• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Nieuwsbrief
  • Magazine
  • Webshop
  • Contact en colofon

Advocatie

Dé nieuwssite voor advocaten, notarissen en juristen

  • Actueel
    • Nieuws
    • Business
    • Tuchtrecht
    • Nieuwe uitdaging
    • Deals
    • Human Interest
    • Opinie en blogs
    • Buitenland
  • AI, tech & legal
  • Podcasts
  • De Stand
    • Advocatuur Top 50
    • Notariaat Top 30
    • Archief De Stand
  • Uitgelicht
  • Vacatures
  • Opleidingen
  • Partners
    • Howden
    • OSR
    • PO-Online

Column: Controlfreaks

8 oktober 2013 door Advocatie Redactie

Interessant om te zien hoe we in Nederland langzaam het vertrouwen in elkaar verliezen. Gelukkig hebben we allerlei regels en wetten en de juiste mensen om dat vertrouwen weer te herstellen. Elke boete brengt ons weer dichterbij het Utopia van leefbaarheid en veiligheid.

door Juriaan Mensch

Het is misschien een beetje lullig, maar mijn cynisme wordt, als recent emigrant, langzaam vervangen door lichte Schadenfreude. Ik woon op een uurtje vliegen tegenwoordig, in Berlijn. De afstand en het vaak wisselen tussen twee landen maakt dat je de zaken soms een beetje helderder ziet. De klagerige Nederlandse volksaard contrasteert scherp met het Duitse zelfvertrouwen en de gemoedelijkheid.

De stad Berlijn is zo goed als failliet, men doet hier alleen het noodzakelijke in de handhaving van de openbare orde. Prioriteiten stellen betekent dus woekerend onkruid, overal graffiti en veel glas op het fietspad. Cafés hebben geen sluitingstijd in mijn wijk Kreuzberg. Parkeren is gratis in mijn straat. Men heeft hier geen andere keus dan erop vertrouwen dat iedereen zich een beetje gedraagt. En dat samenleven lijkt goed te lukken. Wie voorbij het vuil op straat kijkt, voelt een goede sfeer.

Laatst schrok ik wel toen een oudere vrouw me ergens op wees: “Der Ampelmann ist rot!” Ik schrok niet zozeer van de opmerking van de vrouw, maar eerder van mijn eigen reactie: schaamte. Lang niet gevoeld. Ik zat fout, ze had gelijk. Zoiets zal in mijn vorige woonplaats Amsterdam, niet snel gebeuren: een ander aanspreken op ‘wangedrag’ als door rood lopen. Want in elk mens schuilt tegenwoordig een Kopschopper. Die stille tocht houden ze maar voor iemand anders.

We lijken in Nederland (soms terecht) het vertrouwen in de innerlijke beschaving van De Ander kwijtgeraakt te zijn. Bontkraagje op een scooter, of een pakdrager in auto met chauffeur, uiterlijk zegt niks meer. De eerste is misschien een tasjesdief, maar de tweede mogelijk die consultant die voor een maand werk dat tonnetje belastinggeld weg graaide bij de zorginstelling.

Dat verlies van vertrouwen in elkaar komt ook nog in een tijd waarin we gevraagd worden door de Overheid om zelfredzaam en verantwoordelijk voor onszelf te zijn. Zodat ze zichzelf kan ‘terugtrekken’ en het land ‘teruggeven aan de burger’. Die zo meer participeren zal. Maar met het morele kompas en gedrag van De Ander is steeds meer mis, lijken diezelfde Overheid en steeds meer burgers onderling te vinden. Iedereen lijkt aan het handhaven geslagen. Meld Misdaad Anoniem.

Die terugtrekking is schijn volgens mij. Net als die zogenaamde eigen verantwoordelijkheid die we ‘mogen nemen’. De praktijk is wantrouwen naar de burgers, en lijkt uit te draaien op steeds meer soorten gezagsdragers, met vaag mandaat die net zulke vage regeltjes handhaven. Vaak zonder controle of gezond verstand.

Waar strenger handhaven en straffen niet werkt moeten we nu vertrouwen op gedragscodes, een bankierseed, rules of principles of natuurlijk controle door toezichthouders.

