Sta in deze maand van overconsumptie eens stil bij de échte kerstgedachte: wie kun je behalve je dierbaren – die toch alles al hebben – nog meer blij maken met kerst? Een overzicht van originele cadeaus die bijdragen aan een betere wereld én nog leuk zijn om te krijgen ook.
Door Nelleke Koops
Bij verantwoorde cadeaus denk je al snel aan de webshop van Unicef of aan de Wereldwinkel. En hoewel ze ook daar best leuke dingen hebben, is het nou niet meteen de meest voor de hand liggende plek voor mind blowing kerstcadeaus.
Een grotere slagingskans heb je al bij de hippere variant WAAR. Het geitenwollensokken imago is hier wat minder en tussen de notitieboekjes gemaakt van olifantenpoep en de rieten manden, vind je bijvoorbeeld ook het Fair Trade servies DIK van Piet Hein Eek.
Voor wie alles al heeft
Maar er is meer. Of minder, het is maar hoe je het bekijkt. Mijn persoonlijke favoriet dit jaar is NOTHING (‘Reminds you to enjoy everything you already have’). Voor 34 of 199 euro bestel je op youneednothing.com een simpel zwart of wit blokje, waarvan de opbrengst wordt gedoneerd aan Oxfam Novib.
Vind je dit toch iets te abstract, dan zijn er in de categorie design en interieur genoeg verantwoorde en leuke alternatieven. De Paper Vase van de Nederlandse ontwerper Pepe Heykoop & Tiny Miracles Foundation bijvoorbeeld: een papieren vaas die je zelf over een simpele fles heen vouwt. De vaas wordt in de rosse buurt van Mumbai gemaakt door de ‘Pardeshi’, een gemeenschap van zo’n 700 mensen die op straat leven en die Heykoop met zijn atelier werk en inkomen heeft gegeven. De vaas kost 20 euro en is inmiddels bij alle bekende designwinkels te koop.
Kerstwens in vervulling
Ook dichter bij huis zijn er mooie initiatieven. Steun bijvoorbeeld Make-A-Wish Nederland, een stichting die de wens van ernstig zieke kinderen in vervulling laat gaan, door een mooi vormgegeven dekbedovertrek cadeau te doen waarop de pluisjes van een paardenbloem dwarrelen. Of laat met Oud & Nieuw een XXL wensballon de lucht in gaan in plaats van honderden euro’s aan vuurpijlen.
Voor wie graag iets verantwoords geeft, maar niet wil komen aanzetten met een ecologische wasbol, is de webshop van Unik Design (uniekduurzaamdesign.nl) een aanrader: een mooie collectie duurzame producten van vooral Scandinavische ontwerpers. Hier kun je onder andere terecht voor kussens, plaids, porselein en lampen van natuurlijke materialen die in kleine oplages worden gemaakt.
Ook leuk is I am recycled (iamrecycled.nl), een webshop met originele woonproducten van gerecyclede materialen in elke prijscategorie, die grotendeels in elkaar worden gezet door mensen met een beperking.
Feel good zijde, leer en wol
In de categorie kleding en accessoires is er al steeds meer keuze uit verantwoord (lees: niet door kinderhandjes en met respect voor de natuur geproduceerd) moois. Veel van deze merken zijn bovendien nog Nederlands ook. Denk eens aan de warme zijden shawls van Kiss & Tell (kiss-and-tell.nl) of de leren tassen, hoezen en portemonnees van O My Bag (omybag.nl). Ook het in heel Europa verkochte Rag-Bag – stoere tassen gemaakt van plastic tasjes en vodden verzameld door de ragpickers in de New Delhi slums – is een Nederlands initiatief (ragbag.eu).
Op mijn eigen verlanglijstje staan dit jaar nog de Chilote house shoes (chiloteshoes.com); de hippe variant van de geitenwollen sok. Ze worden door lokale ambachtslieden in Patagonië gebreid van ruwe schapenwol met zolen van zalmleer, een restproduct van de commerciële zalmindustrie. Voor 48 euro heb je een eigen paar met unieke code, waarmee je kunt opzoeken waar en door wie jouw specifieke sloffen zijn gemaakt. Er zijn ook babyslofjes van hetzelfde materiaal.
Voor wie vooral gelukkig wordt van hightech gadgets, zijn er natuurlijk alle mogelijke opladers en apparaten die zich voeden met zonlicht, wind, beweging of zelfs water. Op zichzelf al heel duurzaam, maar wil je de kerstgedachte echt eer aan doen, maak dan iemand blij met de WakaWaka (nl.waka-waka.com of bij de Apple store). Een geel apparaatje ter grootte van een smartphone, dat na een dag in de zon tot 100 uur licht geeft en je mobiele apparaten oplaadt. Voor elke verkochte WakaWaka (69 euro) wordt er een gedoneerd aan iemand die deze hard nodig heeft. Aan Syrische vluchtelingenkampen bijvoorbeeld, of aan de hulpverleners in Ebola-gebieden die ook na zonsondergang hun werk moeten doen.
Geen varkenshaas maar levend varken
En dan zijn er natuurlijk altijd nog de concrete donaties voor een ezel, geit of kippen die je kunt doen namens een ander. Altijd goed voor wat gegniffel tijdens het kerstdiner als je bekend maakt dat er ergens in Oeganda een varken rondloopt dat is vernoemd naar je schoonvader. Via Oxfam Novib (paktuit.oxfamnovib.nl) of Heifer (heifer.nl) kun je specifieke projecten kiezen om te sponsoren. Dit kan een dier zijn, maar ook een studiebeurs, een naaimachine of een visnet.
Hou je het liever bij een simpel flesje wijn? Met de Zuid-Afrikaanse wijnen of bubbels van No House Wine (nohousewine.nl) geef je een leuke fles cadeau én steun je kleinschalige huisvestingsprojecten in Zimbabwe en Zuid-Afrika. Laat die kerstdagen maar komen.
Nelleke Koops (33) werkte vier jaar als advocaat op de Amsterdamse Zuidas. Die jaren leverden naast de eerste grijze haren en de man van haar dromen, ook een schat aan informatie op voor haar werk als journalist. Ze schrijft onder meer voor NRC Handelsblad en nrc.next en is voor Advocatie continu op zoek naar nieuwe trends, mooi design en inspirerende plekken.