Natuurlijk, the devil is in the detail. Een advocaat die een detail over het hoofd ziet, kan worden aangeklaagd voor een beroepsfout, met grote gevolgen. Maar dat perfectionisme is soms ook hinderlijk. Op deze manieren kun je afrekenen met die duivelse details.
Helaas is the detail echt duivels voor advocaten. Het aangeboren of aangeleerde, ingesleten perfectionisme waarmee ze met taal omgaan, zit in de weg bij het schrijven. Dat geldt voor een pleitnota, een legal opinion, maar ook voor een nieuwsbericht, een whitepaper, een blogpost of een kort bericht op social media. Het lijkt wel of advocaten zich ervoor schamen om vlot te schrijven, alsof je dan geen expert zou zijn. Juist wel! Een echte expert kan ook een ingewikkeld advies kort en duidelijk opschrijven.
Als ik u was
Gelukkig drukken advocaten hun klanten steeds vaker op het hart dat ze hen echt niet zullen overstelpen met lange adviezen die uitmonden in ‘het kan vriezen, het kan dooien’, of ‘aan u de keuze’. Natuurlijk kiest een klant zelf, maar een kort, helder advies met een ‘als ik u was, zou ik A doen’, wordt echt op prijs gesteld.
Taalvaardigheid is een eerste vereiste voor advocaten. Er zijn advocaten die echt niet goed kunnen schrijven, maar dat gebeurt zelden. Ze zijn er eerder te bedreven in: als je je ontzettend bewust bent van taal, helpt dat niet voor het spontane schrijfproces dat je nodig hebt om een goed advies te schrijven. Sterker, je begint niet voordat je het allemaal hebt uitgedacht. Of je begint wel, maar doet er eindeloos over, omdat al die details erin moeten. Het is dat stemmetje in je achterhoofd dat waarschuwt: ‘heb je echt alles genoemd?’
Doorwrochte opinie
Als advocaat heb je de taak om je cliënt alle juridische risico’s, uitdagingen en uitzonderingen te schetsen. Maar doe je dat in eindeloze brei van woorden, waarin je niks over het hoofd ziet? Hoe bevrijdend is het om over die drempel van je eigen perfectionisme heen te stappen?
Eens in de zoveel tijd schrijf je wellicht de meest doorwrochte opinie voor die ene zaak die dat nodig heeft, maar veel vaker wil geen enkele klant al die details terugzien in het advies. Die geloven ze wel, die leiden maar af van waar ze de hele dag mee bezig zijn, ondernemen, innoveren, investeren, wheelen en dealen.
Vijf tips voor advocaten bij het opstellen van een toegankelijk advies
1. Ben je gewend bent heel gestructureerd te werken, doe dat dan ook bij het schrijven van je pleitnota of advies. Maak vooraf een schema en een synopsis, zoek de bronnen die je nodig hebt, en ga daarna schrijven.
2. Ben je meer van de intuïtieve aanpak? Dat kan goed, begin je verhaal alsof je het aan de lunchtafel aan collega’s zou vertellen en schrijf eerst je hoofd leeg. Daarna lees je het goed door, en ga je schaven, schrappen en desgewenst perfectioneren.
3. Begin met de conclusie, geef op meta-niveau aan waar je stuk over zal gaan en vul het daarna pas aan. Laat de lezer, of dat nou een rechter, de wederpartij of een zakelijke klant is, niet te lang in het ongewisse.
4. Bij langere adviezen: geef een samenvatting, en zet daar ook al je mening in. De klant is er enorm mee geholpen.
5. Realiseer je dat jij wordt ingehuurd om jouw expertise en dat cliënten er blind op (willen) vertrouwen dat jouw advies niet uit de lucht komt vallen. Alle voetnoten en juridische details kan ze meestal gestolen worden. Zet ze in een bijlage.
