• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Nieuwsbrief
  • Magazine
  • Webshop
  • Contact en colofon

Advocatie

Dé nieuwssite voor advocaten, notarissen en juristen

  • Actueel
    • Nieuws
    • Business
    • Tuchtrecht
    • Nieuwe uitdaging
    • Deals
    • Human Interest
    • Opinie en blogs
    • Buitenland
  • AI, tech & legal
  • Podcasts
  • De Stand
    • Advocatuur Top 50
    • Notariaat Top 30
    • Archief De Stand
  • Uitgelicht
  • Vacatures
  • Opleidingen
  • Partners
    • Howden
    • OSR
    • PO-Online

Column – ‘Advocatuur moet loslaten om vast te houden’

8 november 2023 door Jeroen Zweers

“Het traditionele bedrijfsmodel van de advocatuur staat innovatie in de weg,” stelt legal tech-expert Jeroen Zweers. Recent onderzoek ondersteunt zijn stelling. “Maar er verandert pas iets als de gevestigde orde advocaten echt iets met de resultaten gaat doen.”

Transformatie van de advocatuur is een noodzaak. De advocatuur wordt geconfronteerd met uitdagingen op economisch, sociaal-maatschappelijk en milieugebied, evenals met nieuwe technologieën zoals AI. Advocaten en juridische professionals moeten zich aan deze veranderingen aanpassen om relevant en effectief te blijven. Om toegevoegde waarde voor cliënten te blijven creëren en de juridische kosten te verlagen, zijn innovatie en een frisse blik essentieel. Het traditionele bedrijfsmodel van de advocatuur staat deze innovatie in de weg.

Al jaren pleit ik daarom voor de ontwikkeling van nieuwe bedrijfsmodellen voor de advocatuur. Het huidige businessmodel sluit niet aan op de wensen van de klant, is niet efficiënt en in de toekomst niet langer houdbaar. Advocaten missen de ondernemende en technische vaardigheden om de transformatie te maken en de huidige partnerschapstructuur maakt besluitvorming over benodigde investeringen traag en risicomijdend. Samenwerking met beroepsgroepen die deze vaardigheden wel hebben, wordt belemmerd door de eigen regelgeving.

Vastgeroest in eigen web van regels

Zoals ik in een eerdere column al zei: de sector zit vast in zijn eigen regelgeving en structuren. Om transformatie mogelijk te maken moet de huidige starheid in de regelgeving ten aanzien van de bedrijfsmodellen doorbroken worden. Ik was dan ook verheugd met het in augustus gepubliceerde rapport van Erasmus School of Law, waarin onderzoekers Stokkermans en De Roo tot dezelfde aanbeveling komen. Zij onderzochten in opdracht van WODC en het ministerie van Justitie en Veiligheid mogelijke alternatieve bedrijfsstructuren voor de advocatuur. Hun conclusie, na een gedetailleerde vergelijking van de Nederlandse juridische situatie met die in ons omringende landen, is dat de huidige regelgeving advocaten beperkt.

Een conclusie die ik ook trok na mijn artikelenserie Gluren bij de buren, die in het rapport ook wordt aangehaald. De huidige regels staan niet toe dat niet-advocaten aandeelhouder zijn of bestuursfuncties bekleden in advocatenkantoren. Ook mogen advocaten in loondienst van niet-advocaten niet werken voor andere werkgevers. Deze starre regels belemmeren de ontwikkeling van nieuwe, andersoortige advocatendiensten, waardoor er nauwelijks vooruitgang plaatsvindt in prijs- en kwaliteitsontwikkeling, efficiëntie en innovatie van de dienstverlening.

Ik heb het aan den lijve ervaren met de oprichting van Sync in 2017. Vanuit Kennedy van der Laan, waar ik toen werkte als directeur innovatie, wilden wij in een dochteronderneming legal tech-diensten aanbieden aan klanten, wel of niet gekoppeld aan advocatendiensten. Zo konden we juridische afdelingen van corporates helpen innoveren en toekomstbestendig maken. Na enkele jaren moesten we de stekker eruit trekken. Het mocht niet van de Amsterdamse deken, vanwege de regels voor met welke beroepen advocaten mogen samenwerken vanuit de kernwaarde onafhankelijkheid. Geen stap vooruit dus, maar iedereen weer terug in het gelid zonder een verschil te kunnen maken.

