Linda van der Ham zag het in haar eigen tijd als advocate al met lede ogen aan: jonge advocaten met volop potentie die echter niet bestand bleken tegen de druk en daarom hun stageperiode niet eens afrondden. Het deze week verschenen boek De tien geboden voor de advocaat-stagiair, dat zij schreef met Michel Knapen, biedt hulp bij het te lijf gaan van de zes uitdagingen van de advocatuur: werkdruk, omgaan met collega’s, hiërarchie, mentale balans, ontwikkeling en zichtbaarheid.
Door Joris Rietbroek
In hun eerste drie jaren moeten advocaat-stagiairs ontzettend veel. Ze moeten het vak in de praktijk leren, maar ook leren omgaan met werkdruk, collega’s en de hiërarchie op kantoor, terwijl de persoonlijke ontwikkeling nog in volle gang is. Tegelijkertijd moeten ze presteren en zichtbaar zijn om kans te maken op een medewerkerscontract.
Van der Ham en Knapen omschrijven in het boek meerdere strategieën om de druk die dit alles met zich meebrengt het hoofd te bieden, aan de hand van interviews met ervaren advocaten van zowel grote als kleinere kantoren, trainers en coaches. Die strategieën monden uiteindelijk uit in de tien geboden voor de advocaat-stagiair, waarmee het makkelijker wordt alle hindernissen gedurende de stageperiode te overwinnen. Van der Ham was enkele jaren advocaat en ondervond veel uitdagingen aan den lijve. “Veel van de input van de geïnterviewden kwam overeen met mijn eigen ervaringen. Maar dat ik nu les geef aan HBO-studenten en als consultant werk, is puur toeval. Voor mij heeft de advocatuur zijn aantrekkingskracht nog niet verloren.”
Waarom besloot je tot het schrijven van dit boek?
“Om me heen zie ik nog altijd veelbelovende advocaten die ondanks hun potentie de druk niet aankunnen en vervolgens vrijwillig of onvrijwillig de advocatuur verlaten. Er gaat zo onnodig veel potentieel verloren, dat gaat me aan het hart. Die uitstroom hoeft bovendien niet nodig te zijn, als advocaten onderling maar meer tips en tricks zouden uitwisselen.”
Doen ze dat dan niet?
“Het gebeurt nog veel te weinig, vermoedelijk uit angst voor afwijzing. Want in de advocatuur is toegeven dat je ergens mee worstelt nog altijd not done. Voor je het weet denken seniors of partners dat je niet geschikt bent om advocaat te zijn. Nu is de advocatuur een prachtig vak, maar het is een moeilijke wereld om in te werken, zeker als beginneling.”
Waar ligt dat naast werkdruk hoofdzakelijk aan?
“De patroon is altijd druk, de partners zijn veeleisend, de hiërarchie is strikt en dan is er ook nog eens de kantoorpolitiek die je moet kunnen doorgronden. Zoals gezegd is er nog veel schroom om hier onderling over te praten, dus zullen veel advocaat-stagiairs steeds weer zelf het wiel moeten uitvinden. In het boek omschrijven we daarom verschillende manieren hoe je met dit alles goed kunt omgaan, waar je afhankelijk van je eigen persoonlijkheid uit kunt putten. Het boek heet wel ‘de tien geboden’, maar we verkondigen niet de absolute waarheid. Je kunt eruit halen wat nuttig voor je is om sneller bij te leren en meer plezier uit je werk te halen.”
Ze zijn natuurlijk allemaal onmisbaar, maar welke gebod vind je zelf cruciaal?
“Ik vind ‘blijf communiceren’ met stip de belangrijkste. Met tijdige communicatie kun je beter aan de verwachtingen voldoen en meer regie houden over je praktijk. Dus vraag door om de verwachtingen over een klus helder te krijgen, maak afspraken over aanlevertermijnen, maak spanningen in de samenwerking bespreekbaar, bepaal je prioriteiten met je patroon en geef het aan als je vol zit. Ook heel belangrijk: ‘doorzie je kantoor.’ Als starter heb je niet eerder te maken gehad met zoiets als kantoorpolitiek, maar een advocatenkantoor is ervan doordrenkt. Je kunt er veel baat bij hebben om door scherp te observeren de ongeschreven regels van een kantoor snel te leren kennen, van hoe je je mening behoort te ventileren tot specifieke kledingvoorschriften. Weet je eenmaal hoe de hazen lopen, dan loop je gegarandeerd makkelijker door je stage heen.”
Het gebod ‘zorg goed voor jezelf’, ligt dat niet erg voor de hand?
“Misschien, maar het is natuurlijk wel van levensbelang. Maak dus altijd tijd vrij voor momenten van ontspanning, ook al heb je het nog zo druk. Plan die momenten desnoods in. En uiteraard: eet gezond. Probeer de verleiding te weerstaan om na een lange werkdag maar een diepvriespizza in de oven te leggen. Als je ongezond leeft, zet je jezelf echt meteen met 1-0 achter. Kantoren zouden nog beter kunnen bijdragen aan een gezondere levensstijl. Meestal hebben ze geen keuken, maar wat staat er wel voor als je een avond moet doorwerken: een magnetron.”
De tien geboden voor de advocaat-stagiair is verschenen bij juridische uitgeverij Celsus.