Precies zestig jaar geleden werd de basis van het bedrijf gelegd door de Friese broers Jan en Freek Bosma. Bosma’s Ingenieursbureau en Cultuurtechnische Werken hield zich bezig met landinrichtingsprojecten in Friesland. In de zestiger jaren werd de naam veranderd in Oranjewoud en werd het bedrijf landelijk actief, onder andere vanuit een aantal nieuwe vestigingen. Aanvankelijk alleen in Nederland, later ook in België en Frankrijk.
Door Peter Milders, Voxius
Oranjewoud werd vooral een advies- en ingenieursbureau en ging zich steeds minder bezighouden met de daadwerkelijke realisatie van projecten. De aandachtsgebieden van Oranjewoud zijn infrastructuur, milieu, ruimte, water en sport. In 2005 werd Oranjewoud overgenomen door Gerard Sanderink en werd het advies- en ingenieursbureau onderdeel van het beursgenoteerde Oranjewoud N.V.
General Counsel bij deze onderneming is Marcel Stijnders, en dat is hij al sinds 1998. Stijnders: “Dat lijkt heel lang, maar in ’98 was Oranjewoud nog een veel kleiner bedrijf dan nu. Sinds 2005 is het bedrijf razendsnel gegroeid, hierdoor is de inhoud van mijn baan aanzienlijk veranderd en uitgebreid.” Die uitbreiding is vooral het gevolg van overnames in de Verenigde Staten, Frankrijk, Colombia, en natuurlijk door de overname in 2010 van de Strukton Groep in Utrecht.
De advies- en ingenieursactiviteiten in het buitenland opereren sinds kort onder de naam Antea Group, in Nederland blijft de naam Strukton in gebruik en tot medio 2012 blijft de naam Oranjewoud voor de advies- en ingenieursdiensten. Stijnders legt uit dat de sterke internationalisering van het bedrijf noodzakelijk is om de klanten goed te kunnen bedienen. Oranjewoud werkt veel voor oliemaatschappijen en deze bedrijven sluiten met leveranciers wereldomspannende service-contracten. Dat doen ze alleen wanneer die leverancier op belangrijke locaties in de wereld aanwezig is.
Het legal team
Marcel Stijnders, die zes jaar advocaat was voordat hij bij Oranjewoud in dienst trad, heeft als General Counsel van Oranjewoud N.V. een tweeledige taak. Enerzijds is hij juridisch verantwoordelijk voor corporate governance en risk managament binnen Oranjewoud N.V. en is hij tevens compliance officer. Verder begeleidt hij de overnames en financieringen (in nauwe samenwerking met CFO Pieter Pijper) en bewaakt hij de vennootschapsstructuur, bijgestaan door paralegal Desirée Hendriks die de corporate housekeeping voor haar rekening neemt.
Anderzijds leidt hij het Nederlandse team van drie juristen (en genoemde paralegal). Stijnders rapporteert aan CEO Gerard Sanderink. De juristen hebben ieder een bepaalde vestiging van Oranjewoud onder hun hoede: Aaltje Punter bedient noordelijk Nederland vanuit het kantoor in Heerenveen, Albertine Vos werkt vanuit Almere en het kantoor in Deventer en Janko de Schipper, die ook technisch geschoold is, werkt vanuit de kantoren in Oosterhout en Capelle.
Marcel Stijnders en Aaltje Punter zijn de enige juristen op de afdeling met een achtergrond in de advocatuur. Voor Stijnders is dat geen voorwaarde bij de selectie van nieuwe juristen. Albertine Vos had al ervaring bij een ander ingenieursbureau en Janko de Schipper heeft zijn technische opleiding als grote voordeel. Stijnders: “Belangrijk is dat onze juristen sterk klantgericht zijn en in een brede context kunnen denken, zij moeten een goede gesprekspartner zijn voor de vele techneuten in dit bedrijf. En ze moeten uiteraard belangstelling hebben voor techniek.”
Ook bij de buitenlandse dochters van Oranjewoud werken enkele (locale) juristen. Zij staan niet in een hiërarchische verhouding tot Marcel Stijnders en rapporteren aan de landendirecteuren. Zij rapporteren in overeenstemming met vastgestelde richtlijnen over juridische kwesties met een bepaalde aard en omvang aan de General Counsel. Stijnders geeft aan dat hij regelmatig contact heeft met de buitenlandse juristen, zeker wanneer het gaat om zaken die het concern raken.
Binnen het Oranjewoud-concern in Nederland zijn meer bedrijfsjuristen actief, namelijk de acht juristen van de Strukton Groep. Er bestaan intensieve contacten over en weer, zoals met corporate juriste Gerrie de Haan over vennootschapsrechtelijke zaken. Ook is er overleg waarbij alle juristen uit Nederland van de beide onderdelen bij elkaar komen. En dat is niet alleen om lopende zaken te bespreken en kennis uit te wisselen, maar ook om bijvoorbeeld een mogelijk ‘conflict of interest’ te voorkomen, dan wel om samenwerkingsverbanden vorm te geven.