En dus zijn we wereldkampioen aftappen. Woningbouwverenigingen en elektriciteitsbedrijven sporen kleine wietkwekers op, anoniem verlinkt. Een convenant maakt een soort NAVO van een groep winkeliers: steel in één winkel en je mag alle anderen niet meer in. Officieren van Justitie delen straffen uit zonder tussenkomst van rechters. ‘Ethische’ hackers mogen op eigen houtje inbreken in computers van de recherche. Kentekenregistratie wordt ingezet om achterstallige belastingcenten te innen. Anti-rook BOA’s die undercover de kroegbaas proberen te betrappen. Wie wat mag en wie wat controleert is volledig onduidelijk geworden. 

Het wordt steeds kleinzieliger ook. Nu worden we geacht invulling te geven aan onze handhavende taak naar medeburgers toe. Daarvoor zelfs tegen onze wil gerekruteerd: in Amsterdam bijvoorbeeld. Niet meer starnakel in de kroeg. Die tent moet na drie keer kotsen dicht. Arme café-eigenaar, opeens verantwoordelijk voor het welzijn van zijn klanten en de nachtrust van zijn net gepensioneerde babyboomerburen.

Dat wist de kroegbaas zelf allang. Maar de gemeente zag duidelijk grote sociale problematiek en een gapend handhavingsgat. Dus snel de verantwoordelijkheid weghalen bij de drinker en die verschuiven naar de cafébaas. Zo, de overheid kan zich met de tegen zijn wil – op straffe van sluiting – ingelijfde hulpsheriff een beetje verder terugtrekken. Weer een stukje stad teruggegeven aan de burger. Weer een stukje veiliger en leefbaarder. Zelfs zonder te veel drank ga je al kotsen.

Het fijne aan al die regels en ‘handhavers’, is dat het juist eigen verantwoordelijkheid wegneemt bij diegene die je vertelt hoe die zich moet gedragen. Je ontneemt deze de noodzaak van reflectie op eigen (goed) gedrag. Zelf nadenken is overbodig geworden, want wat mag en niet mag staat al vast. In steen gebeiteld. Een legertje bonnen schrijf-geile BOA’s staat voor je klaar om je daar nog eens op te wijzen. Geen wonder dat mensen de grenzen opzoeken.

En dus steeds meer BOA’s, die vriendelijke burgerinfiltrant die uw morele kompas de goede richting op beboet om deze tsunami van uw narcisme te keren. We hebben er in Nederland inmiddels 30.000, werkzaam bij ongeveer 1100 verschillende instanties! Hebben we al BOA’s die al die BOA’s controleren? Het wordt hoog tijd, want dat is werkgelegenheid.

Die hoeveelheid werk lijkt omgekeerd evenredig met de mate waarop we onze eigen verantwoordelijkheid verder uitbesteden via regels en controle. En de mate waarin we elkaar niet meer durven vertrouwen en corrigeren, met gezond verstand en incasseringsvermogen, juist als het ons eigen gedrag betreft. Dat vereist kwetsbaarheid en ware tolerantie, niet te verwarren met onverschilligheid. Zaken die Nederlanders langzaam aan kwijt zijn geraakt lijkt het wel. Want niemand wil zich een slachtoffer voelen. Maar een open houding, en ontvankelijkheid voor de ander kan echt iets veranderen.

In Berlijn, daar weten ze wel iets van onderling wantrouwen, en elkaar controleren. Misschien hebben ze al ingezien dat het de sfeer een beetje verziekt. Nu Nederland nog. Kom eens langs zou ik zeggen.