Nieuwe bedrijfsmodellen bieden kansen

Het toestaan van nieuwe, andere bedrijfsmodellen in de advocatuur biedt kansen. Niet alleen voor de rechtzoekenden, ook voor de  advocaten zelf. De onderzoekers van Erasmus School of Law pleiten net als ik voor het toestaan van samenwerkingsvormen met verschillende beroepsgroepen. Ook vinden zij net als ik dat kapitaalinvesteringen door derden gemakkelijker moeten worden gemaakt. Externe financiers bieden een uitweg uit de stroperige besluitvorming, tegenstelde belangen en bureaucratie van het huidige bedrijfsmodel. Ik ben ervan overtuigd dat deze investeringen vooral bij middelgrote kantoren een boost kunnen geven aan de hoognodige innovatie van de juridische dienstverlening op het gebied van legal tech en AI. Voor de sociale advocatuur zouden deze investeringen weleens levensreddend kunnen zijn, omdat alleen met optimalisatie van de werk- en dienstverleningsprocessen de toegankelijkheid van het recht geborgd kan worden.

Dat alternatieve bedrijfsmodellen een wezenlijke impuls geven aan de innovatie en de toegankelijkheid van juridische diensten, is al bewezen in het Verenigd Koninkrijk. Hier zijn alternatieve bedrijfsvormen met niet-advocaten als financier en/of bestuurder sinds 2012 toegelaten. Inmiddels heeft zo’n tien procent van de advocatenkantoren daar een alternatieve bedrijfsvorm.

De vlag nog niet uit

Het onderzoek van Erasmus School of Law bevestigt veel zaken waar ik me al jaren hard voor maak, in mijn columns, workshops, presentaties en lezingen. Dit geeft hoop. Maar ik heb de vlag nog niet uitgehangen. Want er verandert pas wat als de gevestigde orde advocaten echt iets met de resultaten gaat doen. En dan hou ik toch mijn hart vast. Want het toestaan van deze nieuwe bedrijfsmodellen vraagt niet zozeer om een wettelijke aanpassing, het vraagt om aanpassing van de verordeningen die de NOvA advocatenkantoren zelf oplegt. Dit vraagt van de NOvA dat ze letterlijk en figuurlijk gaan loslaten. En hoewel het rapport alle mogelijke (en te verwachten) tegenwerpingen van de NOvA al pareert met oplossingen, ligt daar nog de grootste hobbel die we moeten nemen.

De NOvA houdt zich namelijk angstvallig vast aan de bekende bedrijfsmodellen, regels en procedures. De ogen gesloten voor wat er gebeurt in de wereld, en in de markt.

Acht jaar geleden hielden wij met Dutch Legal Tech al een pleidooi bij het Ministerie van Justitie en Veiligheid om een congres op te zetten met de NOvA en de beleidsmakers uit het Verenigd Koninkrijk. Om met elkaar van gedachten te wisselen en te horen en leren van de inhoud van het beleid in het Verenigd Koninkrijk en de effecten van het versoepelen van de regelgeving. We vonden geen gehoor. Men wil er niet van weten, tot op de dag van vandaag.

Vooropgesteld geldt, ook voor mij: de onafhankelijkheid van advocaten moet gewaarborgd blijven. Regulering van de branche blijft belangrijk, maar wel op een toekomstbestendige manier. Het ministerie heeft al besloten tot de installatie van een Onafhankelijke Toezichthouder Advocatuur. Het onderzoek van Erasmus pleit ervoor om alleen het toezicht, maar ook de reguleringstaken van de NOvA over te hevelen naar deze OTA. Ik denk dat het essentieel is dat het faciliteren en controleren van nieuwe bedrijfsmodellen bij een onafhankelijke partij wordt neergelegd, die besluiten neemt op basis van objectieve feiten en niet regeert vanuit angst.

Het is de starre attitude van de NOvA die verandering behoeft om het beroep te kunnen laten floreren en te laten aansluiten op de veranderende behoeften van de samenleving. En het is ook die houding die ervoor kan zorgen dat dit onderzoeksrapport ‘onderin de la’ verdwijnt. Dat zou doodzonde zijn, voor zowel de advocaat als de rechtzoekende. Mijn hoop is gevestigd op de politiek en individuele leden van het College van Afgevaardigden die wel de noodzaak van verandering zien. Het nieuwe kabinet moet nu echt de handschoen oppakken. De geplande installatie van de OTA vormt het uitgelezen moment hiertoe. Laat los maar houd toezicht en laat de sector en samenleving profiteren van de kansen die nieuwe modellen bieden.

