Ik hoor juristen vaak zeggen dat innovatie alleen is weggelegd voor grote advocatenkantoren of corporate in-house afdelingen. Het beeld bestaat dat innovatie duur is, en dat alleen de grote kantoren de financiële middelen hebben om hierin te investeren. Ik zie dit anders; voor innovatie is niet per se een grote som geld nodig.
Innovatie komt al tot stand met een dosis creativiteit, flexibiliteit en lef. Hiermee zijn juristen zeker in staat om een aantal noodzakelijke verbeteringen voor de eigen situatie en die van de cliënt te realiseren. Helaas zijn deze eigenschappen niet vanzelfsprekend voor juristen. Zowel in hun opleiding als in de huidige juridische bedrijfsculturen worden zij nog altijd gestimuleerd om binnen de kaders te denken.
Laten we eens kijken naar de definitie van innovatie. In de Van Dale staat: ‘in·no·va·tie (de; v; meervoud: innovaties): invoering van iets nieuws’. Wikipedia voegt daaraan toe: “Innovatie is meer dan alleen een technische verbetering. Innovatie kan ook in bijvoorbeeld management of marketing plaatsvinden.” Hieruit blijkt al dat innovatie niet per se een dure technologische oplossing hoeft te zijn, maar ook kan bestaan uit een aangepaste werkwijze of een aanvullende service aan de klant.
Dus laat je niet afschrikken door dat onterechte beeld van dure innovatie. Bedenk wat beter kan voor jou of je cliënten en ga het gewoon doen. Experimenteer! Innoveer! Dat kan in veel gevallen met de middelen, kennis en vaardigheden die je al tot je schikking hebt. Daarnaast zijn er ook gratis opensource tools beschikbaar. Voorbeelden zijn ContraxSuite, een gratis tool voor contractanalyse, het Accord Project waar je met smart contract kunt experimenteren en Docassemble, een systeem waarmee je complexe beslisbomen kunt bouwen. Zeker de moeite waard om te verkennen.
Klein heeft een voordeel op groot
Overigens hebben kleine kantoren vaak zelfs een voordeel op de grotere kantoren waar het innovatie betreft. Een klein kantoor dat in het weekend een goed idee bedenkt voor een maatschappelijk vraagstuk of een ontwikkeling bij een cliënt, kan op maandagochtend bij de koffie beslissen dit idee te gaan uitvoeren.
Bij grote kantoren leggen goede ideeën een veel langere weg af. Een weg van lobbyen bij partners, spreken met besturen en veel tijd en moeite om de conservatieve massa in beweging te krijgen. Met niet zelden als resultaat dat het idee een stille dood sterft, of het kantoor wordt ingehaald door de concurrent, of het wordt enkel als marketingmiddel (etalage) gebruikt. Dat leidt niet alleen tot frustratie, maar ook tot stilstand. Ik heb het voorrecht enkele van deze creatieve denkers te mogen coachen in hun ploeterende weg door de bureaucratie. Kantoren zouden deze mensen veel meer moeten koesteren en de ruimte moeten geven.
‘Velen zijn slimmer dan weinigen’
Kortom, met creativiteit en lef kom je een heel eind. En is er wel een investering nodig, dan zijn er voldoende oplossingen te bedenken om deze bijeen te krijgen. Je hoeft het niet alleen te doen. Jaren geleden ben ik gefascineerd geraakt door een presentatie van Edwin Vlems, een bekende Nederlandse marketeer en auteur, die vertelde over het boek The wisdom of the Crowd van James Surowiecki. Dit boek legt uit waarom ‘velen slimmer zijn dan weinigen’.
Kleine kantoren en eenpitters kunnen de middelen bundelen om gezamenlijk verbeteringen door te voeren in hun bedrijfsprocessen. Zo zou je bijvoorbeeld een platform kunnen oprichten waar een aantal advocaten hun kennis delen en samenwerken aan nieuwe oplossingen. Een soort virtuele collectieve kennismanagement afdeling dus, als oplossing voor het gebrek aan dit soort afdelingen bij kleine kantoren door financiële onhaalbaarheid. Of een platform waar kantoren de uitspraken van hun zaken (uiteraard geanonimiseerd) kunnen uploaden.
Zoals waarschijnlijk wel bekend is, wordt slechts 5% van alle uitspraken in Nederland gepubliceerd op rechtspraak.nl. Bij voldoende deelname aan zo’n uitsprakenplatform, realiseren we al snel 10%. Dit betekent voor de deelnemende kantoren een substantieel kennisvoordeel.
Tot slot: heb je een innovatief idee, maar weet je niet hoe je dit aan moet pakken of waar je de tijd vandaan moet halen? Helaas zie ik in de praktijk veel goedbedoelde initiatieven stranden voor de eindstreep. Laat je begeleiden door professionals die het werkveld van een advocaat begrijpen en weten hoe je succesvol innovatie kunt toepassen in de advocatuur. Dat zal dan wel weer duur zijn, hoor ik je denken. Maar ook dat hoeft helemaal niet zo te zijn! Coaching kan ook op beperkte schaal plaatsvinden, in de vorm van een virtuele innovatiecoach bijvoorbeeld, die op afstand helpt om de structuur neer te zetten.
Een professional kan net dat beetje begeleiding bieden waardoor je de eindstreep wel haalt en kunt gaan profiteren van innovatie.
