Het begin van het nieuwe jaar is een goed moment om even terug te blikken, vindt legal tech-expert Jeroen Zweers. ‘Op wat technologie en innovatie ons afgelopen jaar hebben gebracht, en verwachtingen uit te spreken over wat komen gaat.’
Terugkijkend op 2022 kunnen we er niet omheen dat AI (kunstmatige intelligentie) in de juridische wereld nu echt is doorgebroken. Natuurlijk wordt er door partijen in de juridische wereld al jaren in de media gekoketteerd met de inzet van robotadvocaten, en buitelen kantoren over elkaar heen om te melden dat ze AI toepassen in hun dienstverlening.
AI-transformatiereis écht gestart
Van echte transformatie was tot 2022 echter geenszins sprake: toepassing van AI was over het algemeen marketing. Maar met de komst van GPT-3 en ChatGPT in 2022 is het hek van de dam, en zijn we onze AI-transformatiereis echt gestart.
De makers van ChatGPT, OpenAI, hebben een duidelijke missie: als non-profit organisatie gewijd aan het bevorderen en ontwikkelen van kunstmatige intelligentie, legt het bedrijf zich toe op het creëren van AI die nuttig is voor de mensheid.
En ze voegen de daad bij het woord. Binnenkort lanceren ze alweer een verbeterde versie van hun taalmodel: GPT-4. GPT-4 is aanzienlijk groter en krachtiger dan GPT-3, met 170 biljoen (twaalf nullen) parameters vergeleken met de 175 miljard (negen nullen) parameters van GPT-3.
Een hoop extra nullen die ervoor zorgen dat er sneller, kwalitatief betere teksten met een hogere nauwkeurigheid worden geproduceerd. De nieuwe versie is dus duizend keer krachtiger dan GPT-3, die nog maar een jaar geleden is uitgebracht! En GPT-3 wist al te slagen voor een multiple choice-examen over bewijs en onrechtmatige daden.
Omarming in Nederland
Ook in Nederland zien we dat AI-ontwikkeling omarmd wordt. Deze eerste maand van het jaar zijn al twee opvallende overnames gedaan van AI-startups door grote uitgeverijen. Zo nam Wolters Kluwer het Franse Della AI over. Della AI produceert AI-technologie voor advocatenkantoren en juridische afdelingen, waarmee juridische professionals gegevens en informatie in documenten in verschillende talen kunnen beoordelen, analyseren en verwerken. Dit door simpelweg vragen te stellen.
Een overname waarbij ik zelf zeer nauw betrokken was, was de overname van Bluetick door Sdu. Bluetick is een AI-tool die interne knowhow, openbare jurisprudentie en uitgeverscontent doorspit en op een eenvoudige manier aan juristen aanbiedt, zodat zij deze kunnen gebruiken in hun advisering en onderbouwing.
Een andere ontwikkeling die opkomt is AI-visualisatie. E-Dallie visualiseert bijvoorbeeld een tekstuele beschrijving van een plaats. Wellicht de toekomst voor legal design? Tot slot wil ik de ontwikkeling van de software Vall-E door Microsoft nog noemen: deze AI kan een stem nabootsen met een sample van slechts drie seconden (Artikel in Trouw).
In 2023 zullen we heel snel zien dat AI een standaard onderdeel gaat worden in de praktijk van een advocaat, met name op het gebied van research en tekstcreatie. Over een aantal jaar kijken we met verbazing terug op de tijd dat advocaten handmatig en woord voor woord teksten optekenden.
NFT’s en de Metaverse
Uiteraard is AI niet de enige ontwikkeling die ik voorzie in 2023. Ik verwacht dat 2023 een belangrijk jaar wordt voor strategieontwikkeling voor merkbescherming en -handhaving rond nieuwe technologieën, zoals met name NFT’s en de Metaverse. Deze technologieën zullen meer ingeburgerd raken, en verschillende vragen op dit gebied zullen ontstaan.
Over de Metaverse gesproken: ondanks de langzame acceptatie verwacht ik in 2023 een toename in de voorbereiding en acceptatie van de Metaverse, wat zal leiden tot een voortdurende groei van de cloud en andere vormen van partnerschappen en samenwerking voor en tussen bedrijven.
Tech savvy-juristen ontwikkelen
Ik verwacht (en juich toe!) dat door advocatenkantoren, maar ook door onderwijsinstellingen meer geïnvesteerd wordt in de ontwikkeling van ‘tech savvy’-juristen. Daarmee doel ik niet op juristen die programmeren, maar wel op juristen die weten hoe ze technologie kunnen inzetten om hun praktijk beter te kunnen runnen.
Ik verwacht ook meer investering bij advocatenkantoren en corporate legal departments in een beter hergebruik van interne kennis. Dit wordt pure noodzaak om efficiënter te kunnen werken in deze lastige arbeidsmarkt. Tot slot verwacht ik dat de overheid nu echt gaat investeren in een verbeterde toegang tot het recht door middel van innovatieprojecten in de sociale advocatuur.
2023 wordt een interessant jaar voor advocatenkantoren. Gaan we in dit jaar van recessie een verder dalende omzet zien bij de kantoren? En zo ja, durven de advocatenkantoren van 2023 dan wel juist meer te investeren in innovatie, of kiest men de oude vertrouwde weg van bezuiniging? Ik hou het hoopvol voor jullie in de gaten.