Raad van State kritisch over verplicht gebruik alternatieven voor chemische gewasbeschermingsmiddelen

Lees meer

Column – Je werktijd is waardeloos

Lees meer

Column – The big bang: GPT-5

Lees meer

Column – Kop dicht en doorwerken

Lees meer

Kan legal tech een existentiële crisis krijgen? Over AI, alignment en iets te initiatiefrijke assistenten

Lees meer

Filed Under: Nieuws

Vorige artikel
Nieuwe podcast voor de rechtenstudent: Even iets Recht zetten
Volgende artikel
Geen onverwachte stijgingen en zekerheid voor de toekomst

Primary Sidebar

Topvacatures

Meer vacatures

OverFusies

Magazine

Magazine

Best gelezen

  • Advocaat Astrid Holleeder keert terug in de juridische sector

  • Nieuwe Uitdaging bij… Stijl, Evers Soerjatin en NautaDutilh

  • (Ex-)patroon & pupillen: ‘We maken onszelf niet kleiner of groter dan we zijn’

  • Nederlandse overnamemarkt laat lichte groei zien ondanks economische onzekerheden

  • Brits kantoor Kennedys meldt zich bij toezichthouder na datalek misbruikslachtoffers

Recente berichten

  • Brits kantoor Kennedys meldt zich bij toezichthouder na datalek misbruikslachtoffers
  • Advocaat Astrid Holleeder keert terug in de juridische sector
  • Raad van State kritisch over verplicht gebruik alternatieven voor chemische gewasbeschermingsmiddelen
  • (Ex-)patroon & pupillen: ‘We maken onszelf niet kleiner of groter dan we zijn’
  • Nederlandse overnamemarkt laat lichte groei zien ondanks economische onzekerheden

Recente reacties

    Archieven

    • september 2025
    • augustus 2025
    • juli 2025
    • juni 2025
    • mei 2025
    • april 2025
    • maart 2025
    • februari 2025
    • januari 2025
    • december 2024
    • november 2024
    • oktober 2024
    • september 2024
    • augustus 2024
    • juli 2024
    • juni 2024
    • mei 2024
    • april 2024
    • maart 2024
    • februari 2024
    • januari 2024
    • december 2023
    • november 2023
    • oktober 2023
    • september 2023
    • augustus 2023
    • juli 2023
    • juni 2023
    • mei 2023
    • april 2023
    • maart 2023
    • februari 2023
    • januari 2023
    • december 2022
    • november 2022
    • oktober 2022
    • september 2022
    • augustus 2022
    • juli 2022
    • juni 2022
    • mei 2022
    • april 2022
    • maart 2022
    • februari 2022
    • januari 2022
    • december 2021
    • november 2021
    • oktober 2021
    • september 2021
    • augustus 2021
    • juli 2021
    • juni 2021
    • mei 2021
    • april 2021
    • maart 2021
    • februari 2021
    • januari 2021
    • december 2020
    • november 2020
    • oktober 2020
    • september 2020
    • augustus 2020
    • juli 2020
    • juni 2020
    • mei 2020
    • april 2020
    • maart 2020
    • februari 2020
    • januari 2020
    • december 2019
    • november 2019
    • oktober 2019
    • september 2019
    • augustus 2019
    • juli 2019
    • juni 2019
    • mei 2019
    • april 2019
    • maart 2019
    • februari 2019
    • januari 2019
    • december 2018
    • november 2018
    • oktober 2018
    • september 2018
    • augustus 2018
    • juli 2018
    • juni 2018
    • mei 2018
    • april 2018
    • maart 2018
    • februari 2018
    • januari 2018
    • december 2017
    • november 2017
    • oktober 2017
    • september 2017
    • augustus 2017
    • juli 2017
    • juni 2017
    • mei 2017
    • april 2017
    • maart 2017
    • februari 2017
    • januari 2017
    • december 2016
    • november 2016
    • oktober 2016
    • september 2016
    • augustus 2016
    • juli 2016
    • juni 2016
    • mei 2016
    • april 2016
    • maart 2016
    • februari 2016
    • januari 2016
    • december 2015
    • november 2015
    • oktober 2015
    • september 2015
    • augustus 2015
    • juli 2015
    • juni 2015
    • mei 2015
    • april 2015
    • maart 2015
    • februari 2015
    • januari 2015
    • december 2014
    • november 2014
    • oktober 2014
    • september 2014
    • augustus 2014
    • juli 2014
    • juni 2014
    • mei 2014
    • april 2014
    • maart 2014
    • februari 2014
    • januari 2014
    • december 2013
    • november 2013
    • oktober 2013
    • september 2013
    • augustus 2013
    • juli 2013
    • juni 2013
    • mei 2013
    • april 2013
    • maart 2013
    • februari 2013
    • januari 2013
    • december 2012
    • november 2012
    • oktober 2012
    • september 2012
    • augustus 2012
    • juli 2012
    • juni 2012
    • mei 2012
    • april 2012
    • maart 2012
    • februari 2012
    • januari 2012
    • december 2011
    • november 2011
    • oktober 2011
    • september 2011
    • augustus 2011
    • juli 2011
    • juni 2011
    • mei 2011
    • april 2011
    • maart 2011
    • februari 2011
    • januari 2011
    • december 2010
    • november 2010
    • oktober 2010
    • september 2010
    • augustus 2010
    • juli 2010
    • juni 2010
    • mei 2010
    • april 2010
    • maart 2010
    • februari 2010
    • januari 2010
    • december 2009
    • november 2009
    • oktober 2009
    • september 2009
    • augustus 2009
    • juli 2009
    • juni 2009
    • mei 2009
    • april 2009
    • maart 2009
    • februari 2009
    • januari 2009
    • december 2008
    • november 2008
    • oktober 2008
    • september 2008
    • augustus 2008
    • juli 2008
    • juni 2008
    • mei 2008
    • april 2008
    • maart 2008
    • februari 2008
    • januari 2008
    • december 2007
    • november 2007
    • oktober 2007
    • november 2006
    • oktober 2006
    • april 2006
    • juni 2005
    • mei 2005
    • april 2005
    • februari 2005
    • april 2004

