• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Nieuwsbrief
  • Magazine
  • Webshop
  • Contact en colofon

Advocatie

Dé nieuwssite voor advocaten, notarissen en juristen

  • Actueel
    • Nieuws
    • Business
    • Tuchtrecht
    • Nieuwe uitdaging
    • Deals
    • Human Interest
    • Opinie en blogs
    • Buitenland
  • AI, tech & legal
  • Podcasts
  • De Stand
    • Advocatuur Top 50
    • Notariaat Top 30
    • Archief De Stand
  • Uitgelicht
  • Vacatures
  • Opleidingen
  • Partners
    • PKIsigning
    • Howden
    • OSR
    • PO-Online

Bescherming van AI-output: modellenrecht to the rescue?

12 augustus 2024 door Daan Breuking en Kim de Bonth

Er is veel discussie over de vraag of AI-output voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt, omdat er bij de creatie niet of nauwelijks menselijke creativiteit aan te pas komt. Hoewel AI-output niet (lijkt te) voldoen aan de eisen voor auteursrecht, biedt mogelijk het modellenrecht uitkomst. Zo is recent een met AI gecreëerd voorwerp als modelrecht geregistreerd. Biedt dit mogelijkheden voor AI-creators om toch juridische bescherming te verkrijgen?

Kim de Bonth en Daan Breuking zijn advocaat bij Holla legal & lax.

Op dit moment is er veel te doen over de vraag of door artificiële intelligentie (AI) gegenereerde output voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt. Om voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking te komen, is immers vereist dat sprake is van een zekere mate van menselijke creativiteit:

“De eis dat het voortbrengsel het persoonlijk stempel van de maker moet dragen betekent dat sprake moet zijn van een vorm die het resultaat is van scheppende menselijke arbeid en dus van creatieve keuzes, die aldus voortbrengsel is van de menselijke geest.”

Dat deze vraag de gemoederen bezighoudt, is dus goed te verklaren; is er sprake van de vereiste menselijke creativiteit wanneer de maker van een werk uitsluitend verantwoordelijk is voor de input die aan AI wordt gegeven? De maker heeft nadat hij op ‘enter’ drukt, immers geen (directe) invloed op de output. Ter illustratie: wanneer ‘een kat op een fiets’ als input wordt gebruikt, bestaan er oneindig veel mogelijke uitkomsten. Wanneer deze prompt wordt ingevoerd in bijvoorbeeld Midjourney, komen er in ons geval al vier totaal verschillende resultaten uit:

Wanneer deze prompt nogmaals zou worden ingevoerd, zal dit voor weer totaal andere resultaten zorgen. Dit illustreert goed dat het echte creatieve uitvoerende werk niet door de mens zelf wordt gedaan. Bij het invoeren van prompts wordt uitsluitend het idee voor een afbeelding – in dit geval een kat op een fiets – ingevoerd. De concrete uitwerking van dit idee wordt volledig door AI gedaan en de mens heeft op deze concrete uitwerking geen invloed.

Bij het uitwerken van dit idee komt dus geen menselijke creativiteit kijken. Omdat de mens in deze situatie alleen verantwoordelijk is voor het bedenken en invoeren van het idee (in de vorm van het invoeren van een prompt) en omdat een idee niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt, zijn wij van mening dat AI-uitvoer niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking hoort te komen.

Omdat wij menen dat AI-output niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt, zou dit betekenen dat de ‘maker’ van een AI-afbeelding niet op grond van het auteursrecht zou kunnen optreden tegen een partij die zijn AI-afbeelding zonder toestemming openbaar maakt en/of verveelvoudigt.