Filed Under: Column

Vorige artikel
Column: Toezicht, financiën en hoe leuk het is om gelijk te krijgen
Volgende artikel
Column: BIG DATA

Primary Sidebar

Topvacatures

Meer vacatures

OverFusies

Magazine

Magazine

Best gelezen

  • Ex-advocaat uit Limburg krijgt schrapping na achterlaten cliënten

  • Nieuwe Uitdaging bij… Stijl, Evers Soerjatin en NautaDutilh

  • Het Bevolkingsonderzoek datalek: waarom schade zo moeilijk aantoonbaar is

  • Column – Je werktijd is waardeloos

  • Eerste Legal Rebel Awards uitgereikt tijdens SAIL Amsterdam

Recente berichten

  • Nederlandse overnamemarkt laat lichte groei zien ondanks economische onzekerheden
  • Nieuwe Uitdaging bij… Stijl, Evers Soerjatin en NautaDutilh
  • Het Bevolkingsonderzoek datalek: waarom schade zo moeilijk aantoonbaar is
  • Column – Je werktijd is waardeloos
  • Eerste Legal Rebel Awards uitgereikt tijdens SAIL Amsterdam

Recente reacties

    Archieven

    • augustus 2025
    • juli 2025
    • juni 2025
    • mei 2025
    • april 2025
    • maart 2025
    • februari 2025
    • januari 2025
    • december 2024
    • november 2024
    • oktober 2024
    • september 2024
    • augustus 2024
    • juli 2024
    • juni 2024
    • mei 2024
    • april 2024
    • maart 2024
    • februari 2024
    • januari 2024
    • december 2023
    • november 2023
    • oktober 2023
    • september 2023
    • augustus 2023
    • juli 2023
    • juni 2023
    • mei 2023
    • april 2023
    • maart 2023
    • februari 2023
    • januari 2023
    • december 2022
    • november 2022
    • oktober 2022
    • september 2022
    • augustus 2022
    • juli 2022
    • juni 2022
    • mei 2022
    • april 2022
    • maart 2022
    • februari 2022
    • januari 2022
    • december 2021
    • november 2021
    • oktober 2021
    • september 2021
    • augustus 2021
    • juli 2021
    • juni 2021
    • mei 2021
    • april 2021
    • maart 2021
    • februari 2021
    • januari 2021
    • december 2020
    • november 2020
    • oktober 2020
    • september 2020
    • augustus 2020
    • juli 2020
    • juni 2020
    • mei 2020
    • april 2020
    • maart 2020
    • februari 2020
    • januari 2020
    • december 2019
    • november 2019
    • oktober 2019
    • september 2019
    • augustus 2019
    • juli 2019
    • juni 2019
    • mei 2019
    • april 2019
    • maart 2019
    • februari 2019
    • januari 2019
    • december 2018
    • november 2018
    • oktober 2018
    • september 2018
    • augustus 2018
    • juli 2018
    • juni 2018
    • mei 2018
    • april 2018
    • maart 2018
    • februari 2018
    • januari 2018
    • december 2017
    • november 2017
    • oktober 2017
    • september 2017
    • augustus 2017
    • juli 2017
    • juni 2017
    • mei 2017
    • april 2017
    • maart 2017
    • februari 2017
    • januari 2017
    • december 2016
    • november 2016
    • oktober 2016
    • september 2016
    • augustus 2016
    • juli 2016
    • juni 2016
    • mei 2016
    • april 2016
    • maart 2016
    • februari 2016
    • januari 2016
    • december 2015
    • november 2015
    • oktober 2015
    • september 2015
    • augustus 2015
    • juli 2015
    • juni 2015
    • mei 2015
    • april 2015
    • maart 2015
    • februari 2015
    • januari 2015
    • december 2014
    • november 2014
    • oktober 2014
    • september 2014
    • augustus 2014
    • juli 2014
    • juni 2014
    • mei 2014
    • april 2014
    • maart 2014
    • februari 2014
    • januari 2014
    • december 2013
    • november 2013
    • oktober 2013
    • september 2013
    • augustus 2013
    • juli 2013
    • juni 2013
    • mei 2013
    • april 2013
    • maart 2013
    • februari 2013
    • januari 2013
    • december 2012
    • november 2012
    • oktober 2012
    • september 2012
    • augustus 2012
    • juli 2012
    • juni 2012
    • mei 2012
    • april 2012
    • maart 2012
    • februari 2012
    • januari 2012
    • december 2011
    • november 2011
    • oktober 2011
    • september 2011
    • augustus 2011
    • juli 2011
    • juni 2011
    • mei 2011
    • april 2011
    • maart 2011
    • februari 2011
    • januari 2011
    • december 2010
    • november 2010
    • oktober 2010
    • september 2010
    • augustus 2010
    • juli 2010
    • juni 2010
    • mei 2010
    • april 2010
    • maart 2010
    • februari 2010
    • januari 2010
    • december 2009
    • november 2009
    • oktober 2009
    • september 2009
    • augustus 2009
    • juli 2009
    • juni 2009
    • mei 2009
    • april 2009
    • maart 2009
    • februari 2009
    • januari 2009
    • december 2008
    • november 2008
    • oktober 2008
    • september 2008
    • augustus 2008
    • juli 2008
    • juni 2008
    • mei 2008
    • april 2008
    • maart 2008
    • februari 2008
    • januari 2008
    • december 2007
    • november 2007
    • oktober 2007
    • november 2006
    • oktober 2006
    • april 2006
    • juni 2005
    • mei 2005
    • april 2005
    • februari 2005
    • april 2004

