Verdient een noodlanding op het water een eigen film? Nee. Verdient een noodlanding in de Hudson River een eigen film? Ja. De combinatie van laagvliegende vliegtuigen met de skyline van New York bezorgt menig Amerikaan nog nachtmerries. Regisseur Clint Eastwood tackelt dit nationale trauma door een film te maken over real-life hero Chesley Sullenberger. Sully ging niet voor niets op 9 september in première.
Door Jan-Kees van Oord
Eastwood (86) lijkt in zijn meest recente films vooral Amerikaanse helden te willen portretteren, gewone mensen met ongewone daden die een voorbeeldrol kunnen vervullen. Of het nu gaat om het langstzittende hoofd van de FBI (J. Edgar Hoover, 2011), een boyband uit de arbeidersklasse (Jersey Boys, 2014) of de dodelijkste scherpschutter uit het Amerikaanse leger (American Sniper, 2014), linksom of rechtsom hebben ze Amerika volgens Eastwood greater gemaakt. Nu is het dus de beurt aan Chesley Sullenberger om toe te treden tot Eastwoods pantheon.
Heldenstatus
Sullenberger, Sully voor intimi, was de piloot van de onfortuinlijke vlucht 1549 die op 15 januari 2009 opsteeg van LaGuardia Airport maar al snel een noodlanding moest maken in de Hudson River. Een toom ganzen had beide motoren vernield, terugkeren naar LaGuardia of het nabijgelegen Teterboro Airport achtte Sully onhaalbaar. De piloot twijfelde geen moment en liet, samen met co-piloot Jeff Skiles, het toestel een gecontroleerde duik maken in de Hudson River. Crew en passagiers overleefden het incident.
In Sully wordt de noodlanding talloze keren in beeld gebracht, als droom, flashback of als computersimulatie. De langste en meest gedetailleerde sequentie wordt halverwege de film getoond. Een verstandige keuze omdat de kijker dan al iets heeft meegekregen van het gesteggel met de NTSB, de National Transportation Safety Board. In tegenstelling tot de rest van Amerika zet deze onderzoekscommissie namelijk vraagtekens bij de heldenstatus van Sully. Was de linker motor wel vernield? Had de piloot de vliegvelden LaGuardia of Teterboro niet makkelijk kunnen halen? Met die details in het achterhoofd krijgt de kijker dan eindelijk de, toch wel, spectaculaire noodlanding te zien en kan het zelf een oordeel vormen over het handelen van de gezagvoerder.
Feel-good movie
De leden van de NTSB zijn onvervalste zuurpruimen, en je kunt je afvragen of ze tijdens het verhoor van Sully werkelijk zo’n strenge toon hebben aangeslagen. Sully daarentegen, vertolkt door de immer innemende Tom Hanks, blijft pleiten voor zijn gelijk. Hij zegt de juiste keuzes gemaakt te hebben op basis van zijn jarenlange vliegervaring, keuzes die met geen enkele simulatie nagebootst kunnen worden. Tot diep in de film blijft het chagrijn van de onderzoekscommissie botsen met de heldenstatus van Sully: een nodige, maar wat voorspelbare spanningsboog voor een verhaal met goede afloop.
Want een feel-good movie is Sully in zekere zin wel. De film bevat geen verwijzingen naar terreur, behalve in twee nodeloos confronterende dromen van Sully. Wat centraal staat is het afwenden van een ramp door kordaat handelen van een vliegtuigbemanning. Sully verlaat als laatste het wrak terwijl hij zich in paniek afvraagt of er geen passagiers zijn achtergebleven. Alsof de film wil zeggen: zo behoedzaam dienen we met onze naasten om te gaan. Met deze boodschap had de film net zo goed rond kersttijd in première kunnen gaan. Het typeert Eastwood om toch voor begin september te kiezen.