Het recht op privacy en de gegevensbescherming van alle Nederlanders staan onder druk door het wetsvoorstel ‘Plan van aanpak witwassen’, betoogt Fleur le Roy (Van Ardenne & Crince le Roy) in het FD.
Waar eerder het UBO-register – onderdeel van de Wet ter voorkoming van witwassen en financieren van terrorisme (Wwft) – de grondrechten en privacy van burgers aantastte, stelt Le Roy dat het nieuwe plan voor het tegengaan van witwassen privacy ‘op de tocht’ zet.
Gezamenlijk monitoringssysteem
Volgens het plan van kabinet Rutte IV worden banken in Nederland in de toekomst verplicht om transactiegegevens met elkaar uit te wisselen, middels een gezamenlijk monitoringssysteem. ABN Amro, ING, Rabobank, Triodos en de Volksbank hebben daarvoor inmiddels samen de Transactie Monitoring Nederland (TMNL) in het leven geroepen.
Dit om efficiënt verdachte transacties op te speuren. ‘TMNL schat in bij 35 miljoen cliënten ongeveer tien miljard transacties per jaar te kunnen monitoren,’ aldus Le Roy.
Forse kritiek
Le Roy schrijft dat vanuit de maatschappij, uit diverse hoeken, forse kritiek klinkt op het wetsvoorstel – onder meer vanuit de Afdeling advisering van de Raad van State en de Autoriteit Persoonsgegevens.
‘Het gezamenlijk monitoren betekent immers dat de opslag, analyse en bewerking van vertrouwelijke gegevens van vrijwel alle Nederlandse burgers en bedrijven met een Nederlandse bankrekening mogelijk wordt. Dit betreft ook medische gegevens, gegevens over lidmaatschappen van politieke en religieuze partijen, betalingen van strafrechtelijke boetes en bezoeken aan bijvoorbeeld seksclubs, restaurants, cafés, casino’s en coffeeshops.’
Ook is er vrees dat geautomatiseerde profilering leidt tot onder meer discriminatie, met onterechte alerts, plaatsing op een zwarte lijst en uitsluiting tot het reguliere bankwezen, volgens Le Roy.
Verder dan EU-minimumeisen
Ze argumenteert verder dat het wetsvoorstel verder gaat dan de minimumeisen die op EU-niveau worden gesteld, waardoor er een ‘reëel risico’ is dat de wet later moet worden aangepast door nieuwe Europese regelgeving.
In het plan vallen transacties onder de honderd euro niet onder de monitoring. Een te laag grensbedrag met een te massale gegevensverwerking tot gevolg, vindt Le Roy, waardoor privacy- en gegevensbescherming onder druk komt te staan. Bovendien is honderd euro een veel lager grensbedrag dan buitenlandse banken hanteren. ‘Hierdoor zal ongetwijfeld een waterbedeffect optreden, waarbij criminaliteit zich verplaatst naar andere (buur)landen met soepeler regels’.
Le Roy stelt tot slot dat dit alles ‘schreeuwt om een gedegen motivering van het kabinet, zonder onduidelijkheden’, die momenteel ontbreekt volgens haar.
Klik hier voor het hele artikel bij het FD.
