De numerus fixus die begin dit jaar voor alle Nederlandse universitaire opleidingen rechtsgeleerdheid werd ingesteld, wordt door Nederlandse faculteiten Rechtsgeleerdheid meestal niet gehaald, of slechts lichtjes overschreden. Dat blijkt uit de eerste vooraanmeldingscijfers die de universiteiten voorhanden hebben.
Alleen aan de Universiteit Maastricht is de vraag vooralsnog groter dan het aanbod, zeker voor de European Law School. Voor die opleiding is voor het eerst een numerus fixus van kracht. Hier is plek voor 350 studenten (in september 2012 begonnen er 394 bachelorstudenten), terwijl er tot begin juli al 560 vooraanmeldingen voor waren.
Rechtsgeleerdheid (150 plaatsen) heeft tot nog toe 170 aanmeldingen. De Maastrichtse universiteit werkt niet met het centrale lotingsysteem, maar voor 100% met decentrale selectie om naar eigen zeggen de ‘meest geschikte en gemotiveerde’ studenten te kunnen kiezen. Een maximum aantal studenten voor de populaire European Law School-studie was volgens de universiteit nodig om de ‘kwaliteit van de populaire opleiding te waarborgen.’
In het kader van de invoering van een landelijke numerus fixus – met het doel de kwaliteit van de opleidingen te waarborgen – moesten de universitaire rechtenfaculteiten vorig jaar zelf aangeven hoeveel studenten zij willen toelaten. In totaal is er in het hele land plaats voor 4.930 bachelorstudenten rechten. In Amsterdam is veel plek: zo is de numerus fixus voor rechtsgeleerdheid aan de UvA gesteld op 800 studenten; het aantal aanmeldingen tot begin juli bedroeg 633. Aan de VU kunnen maximaal 500 nieuwe bachelor-rechtenstudenten terecht; tot week 27 hadden zich 375 kandidaten aangemeld.
Ook de Universiteit Leiden koos voor een vrij ruim maximum aantal van 810 nieuwe studenten Rechtsgeleerdheid. Voor fiscaal recht, notarieel recht en criminologie geldt eveneens een limiet, maar volgens de eerste globale aanmeldcijfers lijkt de Leidse universiteit nauwelijks studenten te hoeven teleurstellen. Inclusief die studies biedt de faculteit in totaal 1075 plekken voor voltijdstudenten en 75 plaatsen voor deeltijdstudenten, terwijl er tot nog toe 1250 vooraanmeldingen zijn.
Constante stroom
Daar komt nog eens bij: lang niet iedereen die zich aanmeldt, schrijft zich uiteindelijk definitief in voor de studie. Dat weet ook Bas Schreiner van de Utrechtse faculteit Rechtsgeleerdheid. “Eigenlijk weten we pas in oktober precies hoeveel nieuwe studenten we hebben. Maar qua vooraanmeldingen zien we een vrij constante stroom vergelijkbaar met vorige jaren, zo’n 650 tot 700, terwijl er bij ons plek is voor maximaal 750 bachelorstudenten.”
Volgens Martijn Gerritsen van de Radboud Universiteit in Nijmegen is het verschil tussen het aantal aanmeldingen en daadwerkelijke inschrijvingen zelfs behoorlijk groot. “Je ziet vaak dat aanstaande studenten zich bij verschillende universiteiten aanmelden en pas later een definitieve keuze maken. Wij zijn daarom zelf terughoudend in het vrijgeven van aanmeldingscijfers.” De numerus fixus voor rechten in Nijmegen staat op 600; de afgelopen jaren schreven zo’n 400 tot 450 studenten zich in. Dit jaar zijn er tot nu toe 401 rechtenstudenten toegelaten.
De noodzaak van een maximum aantal plaatsen ziet Gerritsen eerder als een soort stok achter de deur. “De kwaliteit van de opleiding komt niet in gevaar als je plotseling een grotere toestroom studenten zou krijgen. Als het aantal inschrijvingen uiteindelijk onder de numerus fixus blijft, is er verder niets aan de hand.”
Studenten die zich voor 15 mei aanmeldden voor een rechtenstudie bij een van de Nederlandse universiteiten, moeten in de tweede helft van juli hebben gehoord of ze terecht kunnen en zich definitief kunnen inschrijven.