
Met een uitnodiging om het gesprek aan te gaan, vraagt de rechtbank Amsterdam beleidsmakers en (lokale) politici aandacht te schenken aan maatschappelijke knelpunten, van hulp voor verwarde personen tot opvang voor dakloze kinderen.
Mensen die – al dan niet op eigen initiatief – voor de rechter komen, zitten vaak niet op een fijn punt in hun leven. Zoals de Amsterdammer die volgens de ene gemeentelijke dienst om medische redenen recht heeft op een vergoeding om te verhuizen naar een woning op de begane grond, maar volgens de andere geen recht heeft op een urgentieverklaring om die woning ook daadwerkelijk te krijgen. Een typische kastje-naar-muur-situatie zoals de rechters die maar al te vaak zien.
“We roepen de gemeente op om meer multidisciplinair te werken, zodat burgers beter en sneller geholpen kunnen worden. Bekijk bijvoorbeeld vooraf lopende of eerdere aanvragen en stem af tussen afdelingen. Of, laat één behandelaar de hele situatie overzien en de burger direct wijzen op de meest passende regeling én deze meteen in behandeling nemen”, zo verzoekt de rechtbank.
Schrijnende voorbeelden
En dat is misschien nog niet eens het meest schrijnende voorbeeld dat de rechtbank aanhaalt in haar maatschappelijk reflectie op het afgelopen jaar. Want het gaat ook over moeders met jonge kinderen en baby’s die in een houten schuurtje of hun auto slapen omdat ze door de woningcrisis geen huis hebben. Een gang naar de rechter is vaak de laatste noodgreep. Het afgelopen jaar heeft de rechtbank een aantal uitspraken gedaan waarin nader is ingevuld hoe de gemeente rekenschap moet geven aan de belangen van de kinderen als er sprake is van dreigende dakloosheid. Maar, zo schrijft de rechtbank ook: “Het is vooralsnog niet aan de rechter om het reguliere proces van toewijzing van schaarse woonruimte te doorkruisen via een ruimere interpretatie van de Wmo, een wet die bovendien niet bedoeld is om huisvestingsproblemen op te lossen.”
Samenleven
Andere knelpunten die worden benoemd zijn verwarde personen die soms meerdere keren per maand voor de strafrechter moeten komen, maar ook politici die zich uitspreken over zaken die nog niet eens voor de rechter zijn gekomen.
Samenleven is niet makkelijk, schrijft Bart van Meegen, president van de rechtbank Amsterdam in zijn voorwoord. Rechters spelen volgens hem hun rol door mensen een eerlijk proces te bieden, knopen door te hakken waar dat nodig is en aandacht te hebben voor achterliggende problemen.
Maar hij legt de bal ook bij de politiek. “Een aantal knelpunten en schrijnende situaties vragen van u als beleidsmaker aandacht en actie. Zo besteden we dit jaar in de maatschappelike refectie aandacht aan onder meer personen met verward gedrag, de noodopvang voor gezinnen en consumentenbescherming. Daarmee willen we bijdragen aan preventie en structurele oplossingen voor mensen en bedriven in en rond het – prachtige – Amsterdam. (…) Wilt u ook met ons in gesprek over een onderwerp uit deze maatschappelijke refectie? We ontvangen uw uitnodiging graag.”