In de rubriek ‘Uitgelicht’ wordt een publicatie uit een juridisch praktijktijdschrift open access gedeeld. Advocaat Jan Spanjaard schreef een artikel voor het Tijdschrift Overeenkomst in de Rechtspraktijk over een precair onderwerp binnen het internationaal privaatrecht: ‘de forumkeuze’.
Het artikel van Spanjaard (advocaat bij fL advocaten in Aalsmeer) is gepubliceerd in aflevering vier van het Tijdschrift Overeenkomst in de Rechtspraktijk – kortweg ORP – dat in april dit jaar is verschenen. Het stuk handelt over een van de heikele onderwerpen binnen het internationale privaatrecht (IPR): het aanwijzen van de rechter, die bevoegd is over een zaak te oordelen. In het IPR wordt dit ook wel ‘de forumkeuze’ genoemd.
Doorgaans streven procederende partijen, die tegenover elkaar staan, op dit vlak een thuisvoordeel na. Onder meer omdat zij zich meer comfortabel voelen bij een rechter in eigen land, en – als het even kan – ook het recht van thuis. In contractonderhandelingen is de aanwijzing van de bevoegde rechter, en het toepasselijke recht, daarom regelmatig een onderwerp dat tot heftige discussies leidt.
Terbeschikkingstelling via hyperlink
Hierdoor is de verleiding vaak groot om de forumkeuze te laten voor wat het is, of algemene voorwaarden van toepassing te verklaren waarin een bevoegd forum wordt aangewezen. Dit laatste is echter niet zonder risico’s, aldus Spanjaard, omdat een forumkeuze instemming vereist en daar tot vorig jaar hoge eisen aan werden gesteld. Met louter een verwijzing naar de eigen algemene voorwaarden leek de partij die zich op de forumkeuze wilde beroepen, het dus niet te redden.
Spanjaard schrijft in zijn artikel over het arrest Tilman/Unilever, waarmee het Europese Hof van Justitie een nieuwe standaard heeft gesteld voor forumkeuzes in algemene voorwaarden: terbeschikkingstelling mag voortaan ook via een hyperlink. Hierdoor is zelfs een vinkje voor akkoord met de algemene voorwaarden overbodig geworden.
De forumkeuze in algemene voorwaarden houdt kortom niet langer enkel stand als deze fysiek ter hand is gesteld, maar ook als deze via een hyperlink ter beschikking wordt gesteld. Daarmee heeft het Hof de forumkeuze naar de eenentwintigste eeuw gebracht, en kan de juridische praktijk hiermee beter uit de voeten dan met de oude rechtspraak – die Spanjaard tevens behandelt in zijn schrijven.
Nieuwsgierig naar het artikel? Klik hier voor de open access-versie binnen Sdu OpMaat.
Jan Spanjaard is advocaat bij fL advocaten in Aalsmeer en tevens honorair universitair docent aan het Molengraaff Instituut voor Privaatrecht van de Universiteit Utrecht.
