Het jaarlijkse congres van Dialogue, waarmee oprichtster Monique van de Griendt ernaar streeft ieder jaar een nieuw, actueel onderwerp op de juridische agenda te zetten, had dit jaar als thema ‘ondernemerschap en innovatie’. Advocatie.nl reed op een zonnige oktoberdag naar ’t Spant in Bussum. Hoe staat het met het innoverend vermogen en ondernemerschap in de advocatuur?
De meer dan gemiddelde opkomst, in aantal, kwaliteit en diversiteit (van Top 50 kantoren tot sociale advocatuur) geeft in ieder geval aan dat het onderwerp leeft binnen de advocatuur. Goed gekozen dus.
Rob Faasen, managing partner bij Eversheds Faasen zette in de rondetafeldiscussie aan het einde van de ochtend de crux van het onderwerp krachtig neer. “Het is gewoon lastig voor juristen om ondernemend te zijn. Advocaten worden opgeleid voor risicomanagement en -inventarisatie. Dat past niet bij ondernemerschap, waarbij het gaat om risico’s nemen.”
Ad Kil, professor of HRD in Law Firm op de Nottingham Trent University gaf bijval door op te merken dat ook de cultuur en het systeem van de Nederlandse advocatuur niet bijdraagt aan innovatie. “Het is een in zichzelf bedruipend systeem en dat verstikt de zaak. Breng andere culturen binnen.”
Een van de deelnemers, Richard Klatten, partner bij Kennedy Van der Laan kon deze stelling onderschrijven. Met hun innitiatief, Portal2C waarin innovatieve starters een plek in het kantoor van Kennedy krijgen, worden letterlijk andere culturen naar binnen gehaald.
Verstikkend
Zijn tweede voorbeeld, de ontwikkeling van een website met regelgeving ontwikkeld door een van de klanten waar Kennedy Van der Laan juridische diensten aan levert, bracht de discussie op de regelgeving van de Nederlandse Orde van Advocaten. Kil kon daar kort over zijn: “De regelgeving van de Orde werkt verstikkend voor innovatie”.
Het gezicht van Rob van Otterlo, hoofd uitvoering Wet- en Regelgeving en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam, die het spits van het congres had afgebeten, bleef onbewogen. In zijn bijdrage aan het begin van de ochtend pleitte hij om vooral niet te veel te focussen op de organisatieprocessen. “Sleutel niet te veel aan organisaties.”
Hij gaf ook nog wat kritische kanttekeningen bij het onderwerp Innovatie. “Het biedt slechts een tijdelijk voordeel, de concurrentie zal snel volgen en als early adopter heeft u hoge ontwikkelingskosten.” Hij riep de deelnemende advocaten op te innoveren op het gebied van de tarifering. “Die 5% kantoorkosten zijn toch onbegrijpelijk voor een cliënt.”
Juridisering
Die oproep paste goed in het verhaal van trendwatcher Adjiedj Bakas. Een van de trends die hij naar aanleiding van de huidige crisis signaleert is dat klanten de hoge prijzen niet meer pikken. En, vroeg hij zich af: wat doet de bankencrisis met het rechtsgevoel van de burgers? Andere trends die hij in hoog tempo in zijn met filmfragmentjes doorspekte presentatie aanstipte:
- Aan de juridisering en veramerikanisering van de samenleving komt voorlopig nog geen einde. In Amerika wordt al belegd in rechtszaken
- Emotie is belangrijker dan ratio in deze tijd. Hij trok de parallel met het juridische door de vervolging van Jomanda door het OM. Een vreemde keuze van het OM volgens Bakas: er gaan tientallen mensen per jaar dood door medische fouten en deze zaak leidt tot vervolging
- De opkomst van internet zorgt er voor dat privacy verdwijnt. Uit onderzoek blijkt dat het electronisch patiëntendossier door gemiddeld tachtig mensen ingezien kan worden. Wat betekent dat voor de privacy van bekende Nederlanders?
- Entertainment wordt steed belangrijker. Ook de rechtszaal zal niet aan die trend ontkomen
- Geld en macht verschuift steeds meer naar het Oosten, naar landen die geen rechtsstaten zijn
Een laatste trend die hij signaleert: de juridisering van gezeur. Geillustreerd met de burenruzies uit “De rijdende rechter”. Waarmee dit televisieprogramma ook meteen in perspectief werd geplaatst.
Dat de organisatoren van het congres al lang begrepen hebben dat het belangrijk is om over de grenzen van je vak heen te kijken, bleek uit de afsluitende presentatie na de workshops. Deze werd verzorgd door de marketing directeur Harry de Haas van Vrumona (Heineken). In een gelikte presentatie liet hij zien dat innovatie draait om Insight en Leiderschap. Dat het bij Heineken om meer gaat dan dranken alleen, bleek uit zijn citaat van Confius:
Wat ik hoor, zal ik vergeten
Wat ik zie, zal ik herinneren
Wat ik meemaak, daar zal ik naar handelen
En nu maar bezien of de laatste wijsheid ook van toepassing is op de advocaten die op het congres aanwezig waren.