In verband met personeelstekort bij de rechtbank Gelderland heeft het Openbaar Ministerie (OM) Oost-Nederland besloten een groot aantal strafzaken niet meer voor de rechter te brengen. Het gaat om ongeveer 1500 politierechterzaken, die al meer dan anderhalf jaar wachten op behandeling.
Een aantal van deze zaken zal worden afgedaan met een strafbeschikking en een aantal zaken zal worden geseponeerd. Het gaat om ‘eenvoudige misdrijven’, zoals diefstallen, verkeerszaken en bezit van hennep. Slachtoffers die het niet eens zijn met de beslissing in hun zaak hebben de mogelijkheid een klacht in te dienen bij het gerechtshof (artikel 12 Sv-procedure).
Volgens de Rechtspraak heeft het OM meer strafzaken aan de rechtbank Gelderland aangeboden, dan de rechtbank met de beschikbare bezetting kon behandelen en afdoen. Ook zijn zaken complexer geworden – waardoor ze meer tijd kosten op een zitting – en konden in de coronaperiode veel minder zittingen doorgaan.
Met het extra geld dat het kabinet inmiddels heeft uitgetrokken voor de strafrechtketen zijn de achterstanden niet onmiddellijk ingelopen. Het opleiden van extra rechters kost immers tijd: de opleiding tot rechter duurt minimaal drie jaar.
Maatregelen
In de afgelopen jaren heeft het OM Oost-Nederland diverse maatregelen getroffen in een poging de voorraad weg te werken. Daarbij is een groot aantal zaken opnieuw beoordeeld. Voor die zaken is nagegaan of ze op een andere manier – dus niet via de rechtbank – konden worden afgedaan, bijvoorbeeld met een strafbeschikking. De rechtbank heeft ook onderzocht of extra strafzittingen konden worden gepland, maar daarvoor waren onvoldoende rechters beschikbaar omdat ook andere rechtbanken niet genoeg capaciteit hadden om zaken over te nemen.
Rémy van Leest, president van de rechtbank Gelderland: ‘De rechtbank kampt al geruime tijd met een tekort aan rechters. Het geld dat nu beschikbaar is om meer rechters aan te nemen en op te leiden, lost de problemen op korte termijn echter niet op. Op dit moment kampt de rechtbank Gelderland met een zodanig tekort aan rechters dat niet alle strafzaken kunnen worden behandeld. Dit is al een aantal jaren het geval. Het aantal strafzaken beslaat twintig procent van het totaal aantal zaken bij de rechtbank Gelderland. Onze rechters zijn ook nodig om andere zaken te behandelen zodat mensen verder kunnen met hun leven, zoals echtscheidingen, ondertoezichtstellingen en arbeidsconflicten.’
Om nieuwe achterstanden te voorkomen, gaan het OM en de rechtbank Gelderland meer gebruik maken van de strafbeschikking. Ook gaat de rechtbank Gelderland tijdelijk, naast de nieuw opgeleide rechters, rechters uit andere rechtsgebieden inzetten bij de afdeling strafrecht.
Noord-Nederland
Hoewel andere rechtbanken eveneens kampen met personeelstekorten, worden er daar nog geen zaken geseponeerd of afgedaan met een strafbeschikking. Zo staan ook bij de rechtbank Noord-Nederland in Groningen zo’n 1150 rechtszaken in de wacht door gebrek aan personeel.
Daarvan zijn zeshonderd zaken, zaken die door de politierechter afgehandeld moeten worden, en 550 zaken moeten worden behandeld door de meervoudige kamer (de beoordeling door drie rechters).
