Inspireren, niet beleren. Positief, niet bagatelliseren. Ga er maar aan staan als columnist. En dat terwijl ik in kranten lees dat schrijvers mensen oproepen om juist te zwijgen in deze onzekere tijden. Er is immers al zo veel geschreven over het coronavirus. En niemand heeft de wijsheid in pacht.
Ja, je kunt je dagen vullen met meningen, nieuws (echt of nep – net waar je voorkeur naar uitgaat), grappige berichten en hartverwarmende acties. Iedereen probeert op z’n eigen manier betekenis te geven aan deze ontregelende, onzekere tijd. Daar is in principe niets mis mee, zolang de intenties zuiver zijn. Ik voel die behoefte ook als schrijver, want de pen is mijn meest voor de hand liggende creatieve instrument. Ten diepste zijn wij allemaal creatieve wezens. Dat herinneren we ons in deze tijden, zo is te zien aan de vele creatieve oplossingen en sociale initiatieven die overal opbloeien.
Op LinkedIn en in nieuwsbrieven lees ik dat veel advocaten nu gratis advies geven aan ondernemers die met vragen zitten rondom Covid-19. Een mooi gebaar, al is niet iedereen het daarmee eens. Zo las ik op LinkedIn ook een post van een advocaat met een dringend verzoek aan andere advocaten om ondernemers nu juist niet te helpen de overheid aansprakelijk te stellen voor hun gederfde inkomsten. Zodat de overheid zich volledig kan focussen op haar belangrijkste taken. Tja, de meningen verspreiden zich net zo snel als het virus.
Mensen willen gewoon graag van betekenis zijn en zich verbinden. Het wordt in deze tijd bijna pijnlijk duidelijk dat de meesten van ons géén vitaal beroep uitoefenen. Zo tekende de Orde van Advocaten – net als de bloemisten – direct bezwaar aan tegen het ontbreken van het beroep van advocaat op de lijst van vitale beroepen. En dat was vast niet zodat advocaten daardoor nog wel aanspraak zouden kunnen maken op kinderopvang (al sluit ik dat niet helemaal uit).
Je leven betekenis geven
Door anderen te helpen, kun je je leven betekenis geven. Dat kan in vele vormen. Een artikel schrijven is een manier. Maar ook muziek maken, boodschappen doen voor bejaarden of je hulp aanbieden als advocaat. Vaak schieten we te hulp omdat het ons zelf een goed gevoel geeft. Ook daar is niks mis mee; win win! Zelf vind ik het moederschap momenteel een behoorlijk vitaal beroep. Mijn jongens van 8, 6 en 2 jaar een veilige omgeving bieden waarin zij zich geborgen weten en blijven groeien, ook in deze ontregelende situatie, dat geeft nu even genoeg betekenis aan mijn bestaan.
Voor de eenzame senioren die mijn vader kent via zijn vrijwilligerswerk, is het ook van levensbelang om zich van nut te voelen. Daarom bedenkt mijn vader juist nu taakjes voor ze, die zij makkelijk kunnen uitvoeren en waardoor ze een goed gevoel krijgen. Anderen helpen leidt ook af van angstgedachten en doemscenario’s.
In Zinvol leven van Fokke Obbema dat ik met kerst cadeau kreeg, zegt een partner van een Zuidas-kantoor hier iets zinnigs over. Hij werd opgevoed met het advies: ‘Als je je eenzaam voelt, ga dan iets voor een ander doen.’ Een advies naar mijn hart. In mijn laatste boek heb ik een hoofdstuk gewijd aan ‘niet klagen, maar bijdragen’. Omdat iets doen voor een ander je zo’n enorme boost in geluksgevoel geeft. Ook in je werk kun je meer geluk ervaren door anderen te helpen.
Maar: geef alleen als het vrijwillig is en je er niets voor terugverwacht. Zo houd je het zuiver. Geef alleen wat je kunt en vanuit je hart wilt geven. Want het is nou ook weer niet de bedoeling dat geven onevenredig veel stress oplevert. Zo zou het voor mij onder de huidige omstandigheden niet slim zijn om warme maaltijden te bereiden en te bezorgen in verzorgingstehuizen. Daar heb ik naast de zorg voor mijn vier mannen momenteel de ruimte niet voor. Maar brood halen voor de buren en extra geld doneren voor vluchtelingen die nu onder nog erbarmelijkere omstandigheden leven, dat kan wel. En dat is ook een mooie manier van bijdragen. Want hulporganisaties zijn beter in staat om daadwerkelijk impact te maken, dan ik als ik met mijn goede bedoelingen zou afreizen naar een conflictgebied en daar mensen lukraak ga ‘helpen’.
Het bewustzijn dat we allemaal één zijn, geeft de Zuidas-advocaat rust en grip op zijn leven. De coronacrisis is een prachtige oefening om te ervaren dat we allemaal onderdeel uitmaken van een groter geheel. ‘Dan maakt het eigenlijk niet meer zoveel uit of jij er nu bent of dat een ander er is’. Het land dichtgooien heeft grote financiële consequenties. Toch hebben we gezondheid en inclusiviteit op de eerste plaats gezet. Dat verbindt.
Niemand weet het écht
Met de draconische maatregelen die onze vrijheid drastisch inperken, wenden we ons niet af van onze kwetsbare medemensen. Tegelijkertijd wil ik oog hebben voor de mensen die door het onvermijdelijke isolement in een depressie terechtkomen. Voor kinderen die nu thuis opgesloten zitten met gewelddadige ouders. Voor ondernemers die vrezen voor faillissement. Dat blijft een moeilijke afweging. Ik heb dan ook diep respect voor onze premier die als liberaal leider zulke beslissingen durft te nemen, gebaseerd op onvolledige informatie en wetenschappers die het ook niet zeker weten. En die ook de moed heeft om te zeggen, dat niemand het écht weet.
Nog een citaat van de Zuidas-advocaat in Zinvol leven: ‘Onze vrijheid is als kraanwater. We beschouwen het als normaal. Maar dat is het niet. Vandaar dat ik zeg: denk niet dat die ander echt een ander is, maar identificeer je met hem. Dat is in je eigen belang.’ Je leven zin geven door er te zijn voor elkaar, dat is een troostrijke gedachte. En het maakt niet uit of iemand die jij helpt ook iets teruggeeft. Geef onvoorwaardelijk. Geef uit de volheid van je hart. Durf daarnaast om hulp te vragen als je zelf omhoog zit. En je zult zien: hulp komt soms uit verrassende hoeken.