Het werk
De juristen van het Ingenieursbureau hebben naast hun algemene juridische praktijk meer gespecialiseerde juridische aandachtsgebieden: Aaltje Punter houdt zich vooral bezig met de juridische aangelegenheden rond de realisatie van projecten en met insolventiezaken. Albertine Vos doet veel bodemzaken (saneringen) en zaken rond ondergrondse infra en Janko de Schipper begeleidt aanbestedingen en geïntegreerde contracten (bijvoorbeeld design & build). Stijnders geeft aan dat de projectmanagers primair verantwoordelijk zijn voor de projecten. Deze projectmanagers worden aangestuurd door een businessmanager. De jurist opereert daar tussenin. Voor de complexere bestuursrechtelijke vraagstukken doen de juristen meestal een beroep op Oranjewoud Legal, een juridische adviesgroep van het bedrijf die klanten van Oranjewoud van juridisch advies voorziet. De meeste juristen hier zijn goed thuis in het bestuursrecht.
Stijnders zelf behandelt naast de corporate zaken voor de NV de overnames die het bedrijf de afgelopen jaren heeft gedaan. Hij vertelt dat hij de contracten daarvoor altijd zelf heeft opgesteld (met uitzondering van die van Strukton) en de onderhandelingen daarover samen met de CEO en CFO heeft gevoerd. Wel heeft hij bij de buitenlandse overnames de contracten op locaal recht laten bekijken door een advocaat ter plaatse.
De sterke internationalisering van de afgelopen jaren kan tot bijzondere situaties leiden vertelt Stijnders: “Op een gegeven moment zwierf hier over de bureaus een vreemd uitziend document dat uiteindelijk bij mij belandde. Het bleek een dagvaarding te zijn van een rechtbank in Kinshasa (Congo) waarin het bedrijf Edel Grass uit Genemuiden werd gedagvaard met een fikse schadevergoedingseis voor een vermeend gebrekkig aangebrachte grasmat in een stadion ergens in Congo. Uit het stuk bleek dat we nog drie dagen hadden om een conclusie in te dienen. Via de Nederlandse ambassade in Kinshasa kwam ik in contact met een goeie advocaat aldaar en uiteindelijk werd de zaak geschikt door betaling van een klein bedrag.” Edel Grass is een joint venture van Oranjewoud en Koninklijke Ten Cate in Almelo.
Een belangrijk onderdeel van het werk van de juristen is het bevorderen van een juridische basiskennis onder de projectmanagers en het stimuleren van de legal awareness binnen het bedrijf. De juristen organiseren hiervoor regelmatig bijeenkomsten en work shops die kunnen variëren van korte ‘zeepkisttoespraakjes’ in de kantine tot meerdaagse sessies. Ook via intranet kunnen de medewerkers gebruik maken van bepaalde standaardmodellen en wordt men geïnstrueerd over de ‘do’s & don’t’s’ bij zaken als aanbestedingen, offertes, contractsonderhandelingen en het gebruik van algemene voorwaarden.
Kennis en netwerk
Om hun kennis up to date te houden volgen de juristen regelmatig cursussen, bijvoorbeeld bij het Instituut voor Bouwrecht. Maar ook advocatenkantoren Dirkzwager en Allen & Overy verzorgen wel eens een gerichte cursus, bijvoorbeeld op het gebied van de DNR, de algemene voorwaarden van architecten en ingenieurs. En hoewel men er in Nederland niet veel mee te maken heeft, vindt Stijnders het belangrijk dat de juristen ook weten hoe de FIDIC-voorwaarden (voor internationale aannemings- en consultancycontracten) en de NEC-voorwaarden (Engelse algemene voorwaarden voor ingenieursbureaus) in elkaar zitten. Stijnders: “Die kennis plaatst de bestaande kennis in een bredere context en kan soms ook nuttig zijn bij het opstellen of beoordelen van Nederlandse voorwaarden.” Zelf kan hij zijn grote praktijkkennis van de voorloper van de DNR, de RVOI, goed gebruiken als arbiter bij het KIVI, het Koninklijk Instituut Van Ingenieurs.
Preferred suppliers
In Nederland werkt Oranjewoud met een aantal advocatenkantoren. Voor corporate expertise wordt onder andere gewerkt met notaris Robert Jan Lijdsman en kandidaat-notaris Sophie Roozendaal van Allen & Overy in Amsterdam en ook met notaris Cor Kooij van Schaap & Partners in Rotterdam. Advocaten Arent van Wassenaer en Henry van Geen van datzelfde kantoor adviseren het bedrijf bij meer complexe bouwrechtelijke zaken.
Voor het civiele bouwrecht gaat men te rade bij Rob Bleeker van het Amsterdamse niche-kantoor Rozemond Advocaten. Joost Bindels van Dirkzwager adviseert in algemene juridische vragen en af en toe wordt gewerkt met André Ubink van Ubink Vastgoedadvocatuur in Zwolle.
In andere landen werken Oranjewoud-dochters met vaste kantoren, zoals in België met Dirk Abbeloos van Abbeloos-Ghysbrecht in Dendermonde, in Frankijk met Jean-Patrice Laboutière van Allen & Overy, in de Verenigde Staten met Coleman Hull & Van Vliet in Minneapolis, in Colombia met Valencia Ocampo en Baker & McKenzie in Bogotà.