Ondanks een druk leven als hoofd van een team juristen bij ING, maakte Erik Vrij er graag tijd voor: het schrijven van een heuse zakenthriller die zich afspeelt in de juridische wereld van 2028. Na tien jaar van steeds korte stukjes schrijven, bijschaven en de uiteindelijke voltooiing, komt ‘Witte Inkt’ deze week uit bij Sdu Uitgevers. Vrij: “Van dit soort zakenthrillers zijn er niet veel.”
Door Joris Rietbroek
Ruim negen jaar was Vrij af en aan bezig met zijn boek, zonder te weten of het ooit uitgegeven zou worden. Zijn lange werkdagen konden zijn ambitie om een boek te schrijven niet in de weg staan, al werd hij hierdoor wel gedwongen om het verhaal gedurende korte blokjes van een half uur neer te pennen. “Ik denk dat de helft van het boek is geschreven op mijn mobiele telefoon, in het openbaar vervoer,” vertelt hij over de totstandkoming.
Als uitgever van internationale publicaties bij ELSA (The European Law Students Association), kwam hij op de gedachte zelf een verhaal op papier te zetten, een lang gekoesterde wens. Toen hij tien jaar terug de stap zette, had hij nog iets anders voor ogen dan wat Witte Inkt nu geworden is. De afgelopen jaren brachten de gevolgen van de financiële crisis en de vaart van de technologische vooruitgang hem op nieuwe ideeën. Ook verdiepte hij zich in het proces van fictie schrijven, middels boeken en een cursus ‘Literair Debuteren.’
Rights management
Het verhaal van ‘Witte Inkt’ speelt zich af in 2028 en draait om ‘rights management’: een nieuwe juridische IT-sector die het rechtsbedrijf indringend en voorgoed heeft veranderd. Alle rechten en plichten van instellingen, bedrijven en overheden worden geregistreerd, wat heeft geleid tot enorme economische bloei. Sinds 2018 geldt de Big Brother-achtige registratieverplichting ook voor individuen. Het miljardenbedrijf MRM van hoofdpersoon Henk Vis leidt de Europese RM-markt vanuit Marken, dat een belastingparadijs nieuwe stijl op Nederlandse bodem is geworden. MRM kan wereldmarktleider worden door de nodige schaalgrootte in de VS te krijgen via een cruciale overname, ware het niet dat intriges, machtspolitiek en cultuurverschillen alles voor MRM en Vis zelf op het spel zetten.
Zijn loopbaan in de wereld van internationaal vermogensbeheer en zakenbanken hielp Vrij diverse scènes in het boek goed te schetsen, zoals de verschillende, vrij explosieve vergaderingen dan wel conflicten tussen de managers van MRM of een meeting met banken en advocaten. Die er in het boek overigens niet op hun voordeligst uitkomen; een beetje zelfspot van de auteur. “Als juridisch risicobeheerder weet je op welke vlakken er dingen mis kunnen lopen, dat hielp bij de ontwikkeling van de plot”, vertelt Vrij. “Rights management is eigenlijk een extreme variant op de registratietrend die nu al gaande is, maar dan allesomvattend, van huwelijkse voorwaarden tot overtredingen. Zo ver als in mijn verhaal zal het waarschijnlijk nooit gaan, maar het is leuk om over zo’n ‘wat als’-scenario na te denken.”
Over extremen gesproken: de personages in Witte Inkt zette de auteur bewust dik aan. “Een beetje karikaturaal zelfs, er zit amper iets van mezelf in Henk Vis, echt zo’n lompe Hollandse zakenman, of in zijn keurige, ondergewaardeerde jurist Joost. Er komen hier en daar wel uitspraken in het boek voor die ik me van collega’s of bekenden herinnerde en waar ik zelf erg om heb gelachen. Zij zullen zich alleen niet herkennen in de personen in het boek.”
Technologische ontwikkelingen
Naast een sappige plot over zaken en oplichting op het hoogste niveau, wilde Vrij een toekomstbeeld schetsen dat boven alles voorstelbaar zou zijn, zichzelf de vraag stellend waar de wereld in 2028 zou kunnen staan als huidige trends en ontwikkelingen zich doorzetten. “Geen ruimteschepen dus zoals in science fiction-films, maar technologische ontwikkelingen waarvan je je kunt voorstellen dat die over vijftien jaar zijn doorgezet. Of een nieuw deel van Schiphol op een tulpvormig eiland voor de kust. De eerste Google Glass-brillen bestaan inmiddels, ik had zo’n soort bril drie jaar geleden al in het verhaal staan. De werkelijkheid heeft me op dat front zelfs ingehaald.”
Dat zijn boek meteen het eerste fictiewerk ooit is dat wordt uitgegeven door Sdu in haar 200-jarig bestaan, vervult hem met trots. “Het past in ieder geval goed bij de doelgroep van de vele vakliteratuur die Sdu uitgeeft”, denkt Vrij. “En het is ook eindelijk eens een ander soort thriller, niet over politierechercheurs of een of andere moord, waar ik zelf niets aan vind. Toen ik via de boekhandels op zoek ging naar zakenthrillers, bleken die er bijna niet te zijn, hooguit non-fictie zoals De Prooi. Ook dat dreef me om dit verhaal op te schrijven. Hopelijk vinden juristen, IT’ers en ondernemers het in ieder geval interessant. Of natuurlijk het grote publiek.”