Advocatie-columnist én juridisch ondernemer Marijn Rooijmans vraagt zich af of AI wel degelijk invloed zal hebben op het aantal advocaten binnen een kantoor en de hoeveelheid werk dat zal worden verricht. Zoals hij het meermaals schrijft: hoe dan?
Op Advocatie las ik dat de topvrouw van Wolters Kluwer bij de presentatie van de meest recente jaarcijfers van haar concern voorspelde dat de impact van AI op het aantal banen voor advocaten wel mee zal vallen. Heb je dat ook gelezen? Dacht je vervolgens dan ook: hoe dan?
Hoe kun je in deze fase van de opkomst van AI voorspellen dat dit weinig zal betekenen voor het aantal advocaten? Wat bedoelt ze daar eigenlijk mee? Wil ze de klanten van haar bedrijf in de advocatuur vertellen dat ze zich geen zorgen hoeven te maken, omdat alles bij het oude blijft? Of bedoelt ze dat AI niet verder ontwikkeld zal worden dan tot een handig stuk gereedschap voor advocaten en dat het niemands werk overbodig of efficiënter zal maken?
Ongeloofwaardig
De rest van de wereld is het erover eens dat de opkomst van AI een impact gaat hebben die misschien wel vergelijkbaar is met die van de industriële revolutie. En wat we daarvan geleerd hebben is dat dit soort technologische vooruitgang hele sectoren transformeert. We kunnen nu nog niet helemaal overzien hoe het precies zal lopen, maar dat het compleet anders wordt ligt wel voor de hand.
Als document review, het analyseren en opstellen van contracten en ander veel voorkomend werk met behulp van AI in toenemende mate geautomatiseerd wordt, kan het toch dan haast niet anders of je hebt als advocatenkantoor daar minder mensen voor nodig? Bovendien is een deel van ons werk als jurist dat we informatie uit verschillende juridische bronnen aggregeren en reproduceren voor onze cliënten. En is dat nou niet precies waar die Large Language Models die ten grondslag liggen aan AI toepassingen goed in zijn?
Alle mensen die niet meer nodig zijn voor het hierboven beschreven werk zullen vast wel goed terechtkomen in andere rollen en een deel van het werk op een advocatenkantoor zal mensenwerk blijven, dus advocaten blijven nodig. Maar het is niet logisch om te veronderstellen dat dat er evenveel zullen zijn als nu?
Het aantal advocaten dat er nodig is voor het werk binnen een advocatenkantoor staat dus op het punt drastisch te veranderen. In dit kader denk ik ook dat ranglijsten, zoals de Stand van de Advocatuur, die gebaseerd zijn op het aantal advocaten hun langste tijd wel zo’n beetje gehad hebben.
Überhaupt heb ik het altijd al een beetje een vreemd fenomeen gevonden. Wat zegt het aantal advocaten nou over een kantoor? Als je veel medewerkers hebt, zal je wel veel cliënten hebben, maar zonder cijfers over de bezettingsgraad is dat ook niet zeker. Bovendien, wat betekent dat? Veel medewerkers kan tegenwoordig ook inhouden dat je als kantoor je processen niet efficiënt georganiseerd hebt, of dat je de mogelijkheden van technologie te weinig benut.
Andere maatstaf
Gek ook dat we in de advocatuur van oudsher groei van het aantal medewerkers als iets positiefs zien. Dat kom je bij bedrijven nooit tegen. Daar wordt gekeken naar omzetgroei, jaarlijks terugkerende klanten en de winst voor belasting en afschrijvingen. Daar juichen aandeelhouders het in de regel juist toe als er fors gesneden wordt in het personeelsbestand.
Ik zou er een voorstander van zijn dat we de Stand van de Advocatuur vervangen door, of op z’n minst aanvullen, met een ranglijst die gebaseerd is op de ondernemingsprestaties van kantoren. Als bijvoorbeeld de winst per aandeel, of het in de Angelsaksische markt gebruikelijke Profit Per Equity Partner, de maatstaf zou zijn, dan zou de Top 10 er drastisch anders uitzien. Ik snap dat het meer werk is, maar iedereen zou er meer aan hebben.
Ok, misschien vraag ik daarmee te veel en zijn we daar in Nederland nog niet klaar voor. Maar ik mag hopen dat bij jullie kantoor de partners wel denken als aandeelhouders en super kritisch zijn op het aantal medewerkers. Het lijkt me namelijk zéér de vraag of investeren in meer advocaten op dit moment een smart move is. De kans is groot dat je je kantoor niet alleen toekomstbestendiger maakt, maar ook meer winst kunt genereren door geld dat je reserveert voor salarissen van nieuwe medewerkers te investeren in het optimaliseren van je organisatie door het meer toepassen van technologie, zoals AI.
Wat denk jij?