    Categorieën

    • aanbesteding & omgevingsrecht
    • Aansprakelijkheid
    • Actueel
    • Agenda
    • AI
    • AI, tech & legal
    • Arbeidsrecht
    • Arbeidsrecht
    • Arbeidsrecht & sociale zekerheid
    • Bedrijfsjurist en advocaat
    • Berkely Bridge
    • Beroepsvaardigheden
    • Bestuurs(proces)recht
    • Bouwrecht
    • Buitenland
    • Burgerlijk (Proces)recht
    • Burgerlijk (Proces)recht en contracten
    • Business
    • Chemische Veiligheid
    • Column
    • Corona
    • Deals
    • Dealtalk
    • Erfrecht
    • Financieel
    • Financieel recht
    • Fiscaal
    • Fiscaal Recht
    • Gezondheidsrecht
    • Gouden Zandlopers
    • Human Interest
    • Huurrecht
    • Huurrecht
    • ICT & Privacy
    • Incompany
    • insolventie en ondernemingsrecht
    • Instagram
    • Intellectueel Eigendomsrecht
    • Intellectuele Eigendomsrecht
    • Internationaal en Europees Recht
    • Interview
    • Jeugdrecht
    • Juridisch ondersteuner
    • Lexxyn Groep
    • Mediation
    • Mercedes-Benz
    • Mutsaerts
    • Nieuwe uitdaging
    • Nieuws
    • Notariaat
    • Notariaat
    • Notariaat
    • Ondernemingsrecht
    • Onderwijsrecht
    • Opinie en blogs
    • Overheid Bedrijfsvoering
    • Overheid Bestuur
    • Overheid Ruimte & milieu
    • Overheid Sociaal
    • Overheid Veiligheid
    • Personen- en familierecht
    • Personen- en familierecht
    • PO Deal aanbod
    • Podcasts
    • Privacyrecht
    • schade en verzekering
    • SDU events
    • Straf (Proces)recht
    • Tuchtrecht
    • Uitgelicht
    • vacatures
    • Vastgoed- & Huurrecht
    • Veiligheid
    • Vlogs
    • Vreemdelingenrecht
    • Wagner Group
    • Wieringa
    • YER Legal

    Meta

    • Login
    • Berichten feed
    • Reacties feed
    • WordPress.org

    Footer

    • Nieuws
    • Business
    • Human Interest
    • Innovatie & Tech
    • Opinie en blogs
    • Tuchtrecht
    • Gouden Zandlopers
    • Top 50 Advocatuur
    • Top 30 Notariaat
    • Advocatie Magazine
    • Vacatures
    • Partners
    • Facebook
    • LinkedIn
    • Instagram
    • Youtube
    • Nieuwsbrief
    • Contact en colofon
    • Meld nieuws
    • Adverteren
    • Vacature indienen

    Advocatie is een uitgave van
    Lefebvre Sdu
    Maanweg 174
    2516 AB Den Haag

    Powered by Lefebvre Sdu

    • Disclaimer
    • Privacy Statement & Cookieverklaring
    lefebvre SDU

    Het laatste nieuws van Advocatie
    twee keer per week in je mail
    ?

    Meld je aan voor onze nieuwsbrief:

    Aanmelden

    ×