Legal tech-expert Jeroen Zweers houdt zich inmiddels circa 12,5 jaar fulltime bezig met legal innovation. Volgens hem is er in die tijd veel veranderd. ‘Ja, het is duwen en trekken geweest, nog steeds eigenlijk, maar we maken stappen vooruit en we komen van ver.’
Als ik de juridische sector nu vergelijk met de sector van 12,5 jaar geleden, kan ik concluderen dat het ondernemerschap is toegenomen en technologieën steeds meer worden omarmd. Ik hoef steeds minder vaak uit te leggen welke veranderingen op ons afkomen, en wat legal innovation inhoudt en kan brengen.
Risicomijding is bottleneck
Het gaat, maar het gaat nog steeds langzaam. De grootste bottleneck is en blijft de conservatieve houding van de advocaten en hun koudwatervrees om nieuwe technologieën te benutten.
Advocaten zijn nu eenmaal opgeleid om risico’s te vermijden en vast te houden aan bewezen methoden en processen, en zéker niet buiten de lijntjes te kleuren of te experimenteren met vernieuwing.
Deze risicomijding leidt (tezamen met het huidige verdienmodel van de advocatuur) tot terughoudendheid vanuit een bepaalde angst om niet te voldoen aan de hoge normen voor nauwkeurigheid en betrouwbaarheid die de sector vereist.
Onhoudbare houding
Deze houding is onhoudbaar, aangezien de wereld om de advocaat heen allang beseft dat technologie niet alleen kan helpen om de efficiëntie te verbeteren, maar ook kan leiden tot kwalitatief betere resultaten.
Partners en klanten, die in andere sectoren (en in de maatschappij als geheel!) steeds vaker worden blootgesteld aan innovatieve technologieën, innoveren mee en verwachten dat ook van de juridische dienstverleners. Met als gevolg dat advocatenkantoren die niet innoveren, klanten verliezen aan concurrenten die dat wel doen.
Reden tot optimisme
Wat mij betreft is er echter reden tot optimisme. De afgelopen jaren hebben we een flink aantal legal tech-startups zien opkomen die de sector uitdagen en nieuwe oplossingen bieden voor oude problemen. Deze startups hebben de industrie gedwongen om te innoveren en hebben geleid tot een toenemend bewustzijn van de voordelen van nieuwe technologieën.
Bovendien verandert de perceptie van legal tech-startups. Waar ze ooit werden gezien als bedreigingen voor de gevestigde orde, worden ze nu meer en meer gezien als partners die kunnen helpen bij het moderniseren en verbeteren van de sector. Legal tech-startups worden volwassen en groeien uit tot toonaangevende bedrijven die samenwerken met advocatenkantoren en juridische afdelingen om innovatieve oplossingen te ontwikkelen.
Een mooi voorbeeld
Maar hoewel legal tech-startups een belangrijke rol spelen bij het stimuleren van legal innovation, is het aan de gevestigde orde om deze veranderingen te omarmen. Gelukkig beginnen ook beroepsorganisaties te draaien. Zij beginnen langzaam te beseffen dat innovatie en digitalisering noodzakelijk zijn voor continuïteit van de sector, en dat er nog veel werk aan de winkel is om deze transformatie te bewerkstelligen.
Zo heeft de Orde van Vlaamse Balies mijn bedrijf NOUN gevraagd een campagne ‘Expeditie Digitaal’ te ontwikkelen en leiden. Tijdens deze expeditie wordt getracht de dertienduizend Vlaamse advocaten bewust te maken van de voordelen van digitale innovatie en hen te helpen meer digitale vaardigheden te ontwikkelen om deze voordelen in de praktijk te brengen.
Hiervoor is een krant boordevol inspiratie en tips ontwikkeld en bezorgd bij de kantoren. Deze wordt opgevolgd door een tour door Vlaanderen met workshops digitale innovatie die ik begeleid. Een mooi voorbeeld van een beroepsorganisatie die zich inzet voor de toekomst van de beroepsgroep.
Toekomstige jurist opleiden
Een positieve ontwikkeling zie ik daarnaast bij opleidingsinstituten ontstaan. Zij zien steeds meer dat zij een belangrijke rol spelen in het opleiden van de jurist van de toekomst, en dat deze jurist er een is die nieuwe competenties bezit en digitale technologie optimaal benut.
De rechtenfaculteiten erkennen deze behoefte aan een bredere skillset en voegen langzaam de daad bij het woord. Zo ben ik als legal innovator betrokken bij het vormgeven van de nieuwe opleiding ‘AI en Recht’ aan de Radboud Universiteit. Daar kunnen jonge juristen goed worden voorbereid op een juridische praktijk die innovatief, ondernemend en toekomstbestendig is.
Delen van succesverhalen
Er is dus volop hoopgevende beweging rondom de beroepsgroep. Maar de transformatie vindt alleen plaats als we ook alle reeds praktiserende advocaten meekrijgen. Zij moeten immers bereid zijn om hun comfortzone te verlaten en vernieuwingen, die hun werk kunnen verbeteren, in hun bestaande praktijken te omarmen.
Daarvoor moeten we samen blijven prediken en uitleggen waarom legal innovation zo belangrijk is. Wat helpt is het delen van succesverhalen en casestudies die aantonen hoe nieuwe technologieën de efficiëntie en kwaliteit van juridische diensten kunnen verbeteren.
Daarnaast moeten we laagdrempelig trainingen en workshops organiseren om advocaten vertrouwd te maken met nieuwe technologieën en hen te helpen deze te integreren in hun werk. We moeten ze laten zien en ervaren dat innovatie niet alleen noodzakelijk, maar ook winstgevend en leuk is!
