Onlangs hebben we aandacht besteed aan de gevolgen van de kredietcrisis voor de Amerikaanse advocatuur in New York, nu laten we een expat-advocaat aan het woord uit een heel andere hoek: het Amerikaanse asiel- en immigratierecht. David Asser is werkzaam in Phoenix Arizona voor cliënten uit de hele wereld. “We zullen onze angst moeten overwinnen en accepteren dat economische, maar ook culturele groei alleen mogelijk is wanneer mensen, ideeën en investeringen weer welkom zijn.” Deel vijf in een serie over de gevolgen van de kredietcrisis voor de advocatuur.
David Asser is managing partner van Asser Law Group. Hij werkt al meer dan twaalf jaar in het immigratierecht, waar hij deportatiezaken, asiel, visumaanvragen en gezinshereniging regelt voor zijn cliëntèle wereldwijd. Hij heeft een opmerkelijke carrière achter de rug. Asser werd geboren in Amsterdam en woonde tot 1986 in Nederland, om daarna vier jaar in Amerika te verblijven. Terug in Nederland werkte hij in de Nederlandse film- en televisie-industrie als acteur en producer. Later was hij was woordvoerder voor het Nederlandse ministerie van justitie en adviseur internationale immigratiezaken voor de IND van 1996 tot 1999. Daarna emigreerde hij definitief naar de VS.
Lange aanloop
Volgens Asser heeft de huidige recessie een lange aanloop gehad. “Begin 2000 zag men een gat in de markt voor de visa voor kenniswerkers, bijvoorbeeld de software engineers, die op H-1B visums het land binnen konden komen. De grenzen waren open, de markt bood kansen. Het zag er allemaal rooskleurig uit.” Asser werkte destijds bij het grootste immigratiekantoor in VS, Fragomen.
“Rond 2001 kwam een dubbele klap. Alles ging op zijn kop toen de internet-bubble barstte: weg waren de investeringen voor nieuwe technologie en internet. Daar kwam de tragedie van 9-11 nog eens overheen. De resultaten daarvan zien we nu pas echt goed, niet alleen macro-economisch, maar ook in de immigratie- en asielpraktijk. Ik ben zeker geen profeet, maar ik zag de bui hangen. De volumes zakten dramatisch in en groei was niet haalbaar, want de grenzen gingen dicht sinds 11 september.”
Zijn toenmalige kantoor Fragomen had begin 2000 het plan om groots uit te breiden met een gigantisch pand in Noord California, maar dat ging niet door. Er kwam geen uitbreiding, maar er vielen ontslagen. “Ik werd overgeplaatst van Oakland naar San Francisco. Ik hield mijn baan, omdat ik als een van de weinigen internationale visa deed. Het hele kantoor werd gehalveerd. In 2005 vielen er nog meer ontslagen, maar ik was in 2004 al mijn eigen kantoor begonnen.”
Om een idee te geven over hoe de huidige crisis heeft ingegrepen: neem de H-1B visumzaken voor mensen die bij hun aanvraag worden gesteund door een Amerikaanse werkgever. Voorheen waren er jaarlijks 195.000 H-1B visums beschikbaar. Dat werd teruggeschroefd naar 65.000 in 2004. “Dat is heel weinig op een arbeidsmarkt van miljoenen mensen. In 2007 en 2008 was dat aantal binnen één dag, 1 april, de dag dat de inschrijvingstermijn begon, uitverkocht. In 2008, hetzelfde, terwijl er 250.000 aanvragen binnenkwamen. Binnen 24 uur was het aantal van 65.000 al bereikt.”
Advocaten ontslagen
Die gekrompen hoeveelheid aanvragen heeft tot vele ontslagen geleid bij grote kantoren. Vooral jonge advocaten zijn er uit gegooid, er is gewoon geen werk meer, aldus Asser. “Het nare is dat je het niet alleen hebt over de advocaten, maar ook ondersteunend personeel die het merendeel van de volume afhandelden. Veel jonge advocaten proberen iets voor zichzelf te beginnen, want niemand neemt nu mensen aan.”
