Het tweedaagse Lexpo-congres op 16 en 17 juni maakte duidelijk: de tijd van voorzichtig experimenteren met AI in de advocatuur is definitief voorbij. Advocatenkantoren moeten nu concreet aan de slag met AI-adoptie en de bijbehorende culturele omslag, anders dreigt The end of lawyers.
Illustratie: still uit Barney – The End of Lawyers, gemaakt door Douwe Groenevelt
Barney
Douwe Groenevelt van Viridea gaf tijdens zijn key note speech op de eerste dag concrete handvatten voor advocatenkantoren die hun AI-reis willen beginnen. Zijn belangrijkste advies: denk verder dan alleen interne efficiëntie. AI biedt mogelijkheden om de dienstverlening aan cliënten fundamenteel te herzien.
Nodig bijvoorbeeld een vaste cliënt uit voor een gezamenlijk AI-project, opperde Groenevelt. Dit stelt kantoren in staat AI toe te passen op echte zakelijke problemen terwijl tegelijkertijd de cliëntrelatie wordt versterkt. Groenevelt eindigde zijn verhaal met de via AI gegenereerde video ‘Barney – The End of Lawyers‘, die onderzoekt hoe technologie mogelijk bepaalde, of provocerend gesteld: alle, aspecten van de advocatenrol kan overnemen. (De clip zorgde voor emotionele reacties in delen van de zaal en online.)
Executie
“Dit is het Blockbuster-moment voor de juridische sector”, waarschuwde ook Jeroen Plink van Legaltech Hub op dag één. Zoals Blockbuster de digitale omslag miste, riskeren advocatenkantoren ook irrelevant te worden als ze zich niet weten aan te passen aan veranderende cliëntverwachtingen en de groeiende rol van technologie. De tijd van experimenteren is volgens Plink voorbij; het is nu tijd voor executie. De sector moet zich concentreren op echte use cases en ontwikkeling van diensten met behulp van nieuwe tools.
Wetenschappers
De manier waarop advocaten denken kan die innovatie en creativiteit echter in de weg staan, liet gedragskundige Marloes ter Huurne aan het begin van dag twee zien. Om meer creatief en innovatief te zijn adviseert ze advocaten een open en stimulerende omgeving te creëren (deel je eigen misslagen, twijfel openlijk), waarin leiders het goede voorbeeld geven en nieuwe ideeën niet meteen neergesabeld worden. “Denk zoals een onderzoeker”, parafraseerde ze Adam Grant. “Wees bescheiden en nieuwsgierig; kies voor begrijpen in plaats van willen overtuigen.”
Ter Huurne benadrukte ook het belang van vertrouwen: “We need trust to thrive“, hield ze het publiek voor.
Dat vertrouwen was ook een thema tijdens de door CLOC georganiseerde paneldiscussie met de general counsels van Unicef, UNHCR en Starbucks over de kunst van samenwerking. Zowel voor succesvolle samenwerking binnen legal teams, als geslaagde collaboratie tussen juridische afdelingen en advocatenkantoren is vertrouwen een belangrijk ingrediënt. Advocatenkantoren kunnen dat vertrouwen bevorderen met eerlijkheid, openheid en transparantie naar hun klanten: vertel je cliënten wie het werk gaan doen, hoe je opereert, hoe je dezelfde waarden onderschrijft als je klant, wat het resultaat gaat zijn, hoe je waarde gaat bieden.
Geen haast
Weinig vertrouwen in AI-output, processen of bouwers van tools vormen een onzichtbare barrière in AI-adoptie, aldus Dorien van den Berg (KPMG). Van den Berg raadt juristen aan om te onderzoek wat hun AI-reactie is: bevriezen ze, beginnen ze te sprinten, of bewegen ze langzaam maar behoedzaam vooruit? Om relevant te blijven zullen legal teams moeten veranderen en verandering begint van binnenuit met een aanpassing in mindset, skillset en herpositionering van het team van risk manager naar strategisch business partner. Haast is niet nodig volgens Van den Berg, structuur wel. Om het vertrouwen in AI te vergroten zijn helderheid, oefening en zelfvertrouwen van gebruikers essentieel.
Mensen eerst
Mensen staan dus voorop bij AI-implementatie, stellen ook Celine Marie Lund en Chané Barr (Saga). Als gebruikers het nut van AI niet zien en niet weten hoe ze de tools moeten gebruiken, zullen ze hun werkprocessen niet aanpassen, terwijl dat nou juist cruciaal is voor het succesvol integreren van nieuwe technologie in het werk. De juiste hoeveelheid fundamentele kennis voordat juristen de technologie gaan gebruiken helpt bij de adoptie en vermindert technostress. Ook belangrijk: moedig de interne AI-kampioenen aan en omarm falen.
Van theorie naar praktijk
De lessen van Lexpo tonen hoe kantoren van theorie naar praktijk kunnen bewegen om zo het juridisch landschap tijdens en na de AI-revolutie mede vorm te geven. Daarbij zijn wat veel Lexpo-sprekers betreft de menselijke factor en integratie in processen belangrijker dan het uiteindelijke platform dat gebruikt wordt.
Lees ook:
