Melvin van Tiel was de advocaat-stagiair van Michaël van Basten Batenburg, die in 2023 werd gekroond tot meest creatieve patroon van dat jaar. Wat kenmerkt de band tussen deze cassatieadvocaten van Delissen Martens in Den Haag en wat hebben ze van elkaar geleerd?
Om aan jonge advocaten het vak uit te leggen en hun vaardigheden te trainen, strooit Michaël van Basten Batenburg (58) met boeken, uitjes en filmfragmenten. Favoriet zijn de slotscènes van Analyze This, een komedie waarin maffiabaas Paul Vitti (Robert de Niro) in therapie gaat bij psychiater Ben Sobel (Billy Crystal).
“Vitti beschrijft situaties waarvan de psychiater denkt: wat moet ik hiermee? Desondanks blijft hij rustig, houdt hij vast aan zijn rol en stelt hij de vragen die hij als psychiater moet stellen. Zelfs als Vitti de druk tot het uiterste opvoert, blijft hij dat doen. Uiteindelijk lukt het Sobel om Vitti het licht te laten zien. Als advocaat ben je de trusted advisor van je cliënt. Dit fragment laat zien wat dat inhoudt en hoe je zo’n steun en toeverlaat wordt.”
Om advocaat-stagiairs te leren onderhandelen, adviseert Van Basten Batenburg ze de straat of markt op te gaan. To Kill a Mockingbird van Harper Lee is een andere tip. “De hoofdpersoon toont wat een échte advocaat is: rechtvaardig, standvastig, strijdend voor de underdog.” Toen Melvin van Tiel (31) in 2020 zijn advocaat-stagiair werd, gaf hij hem dit boek cadeau.
Van Tiel was zijn vierde stagiair. Binnen kantoor is hij uitgegroeid tot een vraagbaak voor minder ervaren advocaten. Zeven jaar lang was hij advocaat-trainer bij de Beroepsopleiding Advocatuur. In 2023 werd Van Basten Batenburg gekroond tot meest creatieve patroon van dat jaar. Hij en Van Tiel zijn dé cassatieadvocaten van Delissen Martens, het kantoor waar zijn ex-pupil in 2018 als jurist begon.
Je eerste indruk?
Van Basten Batenburg (VBB): “Cassatiezaken horen van oudsher bij advocaten op leeftijd. Door hun jarenlange proceservaring passen zulke zaken goed bij hen. Bij cassaties ga je anders te werk dan bij ‘gewone’ zaken; meer als een rechter. Je gaat niet meer inhoudelijk in op de feiten, maar toetst of de rechtsregels goed zijn toegepast. Melvin profileerde zich op z’n 23ste al als iemand met grote interesse in cassatie. Dat vond ik nogal wat. Tegelijkertijd wilde ik graag een sparringpartner.”
Van Tiel (VT): “Als student-stagiairbij een Haarlems kantoor had ik enige ervaring met cassatiezaken opgedaan. Omdat ik analytisch ben ingesteld en een wetenschappelijk inslag heb, past cassatiewerk bij mij. Vlak nadat ik hier begon, had ik mijn eerste publicatie al geschreven.”
VBB: “Melvin presenteerde zich volwassen en was bereid om te leren. Met zijn cv had hij zó naar de Zuidas gekund. Maar zijn motivatie om bij een middelgroot kantoor als het onze te solliciteren was oprecht. Hij had goed nagedacht over de plek waar hij wilde leren.”
De samenwerking?
VT: “We zijn allebei commercieel en analytisch, maar zijn het niet altijd met elkaar eens. Dat hoeft ook niet.”
VBB: “Voordat hij kwam, was ik hier de enige cassatieadvocaat. Melvin was de eerste die mij op dit terrein tegengas gaf. Cassatiezaken zijn vaak erg complex. Door te sparren, houden we elkaar scherp en voorkomen we tunnelvisies. We zijn een goed team. Ik ben ongeduldiger dan Melvin. Hij bekijkt alles vijf keer voordat hij iets concludeert. Door hem ben ik bedachtzamer geworden. Tegelijkertijd heeft hij iets meegekregen van mijn besluitvaardigheid.”
Zijn stijl als patroon?
VT: “Michaël was en is er altijd voor mij. Hij nam zijn rol als patroon heel serieus.”
VBB: “Wij willen dat advocaat-stagiairs een bepaalde groei doormaken. Zonder begeleiding lukt dat niet. Als patroon bouw ik een systeem rond advocaat-stagiairs. Zonder dat ze het weten houd ik bijvoorbeeld termijnen bij, zodat ik eventueel tijdig aan de bel kan trekken. Een advocaat moet creatief én speels blijven. Soms neem ik bewust een standpunt in om een reactie uit te lokken en iemands standvastigheid te testen. Dat doe ik bij Melvin ook. Het is een vorm van spelen.”