Verder heeft de crisis gevolgen voor bedrijven die personeel uit het buitenland willen halen, maar dat niet meer mogen vanwege protectionistische crisismaatregelen van de regering Obama. Asser: “Dat is een direct gevolg geweest van de economische en financiële crisis. Volgens mij schieten ze zichzelf daarmee in de voet. Die arbeidsmarkt verplaatst zich, bijvoorbeeld naar Azië en Zuid-Amerika. Het Amerikaans economisch systeem is gebaseerd op groei, dus als je die nieuwe mensen tegenhoudt terwijl ze straks weer nodig zijn, dan is er ook geen groei mogelijk.”
Door de strenge handhaving heeft de overheid effectief gezorgd dat meer mensen weggaan of uitgezet worde, en die schok is heel duidelijk zichtbaar in de huizenmarkt in Arizona. Asser: “Mensen laten hun huis achter, betalen het niet af, nemen hun kapitaal mee en de huizen gaan in foreclosure.”
Zaak per zaak
Tegen deze stroom in is de praktijk van Asser wel gestaag gegroeid, en heeft hij het druk, met name omdat procedures veel ingewikkelder zijn geworden. “Tegenwoordig kun je gewoon niet meer zonder advocaat. Alles is moeilijker. Als je daar goed in bent, dan kun je mensen nog helpen. Ik begon voor mezelf in 2004, en omdat ik geen grote volumes doe, maar zaak per zaak, is mijn kantoor langzaam gegroeid.”
Een relatief nieuwe drempel voor immigranten is de creatie van het Department of Homeland Security, (DHS) in 2003. “Aanvragen worden nu 1-2-3 keer doorgelicht en als er niks is, dan verzinnen ze vaak wel een reden om je zaak te stagneren of af te keuren. Soms stuurt het department ook inspecteurs naar willekeurige bedrijven om te zien of het wel een echt bedrijf is, en controleren ze de boekhouding. Vroeger gebeurde zoiets helemaal niet, tenzij er een reden voor was. De ironie is dat de focus van het DHS op handhaving en uitzetting weer werk creëert voor de advocaten, maar het voor de werkgevers veel moeilijker maakt.”
Deportatiezaken
Assers immigratiepraktijk is er soms een met drama, met name in deportatiezaken, waarvan hij er jaarlijks zo’n vijftig tot zestig doet. “Het gaat om mensenlevens, families die uiteen worden gerukt. Deze maand had ik een hoorzitting voor een cliënt, een Hondurees die sinds 1995 hier illegaal woont en werkt. Hij heeft drie kinderen in de leeftijd van zes tot twaalf, allemaal hier geboren. Hij liep tegen de lamp bij een verkeerscontrole, en dreigt nu uitgezet te worden. Zijn vrouw – ook illegaal – en kinderen blijven dan achter, maar komen voor een onmogelijk vraagstuk te staan. Zonder hem moeten ze waarschijnlijk ook weg. Zijn dochter vertelde me in de rechtbank dat ze lerares wil worden. Dat gaat nu waarschijnlijk niet door, en moet ze naar een land waar ze nog nooit is geweest. Dat zijn hartverscheurende zaken waar men door het huidige protectionisme en anti-immigratieklimaat weinig om geeft.”
Het aantal uitzettingzaken is absoluut omhoog geschroefd de laatste jaren en de rechtbanken zitten overvol. “De hoorzittingen die nu worden ingeboekt, komen pas in 2013 aan de beurt. In de tussentijd zit mijn cliënt in onzekerheid. Het gaat jaarlijks om tienduizenden zaken, maar de meeste worden direct zonder proces uitgezet. Bij verlies gaat de advocaat meteen in beroep, want dan blijft de cliënt hier weer langer en blijft er hoop voor de client op hervorming onder de huidige regering.”
Asser hoopt dat de focus op deportatiezaken cyclisch is en dat de VS binnen afzienbare tijd weer een land wordt dat openstaat voor nieuwe immigranten. “We zullen onze angst moeten overwinnen en accepteren dat economische, maar ook culturele groei alleen mogelijk is wanneer we het tij keren en mensen, ideeën en investeringen weer welkom zijn.”