Het Openbaar Ministerie (OM) heeft het langlopende strafrechtelijk onderzoek naar vermogensbeheerder Box Consultants geseponeerd. Het OM erkent dat in de zaak, die loopt sinds 2013, het verschoningsrecht is geschonden, en dat er ‘fouten zijn gemaakt’ door ‘achteraf bezien onjuiste keuzes’.
Eerder raakte het OM al in opspraak omwille van deze strafzaak, genaamd ‘Castor’. Zo oordeelden zowel het Haagse als Bossche gerechtshof eerder dit jaar dat het OM het verschoningsrecht structureel schond in de zaak rondom de Brabantse vermogensbeheerder Box Consultants uit Waalre.
Bij het fraudeonderzoek naar de vermogensbeheerder hadden zij, na een FIOD-inval in 2015, twee miljoen e-mails verkregen – waaronder duizenden mails tussen Stibbe-advocaten en Box Consultants – en deze niet vertrouwelijk behandeld en deels gebruikt in procedures.
Dit kwam boven water door Stibbe, waarna rechtszaak na rechtszaak volgde over deze schending van het verschoningsrecht. Hierbij spande het advocatenkantoor onder meer een kort geding aan tegen het OM en de Staat, die daarbij werden bijgestaan door Pels Rijcken.
Recht verspeeld
Het OM beseft nu zelf dat het voortzetten van de strafzaak niet realistisch is: in een persbericht is bekendgemaakt dat de zaak is geseponeerd. Daarbij geeft het OM openlijk toe het verschoningsrecht te hebben geschonden en fouten te hebben gemaakt in het onderzoek.
‘Tevens blijkt uit rechterlijke uitspraken dat het OM onvoldoende inzichtelijk heeft weten te maken wat de precieze omvang van de inbreuk op het verschoningsrecht is geweest,’ verklaart het OM, dat onder andere door de eerdere uitspraken van de rechter concludeert dat zij ‘niet langer het recht heeft om de verdachten in deze strafzaak te vervolgen’. Verder laat justitie weten dat het de gang van zaken ‘betreurt’ en de schending ‘zwaar opneemt’.
Volgens hoofdofficier van het Functioneel Parket Michiel Zwinkels is het OM zich ervan bewust dat meer had moeten worden gedaan om het verschoningsrecht te waarborgen. “We willen er alles aan doen om herhaling van gemaakte fouten te voorkomen. Daarom is het OM in gesprek met de advocatuur, rechtspraak en opsporingsdiensten over een werkwijze die niet alleen juridisch houdbaar is, maar ook voor de verschillende partijen praktisch en technisch uitvoerbaar is”, aldus Zwinkels.
Juiste conclusie
Stibbe-partner Daan Doorenbos laat namens zijn kantoor en cliënt Box Consultants weten dat het OM ‘de juiste conclusie heeft getrokken’. “In de afgelopen jaren hebben vele rechters al vastgesteld dat in de zaak ‘Castor’ het verschoningsrecht structureel is geschonden. Die schendingen werden destijds welbewust begaan. Dat was en is buitengewoon ernstig,” vinden hij en zijn collega’s.
Doorenbos stelt dat Stibbe het terecht vindt dat het OM ‘uiteindelijk zijn verantwoordelijkheid heeft genomen’, en nu zelf de situatie onder ogen ziet en daar consequenties aan verbindt. Daarnaast benoemt hij dat het onderzoek zijn cliënt ‘veel schade heeft berokkend’. Doorenbos: “De aanleiding voor dat onderzoek was een valse brief met valse beschuldigingen. Wij kunnen slechts ernstig betreuren dat deze valse brief zoveel negatieve gevolgen heeft gehad.”
Procedures worden voortgezet
Stibbe zal via ‘de gebruikelijke procedures’ proberen om de juridische kosten te verhalen van de vele procedures in deze zaak. Over eventuele andere schadeclaims worden momenteel nog geen uitspraken gedaan. Tevens geeft Stibbe aan dat civielrechtelijke procedures die nog lopen tegen de Staat zullen worden voortgezet omdat deze worden gevoerd ‘in het belang van de bescherming van het verschoningsrecht’.
“Het gaat daarbij om de algemene werkwijze van OM en opsporingsambtenaren en de uitleg van de wettelijke voorschriften die gelden voor kennisneming en vernietiging van potentieel verschoningsgerechtigde gegevens.” Hierover heeft het Bossche gerechtshof reeds prejudiciële vragen gesteld aan de Hoge Raad. In de eerste helft van 2024 wordt hierover een uitspraak verwacht.
Tot slot zal Stibbe ook tuchtrechtelijke procedures die spelen in deze zaak voortzetten. Zo zijn tuchtklachten ingediend tegen Pels Rijcken, waaronder tegen landsadvocaat Reimer Veldhuis. Pels Rijcken zou onder meer ten onrechte hebben geadviseerd dat het OM het verschoningsrecht mocht schenden. “Waar het OM zijn verantwoordelijkheid heeft genomen voor de begane schendingen, geldt dat (nog) niet voor een aantal individuele betrokkenen buiten het OM,” verklaart Stibbe.