Jouw patroon was …
VBB: “… Jaap Groen. Het was geen onwil, maar hij had het te druk om mij te begeleiden. Van Jaap heb ik vooral geleerd hoe belangrijk het is je praktijk te managen. Hij haalde veel werk binnen en weigerde geen enkele zaak. Daardoor verdronk Jaap zowat in het werk en kon hij verwachtingen van cliënten vaak niet waarmaken, met alle gevolgen van dien. Ik zag dat en dacht: dat nóóit. Ik moet mezelf bewaken en streng zijn tegen iedereen die iets van me wil. ‘Nee’ durven zeggen is daarbij essentieel. En dat betekent ook dat je het moet vertellen als je een zaak niet kunt winnen, zelfs al verlies je dan je cliënt.”
VT: “Soms heeft iemand een sterke zaak, maar valt er niet met diegene te praten. Zo’n situatie leidt tot conflicten. Door Michaël durf ik naar mijn gevoel te luisteren en soms een zaak af te slaan als je merkt dat er red flags zijn en een persoonlijke match ontbreekt. Nog zoiets: als Michaël denkt dat hij een zaak niet kan winnen en een negatief advies geeft, dan doet hij dat op zo’n manier dat een cliënt bijna tevreden naar huis gaat. Knap!”
VBB: “Cliënten willen gehoord worden. Je moet naar ze luisteren en af en toe nadrukkelijk noemen wat zij belangrijk vinden. Vaak weten ze het antwoord op hun vraag al. Door de juiste vragen te stellen, hoeft de advocaat het antwoord niet te geven maar spreken cliënten dat zelf uit.”
VT: “Van nature ben ik iemand die graag zendt, maar ik heb geleerd dat het stellen van vragen loont. Is er een rimpeling in het contact met een cliënt, dan moet je het gesprek aangaan en onderzoeken wat er aan de hand is.”
VBB: “Vraag dóór totdat je weet wat hem dwarszit. Zodra je dat weet, verbetert het contact. Melvin heeft veel ‘lastige’ cliënten gehad. Als technisch jurist was dat aanvankelijk niet makkelijk voor hem. Regelmatig ging hij naar de randen van zijn comfort zone. Hij ging dat niet uit de weg en is communicatief enorm gegroeid. Ik vind dat er in de huidige beroepsopleiding te weinig aandacht is voor sociale vaardigheden.”
Want?
VBB: “Melvin en ik bespreken zelden juridische dilemma’s. Wél praten we vaak over dingen als tactiek, strategie en communicatie. Zulke zaken leer je niet op de universiteit, terwijl een advocaat zich met soft skills kan onderscheiden. Niet alleen van andere advocaten, maar ook van de computer. Er komt een dag dat AI het werk van advocaten kan vervangen. Daarom moeten advocaten optimaliseren waar zij uniek in zijn, namelijk mens-zijn. Vragen stellen, troosten, noem maar op.”
VT: “Dat betekent overigens niet dat cognitieve kennis irrelevant wordt; advocaten zullen altijd een bepaald niveau nodig hebben.”
VBB: “Klopt, maar dé survivor tool voor advocaten van de toekomst zijn sociale vaardigheden.”
De toekomst?
VT: “Ik doe cassaties en heb daarnaast een feitenpraktijk – aansprakelijkheidsrecht, merkenrecht. Over vijf jaar ben ik een senior cassatieadvocaat en begeleid ik jonge advocaten. Ook zal ik mij dan gespecialiseerd hebben op een materieel rechtsgebied.”
VBB: “Ik hoop af en toe nog leuke cassatievragen te krijgen. Verder wil ik dichter op cliënten zitten en weer kleinere dossiers gaan doen. Ik houd ervan om mensen vooruit te helpen en de ridder op het witte paard te zijn.”
Michaël van Basten Bateburg is een van de oprichters van Delissen Martens in Den Haag en partner in de sectie Procesrecht. Hij houdt zich voornamelijk bezig met civiele cassatieprocedures. Naast cassatiespecialist is hij ook arbeidsrechtdeskundige.
Melvin van Tiel is de andere cassatiespecialist dit kantoor. Behalve civiele cassaties behandelt hij ook dossiers op het gebied van onder meer het algemene verbintenissenrecht, aansprakelijkheidsrecht en auteursrecht. Beide advocaten werken zowel voor bedrijven als voor particulieren.
Lees ook:
