overzicht van de wetgeving, 21 basisregels die klokkenluiders in acht moeten nemen voordat ze naar buiten treden.
Nuttige literatuur voor Bedrijfsjuristen, Compliance Officers, … én aspirant-klokkenluiders.
Jaap Bosman, Houthoff Buruma
Tijdens het Nationale Compliance Debat 2011 wat Houthoff Buruma op donderdagmiddag 9 juni organiseert, komen al deze onderwerpen uitgebreid aan de orde. U kunt zich voor deze bijeenkomst opgeven door een email te sturen aan l.hakanson@houthoff.com