De nerd in mij maakt momenteel vreugdedansjes. Overal in de soms wat conservatieve juridische sector zie ik technologische ontwikkelingen omarmd worden. En dan heb ik het niet over innovaties op het vlak van legal tech, maar over manieren van werken en technieken die voorheen onbespreekbaar waren.
Nood begint wet te breken
Nood begint wet momenteel te breken. Soms letterlijk door het aannemen van een belangrijke spoedwet. Alleen al in de afgelopen weken zijn, in een tempo dat zonder crisis niet mogelijk was, een paar belangrijke zaken gebeurd op het gebied van digitalisering in de juridische praktijk:
- Mensen die door corona niet in persoon bij de notaris kunnen verschijnen, kunnen via audiovisuele communicatiemiddelen toch een akte tot stand laten komen, zoals een testament.
- De Rechtspraak is op veel meer plekken videoverbindingen in gaan zetten bij mondelinge behandelingen. Ook hoeven straks een advocaat of een procespartij niet fysiek te verschijnen, omdat met beeldbellen kan worden volstaan.
- Een aantal uitzonderingen voor de toepassing van videoconferenties in specifieke strafrecht casussen zijn opgeheven, waardoor ook hier videobellen kan worden toegepast.
- Veilig mailen is door de Rechtspraak tijdelijk gelijkgesteld aan de fax. Dit betekent dat u als advocaat via de veilig mailen dienst van Zivver nu op een rechtsgeldige manier processtukken kunt aanleveren. Let op: processtukken die volgens de wet ondertekend moeten worden, dienen nog wel binnen 14 dagen nagezonden te worden per post.
Ik weet niet hoe het met u zit, maar ik vind bovenstaande echt grote veranderingen! In een paar weken tijd zijn de verschijningsplicht, de fax, en de manier van hoe strafprocessen verlopen, overhoop gegooid. We gaan noodgedwongen nieuwe dingen proberen, experimenteren en alles is in één keer naar de 21e eeuw getrokken.
Ja, we hebben nog steeds stappen te maken, maar wat zijn we nu opeens ver gekomen. En het veilig mailen zou mogelijk zelfs een katalysator kunnen zijn voor het digitaal procederen, de digitale brievenbus waar de Rechtspraak mee bezig is. En over dat nasturen van stukken per post… Laten we dat maar een overgangsfase noemen.
Veranderingen binnen kantoren
Ook binnen juridische kantoren zelf zien we zaken veranderen. Vooral bij advocatenkantoren worden traditionele denkpatronen doorbroken. “We hebben een duur pand, dus daar moet iedereen gaan werken” – kent u hem?
Kantoren waar dit tot voor kort door de bestuurskamer klonk, zijn in no time 180 graden gedraaid naar “Dit pand moet zo leeg, hoe kunnen we zorgen dat echt iedereen thuis veilig en efficiënt aan de slag kan?” Fantastisch toch? Zaken die voorheen soms onbespreekbaar waren, worden door de noodzaak opeens helemaal open gebroken.
De 21e eeuw
Hopelijk zijn de ervaringen met de inzet van nieuwe werkenwijzen voor alle ketenpartners de komende maanden zo positief, dat we ze als de nieuwe standaard gaan bestempelen. “Never let a good crisis go to waste”, zei Winston Churchill. Laten we als deze crisis achter ons ligt niet terugvallen in oude patronen, maar deze gedwongen proeftuin gebruiken om de vernieuwde manieren van werken in de 21e eeuw te behouden.