De Nederlandse Orde van Advocaten luidt via een brandbrief aan minister Plasterk van Binnenlandse Zaken de noodklok over diens nieuwe wetsvoorstel om op grotere schaal telefoons en e-mailverkeer af te tappen. De vrees bestaat dat de minister de rechterlijke uitspraak van vorige week, waarin de rechter stelde dat de AIVD moet stoppen met het aftappen van advocaten, naast zich neerlegt.
De brief is tegelijkertijd een uitnodiging om snel met de minister in gesprek te gaan: tot nog toe heeft Plasterk de Orde niet willen ontvangen, zei waarnemend deken Bart van Tongeren maandagmorgen in De Ochtend op Radio 1.
Een dag nadat de Haagse kortgedingrechter vorige week woensdag oordeelde dat de AIVD moet stoppen met het afluisteren van advocaten en hun cliënten, presenteerde Plasterk zijn wetsvoorstel om de AIVD en MIVD meer bevoegdheden te geven. Volgens de nieuwe wet worden de diensten gemachtigd om – na toestemming van de minister – data te onderscheppen vanuit mobiele telefonie, apps, social media en e-mailverkeer, met het oog op een scherpere opsporing van terrorisme, Syrië–gangers en cybercrime.
Waarnemend deken Van Tongeren lichtte de brandbrief van de Orde maandag nader toe in het Radio 1-programma De Ochtend. “Wij maken ons zorgen dat de minister een dag na een rechterlijke uitspraak waarin is gesteld dat de AIVD advocaten niet meer mag afluisteren, een wetsvoorstel presenteert waarin hij die uitspraak eigenlijk negeert en de bevoegdheden van de geheime diensten wil uitbreiden. Wij vrezen nu dat Plasterk de uitspraak van de rechter naast zich neer zal leggen of zelfs in de wind zal slaan.”
Ja, ook de NOvA is voorstander van goede terrorismebestrijding, maar de minister ‘moet niet zelf kunnen bepalen wie er afgeluisterd wordt’, aldus Van Tongeren. “Dat moet met een rechterlijke toetsing vooraf. Ik denk niet dat we de kant op willen dat alle gegevens van burgers worden opgeslagen onder het mom van terrorismebestrijding.”
Het uiteindelijke doel van de Orde met de brief is om met Plasterk om tafel te gaan. Van Tongeren: “We willen face to face onze zorgen bespreken. Tot nu toe heeft hij geweigerd ons te ontvangen; we hebben geen idee waarom. Hopelijk wil hij ons met deze brief en de bijkomende media-aandacht wel spreken, zodat wij onze zorgen namens de hele samenleving kunnen uiten.”
Amsterdams advocatenkantoor Prakken d’Oliveira spande met succes het kort geding tegen de Nederlandse Staat aan, waarin de rechter vorige week oordeelde dat de AIVD het afluisteren van advocaten moet staken. De minister dient binnen zes maanden zijn beleid inzake de veiligheidsdiensten te hebben aangepast. Volgens de rechter mogen de diensten in het vervolg enkel nog advocaten afluisteren als een casus door een onafhankelijk orgaan van tevoren is getoetst.
Beluister ook een interview met Bart van Tongeren bij BNR.