Een paar weken geleden schreef ik op deze plek over Ricardo Semler. Vorige week zond Tegenlicht van de VPRO een documentaire uit over Semler, zijn thuissituatie, zijn ideeën en de projecten waar hij aan begonnen is sinds de democratisering van zijn bedrijf Semco. Een paar parallellen met de advocatuur.
Een paar weken geleden schreef ik op deze plek over Ricardo Semler. Vorige week zond Tegenlicht van de VPRO een documentaire uit over Semler, zijn thuissituatie, zijn ideeën en de projecten waar hij aan begonnen is sinds de democratisering van zijn bedrijf Semco. Een paar parallellen met de advocatuur.
Door Max Wohlgemuth Kitslaar
Toen Ricardo Semler in de jaren ’80 het bedrijf Semco van zijn vader overnam en begon aan de democratisering ervan, kon hij waarschijnlijk niet vermoeden wat voor impact hij zou gaan hebben met zijn aanpak waarin vertrouwen, openheid en transparantie de absolute kernwaarden zijn. Impact niet alleen in de business community, maar ook daarbuiten.
Ruim dertig jaar later is Semler niet meer bezig met Semco. Semco wordt gerund door de mensen die bij Semco werken. Er zijn er bij die Semler, hun CEO en hun grote baas, nog nooit gezien hebben. Toch houden ze van hem en zeggen ze dat bij Semco werken ‘uit liefde’, aldus een stoere fabrieksarbeider die grote industriële machines in elkaar zet.
Semler zelf geniet intussen van goede, peperdure sigaren op een prachtig landgoed buiten São Paulo. En is bezig met nieuwe projecten. Een daarvan is de bouw van een hotel. Hotel Botanique is absoluut top-of-the-bill. High-end en een garantie voor kwaliteit. Maar wel gerund op de Semco manier. Iedereen doet waar hij of zij zich prettig bij voelt, niemand heeft speciale privileges ten opzichte van de rest en iedereen wordt uitgedaagd om zijn of haar stem te laten horen.
Veel advocatenkantoren streven ook naar high-end dienstverlening en het bieden van absolute kwaliteit aan hun klanten. Maar hoeveel advocatenkantoren worden geleid op een manier die ook maar enigszins in de buurt komt van Hotel Botanique?
Afleren
Daarnaast heeft Semler een school opgericht. Het idee van de school is simpel: kinderen worden al in een heel vroeg stadium reacties aangeleerd die niet stroken met vertrouwen, openheid en transparantie. Deze reacties nemen ze later mee naar de werkvloer. Mensen die bij Semco komen werken, moeten deze reacties eerst afleren om vervolgens pas hun steentje te kunnen bijdragen aan het succes van het bedrijf. Dit is niet efficiënt. Daarom is het idee dat aan de basis van de door Semler gestichte school ligt, dat kinderen les krijgen in wat ze zelf willen leren, in het vertrouwen dat ze basisvaardigheden zoals grammatica en rekenen in de loop van de tijd vanzelf onder de knie krijgen. Het project wordt gesteund door grote partijen zoals Microsoft. Zijn er advocatenkantoren die deze benadering hanteren richting hun stagiaires?
Er zullen mensen zijn die de ideeën van Semler krankzinnig vinden. Er zullen mensen zijn die zich op het standpunt stellen dat hun bedrijf (of kantoor) zó verschilt van dat van Semler dat zijn ideeën niet opgaan in hun specifieke geval. Er zullen mensen zijn die de didactische waarde van zijn school in twijfel trekken, of het vergelijken met bestaande alternatieve scholingswijzen.
Toch heeft Semler van Semco een financieel bloeiend bedrijf gemaakt. Toch lopen zijn mensen met hem weg en verklaren ze voor de camera van Tegenlicht dat ze van hem houden. Hoeveel managers (of partners) kunnen dat zeggen?
Innovatie is een buzz word binnen de advocatuur. Er is echter momentum om niet alleen te kijken naar hoe mooie nieuwe apps en tools het juridische leven vergemakkelijken, maar ook om te experimenteren met transparantie, openheid en vertrouwen. Met een beetje geluk en goede wil hoeft er dan niet eens ingeleverd te worden op salaris, en krijg je er zelfs wat voor terug: liefde, ook voor kantoor.