Modellenrecht

Maar hoe zit dit wanneer het modellenrecht bij de discussie wordt betrokken? Anders dan bij het auteursrecht, is bij het creëren van een door het modellenrecht te beschermen voortbrengsel geen mate van menselijke creativiteit vereist. Met de term voortbrengsel wordt in modelrechtelijke context ‘slechts’ gedoeld op “elk op industriële of ambachtelijke wijze vervaardigd voorwerp, met inbegrip van onder meer onderdelen die zijn bestemd om tot een samengesteld voortbrengsel te worden samengevoegd, verpakkingen, uitvoering, grafische symbolen en typografische lettertypen, doch niet
computerprogramma’s.”

Wij menen dat ‘AI-output’ binnen de modelrechtelijke definitie van ‘voortbrengsel’ hoort te vallen. AI-gegenereerde output wordt geproduceerd met behulp van geavanceerde algoritmen en technieken die als industriële productiemethoden kwalificeren. Daarnaast kan AI-output weergaves bevatten van fysieke objecten of visuele representaties van voorwerpen. Bovendien is het mogelijk om met AI grafische symbolen, verpakkingen of typografische lettertypen te ontwikkelen; voortbrengselen die specifiek genoemd zijn in de definitie voortbrengsel.

Nu AI-output in onze ogen als modelrechtelijk voortbrengsel kwalificeert, zijn er nog slechts twee hordes die moeten worden genomen. De AI-output moet op het moment van depot nieuw zijn en over een eigen karakter beschikken. Deze twee vereisten zien uitsluitend op de kenmerken van het voortbrengsel zelf en stellen geen creatieve en/of menselijke eisen aan het ontwerpproces van een model.

Voortbordurend op deze gedachte, betekent dit dat hoewel ‘AI-content’ niet voor auteursrechtelijke bescherming in aanmerking komt, dezelfde content wel modelrechtelijke bescherming kan genieten.

Gemeenschapsmodel 015064798-0001

Wij hebben onze hiervoor beschreven theorie ‘getest’ bij het EUIPO. Dit door op 26 juni 2024 Gemeenschapsmodel 015064798-0001 aan te vragen. Deze aanvraag zag op de onderstaande afbeelding van een bord:

De hierboven weergegeven afbeelding is gegenereerd door de prompt ‘a picture of a plate with legal images on it’ in te voeren in Midjourney. Verder bevatte de aanvraag voor ons ‘AI model’ de volgende beschrijving:

“Dit bord is volledig gecreëerd en tot stand gekomen door middel van Artificiële intelligentie (AI), specifiek met behulp van Midjourney. Dit bord is gegenereerd door de term “a picture of a plate with legal images on it” als prompt in te voeren in Midjourney. Er heeft geen enkele vorm van nabewerking plaatsgevonden.”

De aanvraag is door het EUIPO – ondanks deze beschrijving – gehonoreerd en op dit moment beschikken wij dus in de gehele EU over de modelrechten op dit prachtige bord.

Wij realiseren ons uiteraard dat de toetsing van het EUIPO bij aanvragen van nieuwe Gemeenschapsmodellen slechts heel summier plaatsvindt, maar het feit dat ons AI-Gemeenschapsmodel door het EUIPO is geaccepteerd, kan een indicatie zijn dat AI-output voor modelrechtelijke bescherming in aanmerking komt.

Niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel

Omdat voor het verkrijgen van een niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel dezelfde eisen gelden (het model moet op het moment van eerste openbaarmaking nieuw zijn en over een eigen karakter beschikken), kan hieruit volgens ons worden geconcludeerd dat alle AI-output bij eerste openbaarmaking direct (niet-ingeschreven) modelrechtelijke bescherming geniet, ervan uitgaande dat de AI-output nieuw is en over een eigen karakter beschikt.2

Hoewel de beschermingsomvang van een niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel vrij beperkt is en ook de duur van een niet-ingeschreven Gemeenschapsmodel een stuk korter is dan de duur van auteursrechten, staat de ‘ontwerper van AI-output niet met lege handen wanneer een andere partij de door hem gegenereerde afbeeldingen een-op-een overneemt. Wanneer de ‘ontwerper’ van AI-output daarnaast modelrechten aanvraagt, heeft hij maximaal vijfentwintig jaar een monopolie op zijn AI-output en kan hij anderen verbieden deze AI-output te gebruiken.

