Ook de Tweede Kamer kwam op 6 oktober met kritiek op de kabinetsplannen voor de vernieuwing van het toezicht op de advocatuur. De VVD, D66 en SP stellen zich kritisch op tegenover de plannen om het toezicht onder te brengen bij de Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA).
Het plan komt uit de koker van minister Franc Weerwind. De nieuwe Landelijke Toezichtautoriteit Advocatuur (LTA) moet gaan bestaan uit drie daarvoor vrijgestelde advocaten. Het orgaan wordt, zo staat in de huidige plannen, ondergebracht bij de NOvA.
De angst van de – matig bezette – Kamercommissie is dat de plaatsing van de LTA binnen de NOvA een gevaar voor de onafhankelijkheid van het orgaan is. Michiel van Nispen (SP) vroeg bijvoorbeeld: ‘Is het niet kwetsbaar dat de landelijk toezichthouder onderdeel wordt van de NOvA, daar ook wordt gehuisvest, de advocaten de eigen toezichthouders gaan benoemen, als ook zeggenschap hebben over de begroting?’ Ook Ulysse Ellian (VVD) uitte zijn zorgen om de onafhankelijkheid van het orgaan, en opperde om de LTA niet onder de NOvA te positioneren.
Beste optie
Minister Weerwind was echter duidelijk in zijn respons: in de aanloop naar het wetsvoorstel zijn alle mogelijkheden overwogen, en het onderbrengen van de LTA onder de NOvA is de beste optie. Wel kan de LTA een ander kantoor kiezen, om enige separatie te waarborgen. Ook stelt de LTA de eigen begroting vast. De rekening wordt echter door de NOvA betaald.
Weerwind benadrukt: ‘De LTA wordt weliswaar een orgaan van de NOvA, maar opereert zo onafhankelijk mogelijk. Bepaalde afhankelijkheden van andere organen binnen de NOvA zijn niet uit te sluiten, maar die wil ik tot een minimum beperken. Vanuit de praktijk dienen we checks and balances in te bouwen.’
Dat de NOvA verantwoordelijk zou zijn voor de bekostiging en benoeming van de leden van de LTA, roept vooral bij VVD’er Ellian vragen op: ‘Ik pleit niet voor volledig staatstoezicht, maar ook niet voor complete zelfregulering. Iets ertussenin.’
‘Blik van buiten’
Ook de ‘blik van buiten’, die minister Weerwind graag wil instellen om een externe controle te bieden aan de advocatuur, kan op weinig lof vanuit de Kamer rekenen. Deze blik van buiten zou de huidige rol van het College van Toezicht overnemen. De Kamer ziet de meerwaarde van de externe controle niet in.
Eerder kwam hier al veel kritiek op vanuit het College van Toezicht, dat momenteel toezicht houdt op de elf lokale dekens. ‘De NOvA mag lobbyen, voor lagere lasten of privileges voor advocaten ter afscherming van de markt tegen andere juridische dienstverleners’, schreef Kroonlid Jeroen Kremers die vorige week uit protest opstapte. ‘Maar de regelgeving en het toezicht in handen leggen van diezelfde belangenorganisatie, dat druist in tegen principes van rechtsstatelijkheid.’
Weerwind beloofde de nog altijd openstaande vragen verder te beantwoorden in een schriftelijke toelichting. Later dit jaar zal hij met het uiteindelijke wetsvoorstel komen.
