Er is in 2013 weliswaar meer dan ooit geklaagd over advocaten, maar dat wil niet zeggen dat zij daarom vaker over de schreef zijn gegaan. Het aantal gegrondverklaringen nam ten opzichte van 2012 juist af, evenals het aantal (zware) maatregelen, met liefst 60% minder onvoorwaardelijke schorsingen. Dat staat in het woensdag gepresenteerde Jaarverslag 2013 van het Hof en de vier Raden van Discipline.
De Nederlander heeft mede dankzij de media-aandacht voor de geruchtmakende tuchtzaak rond Bram Moszkowicz de mogelijkheid tot klagen over advocaten definitief ontdekt, zo luidt een van de constateringen in het jaarverslag. In 2013 werden er opnieuw flink meer klachten tegen advocaten ingediend dan in het jaar ervoor: het aantal steeg met 13%, van 1400 naar 1584.
“Had het gros van de mensen tot die tijd nog nooit van een hof of raad van discipline gehoord of dacht men dat het een zestiende-eeuwse bloedraad was, ineens wist men aan elke borreltafel dat er onafhankelijke tuchtcolleges voor de advocatuur bestaan en wat die doen,” schrijft Hof van Discipline-voorzitter Joost van Dijk in zijn voorwoord.
Vergeleken met 2009 is het aantal klachten tegen advocaten in vier jaar tijd zelfs met 55% toegenomen. In het jaarverslag trekt voorzitter van het Landelijk Dekenberaad Bas Martens de conclusie dat de mogelijkheid tot klagen over de advocaat bekender is geworden bij de burger. Ook het verscherpte dekentoezicht speelt een rol in de ontwikkeling: de dekens zelf dienden in 2013 7% meer bezwaren in dan in het jaar ervoor.
Minder gegronde klachten
De stijging van het aantal klachten leidt niet automatisch tot de conclusie dat advocaten hun werk slechter zijn gaan doen. De tuchtrechters verklaarden namelijk minder klachten gegrond – zowel absoluut als relatief – en legden veel minder zware maatregelen op. Van de 1286 tuchtrechtelijke oordelen door de raden van discipline in 2013, luidden er 411 (deels) gegrond. Daarmee is het aandeel gegrondverklaringen gedaald van 39% naar 32%. De meeste gegronde klachten gaan immer over ‘slechte prestaties’ of over ‘slechte communicatie met de cliënt’.
In totaal schrapten de raden in 2013 zes advocaten van het tableau. Daarnaast legden de tuchtcolleges 23 onvoorwaardelijke schorsingen, 32 voorwaardelijke schorsingen, 93 berispingen en 193 waarschuwingen op. Al met al kreeg zo’n twee procent van alle 17.298 advocaten te maken met een veroordeling of andere voorziening, eenzelfde percentage als in vorige jaren.
De daling van het aantal onvoorwaardelijke schorsingen is het opmerkelijkst: in 2012 werden er nog zestig uitgesproken. Ook werden er in 2012 dertien advocaten geschrapt, maar de daling naar zes schrappingen in 2013 betekent niet per se een trend: dit aantal fluctueert jaarlijks zo sterk, dat er statistisch gezien geen conclusies aan verbonden kunnen worden.
Hof werkte achterstand weg
Het aantal hoger beroepen behandeld door het Hof van Discipline nam in 2013 iets af, van 368 in 2012 naar 352 in 2013. Dankzij extra zittingen werden er veel meer zaken afgehandeld: 435 in totaal tegenover 308 vorig jaar. Van de 361 beslissingen van het Hof bevatten er 188 een bekrachtiging en 109 een vernietiging van de uitspraak van een Raad van Discipline. Overige zaken eindigden in niet-ontvankelijkheid of een intrekking.
Een van de grote vragen voor de komende jaren: of de invoering van 50 euro griffierechten voor de behandeling van een klacht – per 1 januari 2015 – effect zal hebben op het aantal ingediende klachten. Zelfs al krijgt de klager dit bedrag terug bij een gegrondverklaring. Zo’n maatregel zou het aantal klachten kunnen terugdringen, maar de eerste fase van de klachtbehandeling bij de plaatselijke deken blijft wel gratis. “Veel klagers zijn met die eerste fase al goed geholpen en vinden doorzending naar de raad van discipline daarna niet meer nodig,” meldt het jaarverslag.
Het jaarverslag van het Hof en de Raden van Discipline is hier te downloaden (PDF).