De Notariskamer van het Gerechtshof Amsterdam heeft een kopstuk van het Nederlandse notariaat eind 2010 op de vingers getikt vanwege zijn rol bij het ten gelde maken van de buitenlandse boedel van de Russische oliegigant Yukos in 2007.
De notaris in kwestie heeft, net als twee andere Nederlandse notarissen waar nog tuchtrechtelijke procedures tegen lopen, de Russische curator Eduard Rebgun en staatsoliemaatschappij Rosneft geholpen om de buitenlandse boedel van de failliete oliegigant Yukos te gelde te maken, bestuurders te ontslaan en statuten te wijzigen. De buitenlandse bezittingen van Yukos zijn in die BV’s ondergebracht en is naar schatting twee miljard dollar waard. Het Gerechtshof legt de notaris nu een sanctie op omdat hij een notariële akte heeft gemaakt waarmee curator Rebgun beslagen kon leggen.
Het rechtscollege is van oordeel dat de notaris geen “deugdelijk onderzoek” heeft ingesteld naar de vraag of zijn cliënt wel bevoegd was om als curator op te treden. De affaire is pikant, ook omdat Yukos Finance BV, het Nederlandse onderdeel van de failliete Russische staatsoliemaatschappij Yukos, Nederlandse notarissen in de zomer van 2007 in krantenadvertenties waarschuwde niet in zee te gaan met de Russische curator die de BV wilde verkopen.
De Notariskamer overweegt: “Door onder de voormelde omstandigheden, in het bijzonder gezien de inhoud van de bovengenoemde kort geding vonnissen, te lichtvaardig aan te nemen dat Rebgun in deze bevoegd was Yukos Oil te vertegenwoordigen en de akte van schulderkenning te passeren heeft de notaris bijgedragen aan een situatie van onzekerheid bij derden. (Gelet op de inhoud van de hiervoor weergegeven overwegingen van de onder 7.1. genoemde vonnissen had de notaris – het zij herhaald – zich terughoudend dienen op te stellen en pas na nader onderzoek zijn ministerie mogen verlenen.) Het onder 5.3. weergegeven klachtonderdeel is dan ook eveneens gegrond.”
De kamer van toezicht oordeelde eerder dat de gedragingen van de notaris wel door de beugel konden: “De notaris mocht er op 8 mei 2007 dan ook van uit gaan dat, ondanks het beroep van eisers in dat kort geding op onbevoegdheid van Rebgun, Rebgun rechtsgeldig voor Yukos Finance kon optreden. De kamer is van oordeel dat de notaris niet tuchtrechtelijk laakbaar heeft gehandeld door op grond van zijn bevindingen van dat moment de door klagers verweten rechtshandeling te verrichten. De klacht wordt derhalve ongegrond verklaard.”