Discussie

Wij zijn erg benieuwd hoe onze IE-collega’s het voorgaande zien. Met name de vraag of AI-output als ‘voortbrengsel’ in de zin van het modellenrecht kwalificeert, is een interessante. Het feit dat het EUIPO onze aanvraag heeft geaccepteerd, lijkt in ieder geval een indicatie in het voordeel van de ‘AI-makers’ te zijn.

Digitale dossieruitwisseling advocatuur bij OM weer hersteld na ICT-inbreuk

Vanaf dinsdagochtend is het voor advocaten opnieuw mogelijk om dossierstukken digitaal te ontvangen van het Openbaar Ministerie (OM). Met deze stap zet het OM verdere belangrijke stappen richting het herstel van de digitale dienstverlening, na de grootschalige ICT-inbreuk in juli, die omvangrijke gevolgen had voor het strafproces.
Lees meer
A legal professional's workspace featuring Lady Justice statue, documents, and a laptop.

Kabinet benadrukt zorgvuldige aanpak bij notariële poortwachtersrol en privacy UBO’s

Lees meer

‘Gevangenis maakt jongeren crimineler’, waarschuwt advocaat op Curaçao

Lees meer

Meerderheid wil rechterlijke toetsing van overheidsbeleid

Een meerderheid van de Nederlanders vindt dat rechters in staat moeten zijn om het beleid van de overheid te controleren en, indien nodig, te corrigeren. Dat blijkt uit representatief onderzoek van Ipsos I&O onder 1.000 Nederlanders in opdracht van advocatenkantoor Pels Rijcken. Tegelijkertijd bestaan er zorgen over de vraag of rechters niet te veel ingrijpen in onderwerpen waarover nog politiek debat gaande is.
Lees meer

Juristen Foort van Oosten en Arno Rutte nieuwe bewindslieden Justitie

Lees meer
Vaccine vial and blood test tubes labeled COVID-19 on a blue surface, representing healthcare progress.

Tuchtrechtelijke maatregelen na poging tot getuigenbeïnvloeding in coronazaak; NRC legt link met Amsterdams advocatenkantoor

Lees meer

Filed Under: Nieuws

Vorige artikel
'Advocatuur: tijd om het morele kompas te herijken'
Volgende artikel
Ex-Googlebaas: Laat AI content stelen en huur advocaten in om de rommel op te ruimen

Primary Sidebar

Topvacatures

Advocaat stagiair(e) Rotterdam

Advocaat arbeidsrecht (voor 32 – 40 uur per week / standplaats Den Haag) Den Haag

Meer vacatures

OverFusies

Magazine

Magazine

Best gelezen

  • Nieuwe Uitdaging bij… Bird & Bird, Banning en Pellicaan

  • Vaccine vial and blood test tubes labeled COVID-19 on a blue surface, representing healthcare progress. Tuchtrechtelijke maatregelen na poging tot getuigenbeïnvloeding in coronazaak; NRC legt link met Amsterdams advocatenkantoor

  • Nieuwe podcast ‘De Managing Partner’ geeft podium aan leiders in de advocatuur

  • Medische zorg en omstandigheden detentie Inez Weski onder de loep

  • Juristen Foort van Oosten en Arno Rutte nieuwe bewindslieden Justitie

Recente berichten

  • Digitale dossieruitwisseling advocatuur bij OM weer hersteld na ICT-inbreuk
  • Kabinet benadrukt zorgvuldige aanpak bij notariële poortwachtersrol en privacy UBO’s
  • ‘Gevangenis maakt jongeren crimineler’, waarschuwt advocaat op Curaçao
  • Meerderheid wil rechterlijke toetsing van overheidsbeleid
  • Juristen Foort van Oosten en Arno Rutte nieuwe bewindslieden Justitie

