Ingrid Van de Pol-Mensing zet in dit opinie-artikel uiteen hoe legal tech advocaten meer tijd kan geven om bezig te zijn met de kern van hun vak. “Advocaten hebben te veel werk op hun bord, waarvan het merendeel niet zo intellectueel uitdagend is als ze zouden willen.”
Als je het professionele leven dat je je had voorgesteld vergelijkt met het leven dat je nu als advocaat leidt, komt dat met elkaar overeen? In een wereld die zich voortdurend ontwikkelt en waarin informatie zich met ongekende snelheid verspreidt staan advocaten voor de uitdaging om gelijke tred te houden met de groeiende complexiteit van het recht en de toenemende verwachtingen van hun cliënten.
Velen begonnen ooit hun carrière, gedreven door het verlangen om impact te maken en intellectuele overwinningen te behalen, maar vinden zichzelf nu vaak vastgeklonken aan bureaus, omringd door stapels documenten. In dit opinie-artikel onderzoeken we de kracht van legal tech en betogen we dat het niet alleen de sleutel is tot het herstel van het evenwicht tussen werk en privé, maar ook de weg naar een meer voldoening gevende advocatuur en tevreden cliënten.
Intellectuele capaciteiten
Neem even de tijd om terug te denken aan toen je nog student was. Je er bewust voor gekozen had om rechten te studeren. Wat bracht je er toen toe om advocaat te willen worden? Ik wed dat je jezelf voorstelde als de slimme advocaat in je toga in de rechtszaal. Je zou je tegenstander wegblazen met ongelooflijke retoriek en een onberispelijke kennis van het recht. Je zou je intellectuele capaciteiten inzetten om een positieve impact te maken op het leven van mensen. Je werk zou er echt toe doen, en tegelijkertijd zou je natuurlijk erkenning krijgen voor je intellectuele overwinningen.
Als je het professionele leven dat je je had voorgesteld vergelijkt met het leven dat je nu als advocaat hebt, komt dat met elkaar overeen?
Vleugje teleurstelling
Het zou niet verrassend zijn als je een vleugje teleurstelling voelt, erkennend dat je misschien niet zoveel dagen in de rechtszaal doorbrengt als je had gedacht. Dat je eigenlijk uren achter je bureau zit, saaie klusjes te doen. Uren die je weghouden van je vrienden of gezin.
Volgens het onderzoek Future ready lawyer van Wolters Kluwer ervaren maar liefst 65 procent van alle advocaten een vorm van gebrek aan vervulling, richting, uitdagend werk en vinden zij bovendien dat een gezonde balans tussen werk en privé ontbreekt. Kort samengevat hebben ze te veel werk op hun bord, waarvan het merendeel niet zo intellectueel uitdagend is als ze zouden willen, en ze maken niet genoeg impact om hun erkenning zoekende persoonlijkheden tevreden te stellen.
Leuker door tech
Dus wat kunnen we doen om onze eigen behoeften te vervullen? Als we eens de tijd zouden nemen om op te kijken van onze schermen en te luisteren naar de gesprekken om ons heen, zouden we leren dat – terwijl wij nog steeds door stapels documenten ploegen – de wereld om ons heen is doorgegaan. De manier om je werk uitdagender te maken en meer tijd over te houden voor andere dingen is al uitgevonden. Het heet legal tech en het heeft enorme potentie je te helpen bij eenvoudige juridische taken, zodat jij meer tijd in de rechtszaal en met je cliënten hebt.
Gaat juridische technologie ons onze banen, onze carrière kosten? Nee, natuurlijk niet. Het is de ’insecure overachiever’ in ons die terughoudend is om legal tech te omarmen. In onze vele gesprekken met advocaten horen we vaak opmerkingen zoals ‘we kunnen over een paar jaar onze spullen wel pakken’. Maar wees gerust; jij, als professional, als overtuigend retoricus, bent nodig voor je cliënten en zult dat blijven. Ik durf zelfs te beweren dat je je werk als advocaat leuker gaat vinden wanneer je legal tech omarmt. Het kan de sleutel zijn om evenwicht tussen werk en privé terug te vinden en om je werkzaamheden weer terug te brengen naar de kern van het vak.
Zij, de cliënten
Voor cliënten is legal tech ook goed nieuws. Uit hetzelfde rapport van Wolters Kluwer volgt dat in de loop van de tijd het volume en de complexiteit van informatie enorm is toegenomen. Is ons vermogen om deze overvloed aan informatie sneller te verwerken toegenomen? Nee. Accepteren onze cliënten dat ze langer moeten wachten op een reactie? Nee, integendeel. In de afgelopen twintig jaar zijn mensen gewend geraakt aan snel advies. Email is in veel gevallen vervangen door WhatsApp en vooraf opgezette besprekingen door videocalls die ieder moment van de dag geïnitieerd kunnen worden. Dit kunnen we onze cliënten niet verwijten. We kunnen natuurlijk niet van hen verwachten dat ze in een wereld leven waarin alles zich aanpast aan dit snelle tempo, behalve hun advocaten.
De samenleving beweegt zich sneller dan ooit tevoren. Wij, advocaten, moeten bijblijven. Ik ben in al die jaren in de advocatuur nooit een cliënt tegengekomen die graag betaalde voor urenlang zoekwerk omdat de software die ik gebruikte niet adequaat was. Ik heb bovendien ook nooit een cliënt gesproken die niet enthousiast was over het idee om technologie te gebruiken om de snelheid en nauwkeurigheid van juridisch advies te vergroten.
Als advocaat werk je in een bepaalde context. Waarom zoeken bedrijven juridisch advies? Omdat ze het nodig hebben voor hun bedrijfsvoering. Bedrijven leggen dat advies niet in een lade. Ze hebben het nodig om zaken te kunnen doen. Als wij onze clients willen bijstaan, moeten we dit in acht nemen en onze dienstverlening daarop aanpassen.
Wij, de mensen
Nu we weten dat legal tech een mes is dat aan twee kanten snijdt, kunnen we vooruitkijken en voorspellen in welke mate we dit mes nodig zullen hebben. Het Netherlands Interdisciplinary Demographic Institute verwacht dat het aandeel van de potentiële beroepsbevolking in de totale bevolking daalt. We zullen dus relatief minder advocaten hebben en moeten meer bedrijven en mensen helpen, terwijl die bedrijven en mensen voortdurend meer documenten produceren.
Dit betekent meer cliënten per advocaat en meer documenten per cliënt. Dit gecombineerd met een complexer juridisch kader mondt uit op meer werk per advocaat. Als je meer werk moet verrichten in hetzelfde tijdsbestek met dezelfde middelen, zal het resultaat naar alle waarschijnlijkheid minder zijn. Als je daarentegen meer werk moet verrichten in hetzelfde tijdsbestek maar je daarbij nieuwe hulpmiddelen inzet, kan je bewerkstelligen dat het resultaat dat je levert op hetzelfde niveau blijft.
Conclusie
Wij advocaten in de kern intellectuele hulpverleners. Als we dit op niveau willen kunnen blijven doen én ons werk leuk willen houden dan moeten we kijken naar de technologische mogelijkheden die er zijn. Voor jezelf, voor je cliënten, nu en in de toekomst.
Ingrid Van de Pol-Mensing is co-founder van Uncover Legal. Daarvoor werkte zij van 2012 tot 2022 als advocaat en fiscalist bij De Brauw Blackstone Westbroek in Amsterdam. In september 2023 won Uncover Legal de Gouden Zandloper voor Legal Innovation.
