In dit opinieartikel verkent Paulien Koers van Vertaalbureau Perfect de mogelijkheden én onmogelijkheden van AI als vertaler van juridische teksten. “Voor documenten met juridische implicaties blijft menselijke tussenkomst noodzakelijk.”
Als er één sector is waarin precisie van groot belang is, dan is het wel de juridische sector. Als advocaat of notaris weet je waarschijnlijk als geen ander dat bijvoorbeeld kleine missers in juridische documenten grote gevolgen kunnen hebben. Desondanks wordt er de laatste maanden steeds vaker gebruikgemaakt van (het discutabele) kunstmatige intelligentie (AI) in de juridische sector, bijvoorbeeld bij het samenstellen van teksten of vertalingen.
De vraag is alleen: is AI wel goed genoeg om juridische teksten op te stellen of te laten vertalen? Uit onderzoek blijkt immers dat AI nog lang niet 100 procent foutloos is, dus het zou logisch zijn om dergelijke vertalingen niet aan AI over te laten. In dit artikel gaan we verder in op dit onderwerp en bespreken we wanneer en hoe menselijke tussenkomst noodzakelijk blijft, zodat je zeker weet dat er geen fouten worden gemaakt.
Voordelen in de juridische sector
Vraag je je af waarom er zelfs in deze sector steeds vaker gebruik wordt gemaakt van AI? Er is een aantal duidelijke redenen op te noemen. Zo worden computergestuurde vertaalprogramma’s zoals ChatGPTgebruikt om op een snelle en efficiënte manier teksten te produceren en te vertalen.
Een menselijke vertaler heeft vaak dagen tot soms wel weken de tijd nodig om complexe juridische documenten te vertalen, terwijl een AI-gestuurde vertaaltool dit binnen enkele seconden kan, waarbij de basis van de inhoud grotendeels correct is.
Wat echter belangrijk is, is dat een tekst op deze manier laten vertalen vooral handig is bij het snel begrijpen van een document, zoals bij internationale overeenkomsten, en niet bij belangrijke documenten die juridische bindende kracht hebben, zoals notariële akten en contracten.
Handige hulpjes
Tot op enkele jaren geleden waren AI-gestuurde vertaalprogramma’s heel basic, maar door de jaren heen hebben dit soort tools zich weten te ontwikkelen tot heel handige hulpjes. Deze programma’s leren namelijk van content die in de zoekmachines te vinden is en blijven zichzelf constant verbeteren, waardoor je uiteindelijk de beste versie van een tekst of vertaling krijgt.
Ook in de juridische sector, waarin juridische terminologie een grote rol speelt, worden dit soort programma’s constant slimmer, waardoor AI-systemen dus steeds beter om kunnen gaan met dergelijke belangrijke terminologie. Omdat AI-tools zich blijven ontwikkelen, is de verwachting dat dit in de toekomst alleen maar beter zal gaan en dat vertalingen steeds beter zullen worden.
Risico’s van AI
Dit neemt echter niet weg dat je niet blind uit kunt gaan van een juridische vertaling die geproduceerd is door een dergelijk AI-systeem. Want: ondanks de vooruitgang zitten er nog steeds risico’s aan het gebruik van AI voor juridische teksten. Dit heeft met name te maken met het feit dat juridische documenten vaak over specifieke terminologie beschikken. Ook zijn zinsconstructies vaak complexer dan documenten uit andere sectoren en is de context van essentieel belang.
Wanneer je hier een AI-gestuurd systeem op ‘loslaat’, zal het systeem de tekst qua spelling correct vertalen, maar is de kans groot dat bepaalde termen niet goed worden vertaald of dat bepaalde begrippen volledig uit de context worden gehaald. Een fout in een belangrijke vertaling of een belangrijk document kan leiden tot juridische geschillen en in sommige casussen zelfs tot grote financiële gevolgen.
Waar je ook rekening mee moet houden, is dat AI-systemen tot nu toe niet in staat zijn om juridische nuances compleet te begrijpen. Bepaalde juridische begrippen, zoals ‘aanhangig maken’, ‘reconventie’ en ‘surseance van betaling’ kunnen in een juridische vertaling door AI heel anders worden vertaald en opgevat.
Andere begrippen, zoals ‘te kwader trouw’, kunnen in diverse rechtsgebieden op een andere manier worden geïnterpreteerd. Een AI-systeem ziet hier geen verschil in, wat kan leiden tot een verkeerde vertaling. Dus nee: een juridisch document laten vertalen door AI is wat dit betreft geen goed idee. Maar: er zijn wel manieren om binnen deze sector te profiteren van de voordelen van AI zonder dat je te maken krijgt met de risico’s.
Menselijke tussenkomst: post editing
Er kan bijvoorbeeld gekeken worden naar een hybride aanpak waarbij AI-vertalingen worden gecombineerd met menselijke tussenkomst in de vorm van revisie. Het is bijvoorbeeld mogelijk om voor AI-vertalingen met post editing te gaan in deze sector. Dit betreft een manier van werken waarbij een groot deel van de vertaling van een juridische tekst (of het produceren van een juridische tekst) door een AI-programma wordt gedaan, waarna de nog door een professionele vertaler of tekstschrijver wordt nagekeken. In andere woorden: AI zorgt voor een eerste conceptversie die vervolgens wordt gecheckt door een menselijke professional met kennis van de taal en de juridische sector.
Kortom: een vertaling door AI is an sich geen probleem, maar voor documenten met juridische implicaties blijft menselijke tussenkomst noodzakelijk om zo juridische correctheid te kunnen waarborgen. Vertrouw daarom nooit alleen op AI, maar profiteer wel van de voordelen ervan zodat je het beste van twee werelden hebt.
Dit opinieartikel werd geschreven door Paulien Koers van vertaalbureau Perfect
Lees ook:
