SP-Tweede Kamerlid Michiel van Nispen grijpt recente kritische kanttekeningen van het Gerechtshof Amsterdam bij ‘onafhankelijke’ fraudeonderzoeken door advocaten aan om Kamervragen over de wenselijkheid hiervan te stellen aan de ministers Grapperhaus en Dekker.
Het Gerechtshof Amsterdam oordeelde onlangs dat de advocaat die acht jaar geleden in opdracht van SBM Offshore onderzoek deed naar de fraude binnen het bedrijf, zich nu als getuige op zijn verschoningsrecht mag beroepen.
Het hof kraakte in deze uitspraak wel enkele kritische noten over de vermeende onafhankelijkheid van ‘zelfonderzoek’ door advocaten. In persberichten repte SBM namelijk over een onafhankelijk onderzoek door externe personen, terwijl het onderzoek in werkelijkheid werd gedaan door hiervoor ingehuurde advocaten. Dat is ‘potentieel misleidend‘; een dergelijk zelfonderzoek kan niet als onafhankelijk worden bestempeld, aldus het hof.
Van Nispen stelt hierover nu zijn vragen aan de ministers Grapperhaus (Justitie en Veiligheid) en Dekker (Rechtsbescherming): hoe wenselijk vinden zij het dat “een advocaat zich mag beroepen op zijn verschoningsrecht als hij ‘onafhankelijk’ fraudeonderzoek bij zijn cliënt verricht?” Ook wil hij weten of de ministers het eens zijn met het hof dat mogelijk niet alle relevante feiten en onderliggende affaires boven water komen als advocaten door een bedrijf zelf worden ingehuurd om intern fraudeonderzoek te doen.
“Hoe kan volgens u een advocaat, die is ingehuurd als partijdige belangenbehartiger van een cliënt, onafhankelijke fraudeonderzoek doen naar diezelfde cliënt?,” vraagt het Tweede Kamerlid. “Deelt u de opvatting van het Hof dat in zo’n situatie geen sprake kan zijn van onafhankelijk, extern onderzoek? Zo ja, welke consequenties wilt u daaraan verbinden? Zo nee, waarom niet?”
Ter ondersteuning van zijn vragenvuur haalt de SP’er forensisch onderzoeker Arthur de Groot aan, die tegenover Follow the Money stelde dat “advocaten aan containment kunnen doen en daarmee belastende informatie voor hun cliënten kunnen achterhouden, terwijl forensisch accountants dat absoluut niet mogen en zij aan veel strengere regels zijn gebonden.” Hier zit volgens Van Nispen ‘precies het probleem’ bij fraudeonderzoeken door advocaten.
Hij wil dan ook van Grapperhaus en Dekker weten hoe zij de toekomst van onderzoek door eigen advocaten voor zich zien. “Deelt u de mening dat het beter zou zijn te stoppen met dit soort zelfonderzoeken, vanwege de risico’s die daaraan verbonden zijn voor de waarheidsvinding en de integriteit? Wat gaat u doen om daar voor te zorgen?”
Archieffoto: ANP / Fotobureau Dijkstra