Recente reacties

    Archieven

    • september 2025
    • augustus 2025
    • juli 2025
    • juni 2025
    • mei 2025
    • april 2025
    • maart 2025
    • februari 2025
    • januari 2025
    • december 2024
    • november 2024
    • oktober 2024
    • september 2024
    • augustus 2024
    • juli 2024
    • juni 2024
    • mei 2024
    • april 2024
    • maart 2024
    • februari 2024
    • januari 2024
    • december 2023
    • november 2023
    • oktober 2023
    • september 2023
    • augustus 2023
    • juli 2023
    • juni 2023
    • mei 2023
    • april 2023
    • maart 2023
    • februari 2023
    • januari 2023
    • december 2022
    • november 2022
    • oktober 2022
    • september 2022
    • augustus 2022
    • juli 2022
    • juni 2022
    • mei 2022
    • april 2022
    • maart 2022
    • februari 2022
    • januari 2022
    • december 2021
    • november 2021
    • oktober 2021
    • september 2021
    • augustus 2021
    • juli 2021
    • juni 2021
    • mei 2021
    • april 2021
    • maart 2021
    • februari 2021
    • januari 2021
    • december 2020
    • november 2020
    • oktober 2020
    • september 2020
    • augustus 2020
    • juli 2020
    • juni 2020
    • mei 2020
    • april 2020
    • maart 2020
    • februari 2020
    • januari 2020
    • december 2019
    • november 2019
    • oktober 2019
    • september 2019
    • augustus 2019
    • juli 2019
    • juni 2019
    • mei 2019
    • april 2019
    • maart 2019
    • februari 2019
    • januari 2019
    • december 2018
    • november 2018
    • oktober 2018
    • september 2018
    • augustus 2018
    • juli 2018
    • juni 2018
    • mei 2018
    • april 2018
    • maart 2018
    • februari 2018
    • januari 2018
    • december 2017
    • november 2017
    • oktober 2017
    • september 2017
    • augustus 2017
    • juli 2017
    • juni 2017
    • mei 2017
    • april 2017
    • maart 2017
    • februari 2017
    • januari 2017
    • december 2016
    • november 2016
    • oktober 2016
    • september 2016
    • augustus 2016
    • juli 2016
    • juni 2016
    • mei 2016
    • april 2016
    • maart 2016
    • februari 2016
    • januari 2016
    • december 2015
    • november 2015
    • oktober 2015
    • september 2015
    • augustus 2015
    • juli 2015
    • juni 2015
    • mei 2015
    • april 2015
    • maart 2015
    • februari 2015
    • januari 2015
    • december 2014
    • november 2014
    • oktober 2014
    • september 2014
    • augustus 2014
    • juli 2014
    • juni 2014
    • mei 2014
    • april 2014
    • maart 2014
    • februari 2014
    • januari 2014
    • december 2013
    • november 2013
    • oktober 2013
    • september 2013
    • augustus 2013
    • juli 2013
    • juni 2013
    • mei 2013
    • april 2013
    • maart 2013
    • februari 2013
    • januari 2013
    • december 2012
    • november 2012
    • oktober 2012
    • september 2012
    • augustus 2012
    • juli 2012
    • juni 2012
    • mei 2012
    • april 2012
    • maart 2012
    • februari 2012
    • januari 2012
    • december 2011
    • november 2011
    • oktober 2011
    • september 2011
    • augustus 2011
    • juli 2011
    • juni 2011
    • mei 2011
    • april 2011
    • maart 2011
    • februari 2011
    • januari 2011
    • december 2010
    • november 2010
    • oktober 2010
    • september 2010
    • augustus 2010
    • juli 2010
    • juni 2010
    • mei 2010
    • april 2010
    • maart 2010
    • februari 2010
    • januari 2010
    • december 2009
    • november 2009
    • oktober 2009
    • september 2009
    • augustus 2009
    • juli 2009
    • juni 2009
    • mei 2009
    • april 2009
    • maart 2009
    • februari 2009
    • januari 2009
    • december 2008
    • november 2008
    • oktober 2008
    • september 2008
    • augustus 2008
    • juli 2008
    • juni 2008
    • mei 2008
    • april 2008
    • maart 2008
    • februari 2008
    • januari 2008
    • december 2007
    • november 2007
    • oktober 2007
    • november 2006
    • oktober 2006
    • april 2006
    • juni 2005
    • mei 2005
    • april 2005
    • februari 2005
    • april 2004

