België krijgt opnieuw kritiek op het trage uitvoeren van Europese gerechtelijke uitspraken. Een nieuw rapport wijst op structurele tekortkomingen die de rechtsstaat onder druk zetten, vooral binnen justitie en het gevangenissysteem.
België scoort “slecht” in Europese vergelijking
België slaagt er niet of slechts zeer traag in om arresten van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) en het Europees Hof van Justitie uit te voeren. Dat blijkt uit het rapport Justice delayed, justice denied van de ngo’s European Implementation Network en Democracy Reporting International, zo meldt De Standaard. Vooral zaken over gevangenisomstandigheden, asielzoekersrechten en de trage rechtsgang blijven liggen.
De uitvoering van Europese gerechtelijke beslissingen geldt als een belangrijke graadmeter voor de rechtsstaat. België werd vorig jaar nog “slecht” beoordeeld in het uitvoeren van EHRM-uitspraken, een score die het land deelt met Portugal, Malta en Spanje. Beter scoren de buurlanden Nederland, Duitsland en Luxemburg, terwijl Hongarije, Roemenië en Italië onderaan de lijst staan.
Een illustratief voorbeeld is de langdurige uitvoering van het arrest over de behandeling van geïnterneerden, waarvoor België al in 2013 werd veroordeeld. Twaalf jaar later is die problematiek nog niet opgelost.
Trage rechtsgang structureel probleem
Volgens De Standaard slepen sommige Belgische zaken al meer dan vijftien jaar aan. De oudste nog openstaande veroordeling, Bell v. Belgium uit 2008, ging over een erfeniszaak die twaalf jaar bij Brusselse rechtbanken vastzat. Eind 2023 duurde een gemiddelde procedure bij het hof van beroep in Brussel ruim 1.000 dagen.
Ook bij het naleven van arresten van het Europees Hof van Justitie gaat België achteruit. Onderzoeker Maaike Geuens (UAntwerpen) stelt dat het land is gezakt van de categorie “matig” naar “slecht”, en nu even traag scoort als Hongarije. Naast bestuurlijke complexiteit speelt ook politieke onwil een rol: sommige partijen tonen weinig bereidheid om te investeren in de uitvoering van Europese uitspraken.
Het rapport vormt volgens De Standaard een nieuw alarmsignaal voor de Belgische rechtsstaat. Eerder waarschuwde ook het Federaal Mensenrechteninstituut voor structurele tekortkomingen, met het niet-uitvoeren van gerechtelijke uitspraken als kernprobleem.
