Beste M,
Je wilt advocaat worden, heb ik begrepen. Ik hoop dat je over twee jaar, na het afronden van je studie, niet direct bedolven wordt onder de rokende puinhopen van het zoveelste instortende en irrelevant geworden advocatenkantoor. Je bent gelukkig intelligent, en een beetje eigenwijs. Die eigenschappen zullen je nog goed van pas komen.
Door Juriaan Mensch
Maar dit is niet het moment om het advies, waar je me af en toe om vraagt, in de wind te slaan. Want je studeert af in de meest ongunstige tijd die er ooit was om een rechtenstudie te vervolmaken.
Als je een advocaat wilt worden bij een traditioneel kantoor, tenminste. Besef dat er tegenwoordig volop alternatieven en kansen zijn. Want afhankelijk van welk perspectief je ontwikkelt op jouw toekomst, bevind je je ofwel in een competitieve uitontwikkelde en complexe beroepsomgeving, of in een braakliggend ontwikkelingsland.
Soms schrijf ik over wat technologie en innovatie betekenen voor het vak van jurist. Want er verandert nu echt iets – een model waar ongeveer 300 jaar nauwelijks over nagedacht is, daar denken veel slimmeriken nu wel over na.
Zorg dat je één van die slimmeriken wordt, en hun manier van denken aanleert. Nee, hetzelfde voor een lager tarief doen is geen innovatie. Hier een voorbeeld van die mindset, een quote uit een voor jou relevant verhaal geplukt.
‘The biggest paradox of today’s world is that we have rapid, constant progress in physical technologies like phones and computers, but billions of people have no access at all to good law and governance, or what you might call ‘social technologies’. The only way to resolve this is to start treating law and governance as the technology it is. How? By applying to law and governance the same start-up entrepreneurship that has worked so well to generate constant innovation in phones or cameras.’
Ik heb nog een quote voor je: ‘The formulation of the problem is often more essential than its solution, which may be merely a matter of mathematical or experimental skill.’
De laatste is van Albert Einstein, en geldt ook voor juridische problemen. De valkuil voor jou is om exclusief te leren nadenken over problemen in de juridische context, zonder het grotere plaatje te zien, met name de sociale context. Beperk je denken daarom niet tot de kaften van je dossier.
Laat je ook niet verblinden door het aura van glimmende torens. De betonrot zit namelijk achter het glas. Zodra het ze lukt om een ‘echte [vul kantoornaam hier in] advocaat’ van je te maken, dan ben je de klos.
Zoek daarom nu al gelijkgestemde andersdenkenden op. Steek je energie straks in het bouwen van iets nieuws, in plaats van het verval van het oude te helpen vertragen. Begin direct met experimenteren en fouten maken. Dat hoort erbij, een start-up is niets meer of minder dan het testen van een idee.
Maar maak niet deze fout: geloven dat er een vooruitstrevend advocatenkantoor met lef bestaat dat ruimte maakt voor vernieuwers zoals jij. De angst dat de door jou gevonden oplossingen botsen met het bestaande business model wint het namelijk altijd.
Beloftes van vernieuwing zijn momenteel een reëel gevaar voor jou. Kantoren kennen de millennial-mindset inmiddels, en weten hoe ze je binnen kunnen hengelen. Begin hard te rennen als je de volgende termen uit de mond van een partner of recruiter hoort rollen: Innovatief, Informeel, Pro-actief, Preventief, Empathisch, Sociaal, Work-Life balance, Groei, Persoonlijke ontwikkeling… Ik zou nog even door kunnen gaan met deze lijst, maar dit zijn de belangrijkste.
Dus beste M., jouw idealisme en je hang naar avontuur kun je daarom volgens mij beter eerst huwen met de geest van de entrepreneur, daarna pas met dat van de jurist. De eerste neemt zijn lot in eigen hand. De laatste leert slechts om te reageren. De advocaat won vroeger door te mee te liften op het succes – of het noodlot – van de ondernemer. Maar die dagen zijn nu, een paar eeuwen later, eindelijk geteld. Want de ondernemer neemt nu langzaam de plek van de advocaat in.
Ik hoop dat je hier wat aan hebt. Veel succes!