    Categorieën

    • aanbesteding & omgevingsrecht
    • Aansprakelijkheid
    • Actueel
    • Agenda
    • AI
    • AI, tech & legal
    • Arbeidsrecht
    • Arbeidsrecht
    • Arbeidsrecht & sociale zekerheid
    • Bedrijfsjurist en advocaat
    • Berkely Bridge
    • Beroepsvaardigheden
    • Bestuurs(proces)recht
    • Bouwrecht
    • Buitenland
    • Burgerlijk (Proces)recht
    • Burgerlijk (Proces)recht en contracten
    • Business
    • Chemische Veiligheid
    • Column
    • Corona
    • Deals
    • Dealtalk
    • Erfrecht
    • Financieel
    • Financieel recht
    • Fiscaal
    • Fiscaal Recht
    • Gezondheidsrecht
    • Gouden Zandlopers
    • Human Interest
    • Huurrecht
    • Huurrecht
    • ICT & Privacy
    • Incompany
    • insolventie en ondernemingsrecht
    • Instagram
    • Intellectueel Eigendomsrecht
    • Intellectuele Eigendomsrecht
    • Internationaal en Europees Recht
    • Interview
    • Jeugdrecht
    • Juridisch ondersteuner
    • Lexxyn Groep
    • Mediation
    • Mercedes-Benz
    • Mutsaerts
    • Nieuwe uitdaging
    • Nieuws
    • Notariaat
    • Notariaat
    • Notariaat
    • Ondernemingsrecht
    • Onderwijsrecht
    • Opinie en blogs
    • Overheid Bedrijfsvoering
    • Overheid Bestuur
    • Overheid Ruimte & milieu
    • Overheid Sociaal
    • Overheid Veiligheid
    • Personen- en familierecht
    • Personen- en familierecht
    • PO Deal aanbod
    • Podcasts
    • Privacyrecht
    • schade en verzekering
    • SDU events
    • Straf (Proces)recht
    • Tuchtrecht
    • Uitgelicht
    • vacatures
    • Vastgoed- & Huurrecht
    • Veiligheid
    • Vlogs
    • Vreemdelingenrecht
    • Wagner Group
    • Wieringa
    • YER Legal

    Meta

    • Login
    • Berichten feed
    • Reacties feed
    • WordPress.org

    Footer

    • Nieuws
    • Business
    • Human Interest
    • Innovatie & Tech
    • Opinie en blogs
    • Tuchtrecht
    • Gouden Zandlopers
    • Top 50 Advocatuur
    • Top 30 Notariaat
    • Advocatie Magazine
    • Vacatures
    • Partners
    • Facebook
    • LinkedIn
    • Instagram
    • Youtube
    • Nieuwsbrief
    • Contact en colofon
    • Meld nieuws
    • Adverteren
    • Vacature indienen

    Advocatie is een uitgave van
    Lefebvre Sdu
    Maanweg 174
    2516 AB Den Haag

    Powered by Lefebvre Sdu

    • Disclaimer
    • Privacy Statement & Cookieverklaring
    lefebvre SDU

    Het laatste nieuws van Advocatie
    twee keer per week in je mail
    ?

    Meld je aan voor onze nieuwsbrief:

    Aanmelden

    ×