Bijna 40 procent van de strafzaken wordt afgedaan met een sepot. Daarbij houdt het OM zich lang niet altijd aan de wettelijke vereisten. Vooral in de communicatie met verdachten en slachtoffers gaat het mis.
Dat schrijft Edwin Bleichrodt, procureur-generaal bij de Hoge Raad, in zijn rapport Afgezien van vervolging. Voor het onderzoek zijn 204 strafdossiers beoordeeld die in 2022 zijn geseponeerd. De onderzoeksvraag was of het OM de wettelijke voorschriften heeft nageleefd bij het nemen van de sepotbeslissingen.
Dat bleek nogal tegen te vallen. In 40 procent van de geseponeerde overtredingszaken kreeg de verdachte geen brief waarin dit besluit werd meegedeeld. Bij de onderzochte misdrijfzaken ging het iets beter, maar verzuimde het OM toch nog in 30 procent van de gevallen een sepotbrief te versturen.
Ook als er wel een brief wordt gestuurd, gaat het toch vaak mis. Zo werd er in zaken met minderjarige verdachten lang niet altijd een sepotbrief gestuurd naar de wettelijke vertegenwoordiger van de verdachte. Advocaten hebben al helemaal het nakijken. In vrijwel geen van de zaken waarin een advocaat bekend was, werd een afschrift aan de advocaat verzonden.
Slachtofferschap is geen reden voor extra zorgvuldigheid, zo blijkt. Niet alle slachtoffers die op de hoogte gehouden wilden worden, worden als zodanig geregistreerd. Ook krijgen zij niet altijd een sepotbrief toegestuurd.
Standaardbrieven
Ook inhoudelijk stemmen de sepotbrieven weinig vrolijk. Vooral in de communicatie met de verdachte is het OM zuinig. De omschrijving van het strafbare feit is volgens Bleichrodt erg summier en in een aantal zaken gebrekkig. Het OM gebruikt standaardteksten om het sepot te motiveren en gaat daarbij nauwelijks op de zaak in. Indien de zaak is geseponeerd met een voorwaardelijk sepot, wordt de keuze om voorwaarden te stellen niet toegelicht.
De brief informeert de verdachte niet dat de meeste sepotbeslissingen worden geregistreerd op diens strafblad of dat er een klacht kan worden ingediend bij de hoofdofficier van justitie.
Slachtoffers komen er een ietsje beter vanaf. De (standaard)motivering van de beslissing in hun brief is uitgebreider, maar niet altijd correct of duidelijk.
Aanbevelingen
De PG raadt het OM aan om niet alleen de praktijk van de verzending van de sepotbrief te herzien, maar om ook nog eens kritisch naar de inhoud te kijken.
Ook zou er intern toezicht moeten komen op de sepotbeslissingen, om de kwaliteit hiervan te waarborgen. Nu is geconstateerd dat in 11 procent van de onderzochte technische sepots het niet duidelijk is waarom het OM tot de conclusie komt dat een zaak niet haalbaar is.
Lees ook:
