In alimentatiezaken lopen de emoties vaak hoog op, zeker wanneer er een vermoeden van fraude is. Bewijs is dan cruciaal. Privédetective Gerard Wuite vertelt wat de mogelijkheden zijn van rechercheonderzoek en waar voor hem de grenzen liggen.
Wat is je naam, waar werk je en hoe ben je privédetective geworden?
‘Mijn naam is Gerard Wuite. Ik heb jaren bij de politie gewerkt, maar ik wilde vervolgens graag ondernemer worden. Door mijn kennis en ervaring bij de politie was dit een logische keuze. Sinds 2008 heb ik daarom mijn eigen recherchebureau.’
Hoe bepaal je welke zaak je aanneemt?
“Het belangrijkste criterium is dat het onderzoek proportioneel moet zijn en een rechtvaardig belang heeft. Bij strafrecht wil ik altijd dat er eerst aangifte is gedaan door de opdrachtgever.
Wanneer iets proportioneel is? Als iemand me belt omdat zijn fiets tien jaar geleden is gestolen en hij wil weten of er nog iets aan gedaan kan worden, dan kun je je afvragen of dat in verhouding staat tot het uitvoeren van een rechercheonderzoek. Dat denk ik niet. Maar we doen ook wel cold cases. En dan heb je het over vermissingen of zware delicten. Soms krijg je ook nieuwe tips binnen over oude zaken. Dan speelt er ook een maatschappelijk belang.”
Jij doet veel zaken die te maken hebben met partneralimentatie. Hoe ziet zo’n onderzoek er in het algemeen uit?
“Indien wij die opdracht krijgen, is het van belang dat wij eerst genoeg info krijgen van de opdrachtgever om een rechtvaardig onderzoek te gaan opstarten. Indien het onderzoek gaat over de vraag of iemand wel of niet samenwoont, is het van belang om in een langere periode te gaan kijken of er sprake is van samenleving met een ander als waren zij gehuwd. In artikel 1:160 BW staat dat in dit geval de verplichting om alimentatie te betalen eindigt. Ook kan is de vraag of de partner wel of niet werkt van belang. Dit gaat dan vooral om de hoogte van de alimentatie.
“Als alimentatiefraude uitkomt, voel je dat je bedonderd en belazerd bent. Voor de opdrachtgever maakt het daarom vaak niet uit wat het onderzoek kost. Niemand wil belazerd worden. Ik vind sowieso dat de wet niet goed in elkaar zit. Partneralimentatie is een beetje achterhaald als je partner gewoon werk heeft of gewoon kan werken.”
De onderzoeksvraag vanuit de betrokkene is vrijwel altijd: ‘ik weet het bijna zeker dat ze samenwonen’. Via de advocaat komt het dan bij ons. Negen van de tien zaken worden aangedragen door advocaten, in een diversiteit van zaken. Zij weten wel of iets wel of niet is toegestaan binnen de wet- en regelgeving. En dan zie je dat, als het gaat over alimentatiefraude, dat ons onderzoek in een juridische procedure altijd bruikbaar en vaak doorslaggevend is.”
Wat zijn de dingen die jij in een partneralimentatiezaak echt als misstand beschouwt?
“De haat en nijd als de alimentatiefraude uitkomt. En dat kinderen vaak de dupe zijn van deze zaken. Ze worden vaak uitgespeeld tegen de andere ouder; ‘Je mag niet vertellen dat ik een andere partner heb’, wordt er dan gezegd.”
Kun je een voorbeeld noemen van zaken die je niet zou aannemen?
“Ik werk altijd binnen de wet. Er zijn wel eens mensen die willen dat ik illegale methodes gebruik. Ik ben zelfs wel eens benaderd door een oplichter die wilde zien of ik zou kunnen achterhalen dat hij de boel oplichtte. Dat soort dingen gebeuren, je moet altijd op je qui-vife zijn. Daarom werk ik ook negen van de tien keer met aangiftes.”
Een andere reden om een zaak niet aan te nemen is als het niet haalbaar is om resultaten te boeken. Daar moet ik dan gewoon eerlijk over zijn tegenover mijn klanten. Ik weet dat er concullega’s zijn die alles oppakken, maar dan verkoop je appels voor citroenen.”
Als mensen denken aan het werk van privédetectives, hebben ze meestal een beeld van mensen volgen en fotograferen. Strookt dat nog met de werkelijkheid?
“Het traditionele recherchewerk zal altijd blijven bestaan. Maar er zijn ook veel nieuwe ontwikkelingen. Kunstmatige intelligentie neemt een vogelvlucht. Sommigen vinden dat een negatieve ontwikkeling, maar dat hoeft niet zo te zijn. Je kunt het overal voor gebruiken, maar je moet wel weten te gebruiken. Je kunt patronen identificeren. Neem de zaken waarin iemand wordt gestalkt via WhatsApp. In die berichten zit een patroon, bijvoorbeeld dat een zin telkens met hetzelfde woord begint. AI kan dat heel snel filteren.
Een ander voorbeeld. Ik had laatst een zaak waarin een vrouw zei dat ze zwanger was van mijn – getrouwde – cliënt en als bewijs stuurde ze een foto van een echo mee. Met uitgebreid foto-onderzoek konden we bewijzen dat ze die foto van internet had gehaald. Daar helpt AI bij.
Het vak verandert altijd. Toen iedereen computers kreeg, hadden we ICT’ers nodig om processen te kraken. Dat zie je nu ook met AI. Daar heb je een wiskundige achtergrond voor nodig om die patronen boven water te krijgen. Het is complex, maar het gaat ons zeker helpen.
Maar er zitten altijd kanttekeningen aan technologische ontwikkelingen. Er zijn altijd mensen die gelijk bedenken wat ze er als crimineel mee kunnen doen. Internetfraude is niet meer weg te denken. Ik krijg elke dag wel aanvragen van mensen die via internet belazerd zijn.”
Heb je nog een advies voor iemand die overweegt om een privédetective in te schakelen in een zaak van alimentatiefraude?
Ja, indien je het vermoedden hebt dat je wordt belazerd, zorg dan dat je alles bij houdt en daar foto’s van maakt. Weet gewoon dat een onderzoek vaak langer duurt dan zes weken. Het kost tijd om genoeg bewijs te verzamelen. En zorg dat je een bureau inschakelt dat staat ingeschreven bij Justitie. Vraag om een POB nummer.”
Heeft het werk als privédetective jouw kijk op relaties en vertrouwen beïnvloed?
“Nee. In een goede relatie is alles bespreekbaar en dat is een belangrijke basis om samen te zijn. Want geheimen komen altijd uit.”
Wil je op de hoogte blijven van alle actualiteiten en achtergronden van het personen- en familierecht? Schrijf je in voor de gratis nieuwsbrief