    Categorieën

    • aanbesteding & omgevingsrecht
    • Aansprakelijkheid
    • Actueel
    • Agenda
    • AI
    • AI, tech & legal
    • Arbeidsrecht
    • Arbeidsrecht
    • Arbeidsrecht & sociale zekerheid
    • Bedrijfsjurist en advocaat
    • Berkely Bridge
    • Beroepsvaardigheden
    • Bestuurs(proces)recht
    • Bouwrecht
    • Buitenland
    • Burgerlijk (Proces)recht
    • Burgerlijk (Proces)recht en contracten
    • Business
    • Chemische Veiligheid
    • Column
    • Corona
    • Deals
    • Dealtalk
    • Erfrecht
    • Financieel
    • Financieel recht
    • Fiscaal
    • Fiscaal Recht
    • Gezondheidsrecht
    • Gouden Zandlopers
    • Human Interest
    • Huurrecht
    • Huurrecht
    • ICT & Privacy
    • Incompany
    • insolventie en ondernemingsrecht
    • Instagram
    • Intellectueel Eigendomsrecht
    • Intellectuele Eigendomsrecht
    • Internationaal en Europees Recht
    • Interview
    • Jeugdrecht
    • Juridisch ondersteuner
    • Lexxyn Groep
    • Mediation
    • Mercedes-Benz
    • Mutsaerts
    • Nieuwe uitdaging
    • Nieuws
    • Notariaat
    • Notariaat
    • Notariaat
    • Ondernemingsrecht
    • Onderwijsrecht
    • Opinie en blogs
    • Overheid Bedrijfsvoering
    • Overheid Bestuur
    • Overheid Ruimte & milieu
    • Overheid Sociaal
    • Overheid Veiligheid
    • Personen- en familierecht
    • Personen- en familierecht
    • PO Deal aanbod
    • Podcasts
    • Privacyrecht
    • schade en verzekering
    • SDU events
    • Straf (Proces)recht
    • Tuchtrecht
    • Uitgelicht
    • vacatures
    • Vastgoed- & Huurrecht
    • Veiligheid
    • Vlogs
    • Vreemdelingenrecht
    • Wagner Group
    • Wieringa
    • YER Legal

    Meta

    • Login
    • Berichten feed
    • Reacties feed
    • WordPress.org

    Footer

    • Nieuws
    • Business
    • Human Interest
    • Innovatie & Tech
    • Opinie en blogs
    • Tuchtrecht
    • Gouden Zandlopers
    • Top 50 Advocatuur
    • Top 30 Notariaat
    • Advocatie Magazine
    • Vacatures
    • Partners
    • Facebook
    • LinkedIn
    • Instagram
    • Youtube
    • Nieuwsbrief
    • Contact en colofon
    • Meld nieuws
    • Adverteren
    • Vacature indienen

    Advocatie is een uitgave van
    Lefebvre Sdu
    Maanweg 174
    2516 AB Den Haag

    Powered by Lefebvre Sdu

    • Disclaimer
    • Privacy Statement & Cookieverklaring
    lefebvre SDU

    Het laatste nieuws van Advocatie
    twee keer per week in je mail
    ?

    Meld je aan voor onze nieuwsbrief:

    Aanmelden

    ×