‘Vrijwel elke leidinggevende op een advocatenkantoor zal het beamen, dit deel van het werk is een stuk lastiger dan het inhoudelijke werk van een advocaat’, aldus Advocatie-correspondent Erik Jan Bolsius. ‘Want leidinggeven hebben ze zelden geleerd.’
Foto: Dennis Wiersma, minister voor Primair en Voortgezet Onderwijs / Robin Utrecht / ANP
Nee, dit wordt geen politiek verhaal, maar ik krijg de vraag maar niet uit mijn hoofd: wat doet minister Dennis Wiersma (foto) nog op een leidinggevende positie? Het is uit tweede hand (de media), maar als de helft van wat er staat geschreven waar is, moet je iemand met zo’n belabberde leiderschapsstijl niet zo’n belangrijk ministerie laten leiden. Leidinggeven is een vak. Als dat een open deur is, waarom gaat het dan nog zo vaak mis?
Gevierd expert
De stijl van Wiersma (schreeuwen tegen ondergeschikten, met deuren slaan) komt ook in de beste advocatenkantoren voor. Menig managing partner die ik sprak, noemde het werk corvee: een klus die nu eenmaal geklaard moet worden, maar waar je niet naar uitkijkt. Eerst was je een gevierd expert in je vak, nu ga je ineens over de kleur van het behang, de nieuwe koffieapparaten en de winstuitkering aan de partners. En het is ineens nooit goed, of het deugt niet. Ja, dan wil je misschien weleens met een deur slaan.
Leiderschapstrainingen
In de advocatuur zijn managing partners en andere leidinggevenden zelden opgeleid voor hun taak. Net als in de politiek, waar menig minister net zo lang uit de partijgelederen omhoog is geklauterd tot hij niet meer hoger kon. Je kunt leiderschapstrainingen gaan volgen, maar dan is het meestal al te laat.
Patroonscursus
En toch is er een belangrijk verschil tussen de politiek en de advocatuur, als het gaat om opleiden. In de advocatuur is er de patroon en die kan op patroonscursus, een goede eerste kennismaking met leren leidinggeven. De Jonge Balie organiseert – ter inspiratie – met een aantal partners al jarenlang de verkiezing van de ‘Patroon van het jaar’ en geeft op haar website, onder het kopje ‘Wat doet een goed patroon’, een aantal tips. De Dennis Wiersma’s van de advocatuur worden daar echt nooit voor genomineerd, zoveel is duidelijk.
Adequaat feedback geven
Een stagiair die haar patroon nomineerde voor patroon van het jaar, vatte het goed samen: ‘hard op de inhoud, zacht op de persoon’. Ja, zo makkelijk is het op papier ook echt. Toch blijkt de praktijk weerbarstiger. Misschien moeten de vaardigheden die het hardst nodig zijn, geen soft skills heten.
De beroepsopleiding stelt dat het vermogen om adequaat feedback te geven onontbeerlijk is. En wat die soft skills betreft, zegt de huidige patroon van het jaar, Daniël Doolaege: “ik wil horen hoe het echt gaat en wil weten wat er – ook onder de oppervlakte – bij mijn advocaat-stagiair speelt.” En hij voegt eraan toe dat de stagiair ook feedback aan hem geeft.
Afblaffende patroon
Helemaal weg zijn ze nog niet, die horkerige bazen, vorig jaar berichtte Advocatie nog over een afblaffende patroon. Toch geef ik de patroon die geen feedback vraagt aan zijn stagiairs niet lang meer. En de patroon die met deuren slaat is hopelijk al langer verleden tijd. Al is het maar omdat de meeste kantoren zitten te springen om medewerkers. Die blijven echt niet zitten in een onveilig werkklimaat, ze hebben de normale werkgevers voor het uitkiezen.
Bij Sdu verscheen eind 2021 de 3e gewijzigde druk van De (pro)actieve patroon, door Christ’l Dullaert, Monique van de Griendt en Marc Kraus. Dullaert en Van de Griendt waren ooit de initiatiefnemers van de Patroon van het jaarverkiezing.
