Het Gerechtshof Amsterdam heeft in de procedure tussen FNV en Deliveroo geoordeeld dat de maaltijdbezorgers van Deliveroo werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. Ze zijn dus geen zzp’ers. Vakredacteur arbeidsrecht Wilsen Cheng ontleedt de uitspraak van het hof.
Deliveroo biedt een bezorgdienst aan van de maaltijden van de restaurants naar de klanten. Tot 2018 waren de bezorgers in dienst van Deliveroo op basis van een arbeidsovereenkomst voor bepaalde tijd. Per 18 februari 2018 heeft Deliveroo besloten de arbeidsovereenkomsten met de bezorgers niet meer te verlengen. Vanaf 1 juli 2018 werken de bezorgers slechts op basis van een overeenkomst van opdracht bij Deliveroo.
Om bestellingen te ontvangen moeten de bezorgers een app op hun telefoon installeren. Ze bepalen zelf of, wanneer, waar en voor hoelang zij willen werken. Deliveroo betaalt de bezorgers een vast bedrag per bestelling.
In eerste aanleg heeft de kantonrechter geoordeeld dat de bezorgers van Deliveroo werkzaam zijn op basis van een arbeidsovereenkomst. Tegen dit oordeel komt Deliveroo in hoger beroep.
Oordeel hof
Het hof verwijst voor de kwalificatie van een arbeidsrelatie naar het arrest X/Gemeente Amsterdam van de Hoge Raad van 6 november 2020. Volgens de Hoge Raad moet worden gekeken naar de elementen ‘in dienst’, ‘loon’, ‘gedurende zekere tijd’ en ‘arbeid’. Deze kwalificatie moet gebeuren aan de hand van de rechten en verplichtingen die partijen zijn overeengekomen. Welke rechten en verplichtingen dat zijn, moet aan de hand van het Haviltex-criterium worden vastgesteld. Het hof beoordeelt de verschillende elementen als volgt.
Arbeid
Niet ter discussie staat dat door de bezorgers arbeid wordt verricht. Partijen verschillen van mening over de vrijheid die bezorgers al dan niet hebben een opdracht te aanvaarden. Ook kunnen de bezorgers zich laten vervangen. Het hof meent dat het Free-login-systeem de bezorger een grotere mate van vrijheid geeft. Deze vrijheid kan weliswaar duiden op de afwezigheid van een arbeidsovereenkomst, maar is naar het oordeel van het hof niet van dien aard dat daarmee de kwalificatie ‘arbeidsovereenkomst’ onverenigbaar is.
Loon
Deliveroo betaalt haar bezorgers voor de verrichte werkzaamheden een vast bedrag per bestelling, waarmee is voldaan aan het loonvereiste. Het hof acht tevens van belang dat individuele bezorgers geen invloed hebben op de hoogte van het loon. Dit past volgens het hof meer bij een arbeidsovereenkomst dan bij een opdrachtovereenkomst.
In dienst van
Partijen verschillen van mening over de aanwezigheid van een gezagsverhouding. Naar het oordeel van het hof legt de omstandigheid dat een bezorger de (betrekkelijke) vrijheid heeft de route te bepalen weinig gewicht in de schaal. Verder zegt de mate waarin aanwijzingen worden gegeven ook niet zoveel over de aanwezigheid van een arbeidsovereenkomst.
De arbeid die de bezorgers verrichten is in de ogen van het hof aan te merken als de kernactiviteit van Deliveroo; dit kan wijzen op een gezagsverhouding. Dat Deliveroo steeds de inhoud van de contracten en de wijze waarop de werkzaamheden worden georganiseerd eenzijdig wijzigt, duidt er ook op dat Deliveroo gezag uitoefent over de bezorgers.
Ook het volgsysteem van Deliveroo geeft een vergaande controlemogelijkheid, die wijst op een vorm van gezag. Het geeft Deliveroo bovendien grote bemoeienis in de wijze waarop de werkzaamheden worden verricht. Het door Deliveroo eenzijdig vastgestelde betaalmodel vormt ook een aanwijzing van gezag.
Het hof komt dan ook tot de conclusie dat de wijze waarop Deliveroo werkzaamheden door bezorgers laat uitoefenen, duidt op de aanwezigheid van een gezagsrelatie.
Gedurende zekere tijd
Het hof oordeelt dat niet is gebleken dat de bezorgers die arbeid voor Deliveroo verrichten, dit in een verwaarloosbare omvang doen. Volgens de door Deliveroo aangeleverde gegevens blijkt dat de bezorgers gemiddeld meer dan twintig uur per maand werken. Naar het oordeel van het hof is dan ook voldaan aan het in art. 7:610 BW neergelegde criterium dat de arbeid gedurende zekere tijd dient te worden verricht.
Conclusie
Het hof constateert dat slechts de aan de bezorgers gegeven vrijheid ten aanzien van het verrichten van de arbeid, een omstandigheid is die wijst op de afwezigheid van een arbeidsovereenkomst. Alle overige elementen, waaronder de wijze van loonbetaling, het uitgeoefende gezag, de zekere tijd en overige omstandigheden wijzen meer op de aanwezigheid van een arbeidsovereenkomst. De aan de bezorgers gegunde vrijheid is bovendien niet onverenigbaar met de kwalificatie van de overeenkomst als arbeidsovereenkomst. Het hof bekrachtigt derhalve het oordeel van de kantonrechter.
Afsluiting
Dit arrest van het hof bevestigt weer het belang van het arrest X/Gemeente Amsterdam van de Hoge Raad met betrekking tot schijnzelfstandigheid. Deliveroo heeft aangegeven in cassatie te gaan, dus wordt vervolgd…
Meer weten over dit onderwerp? Mr. Marit Beukhof en mr. Thirza van Loon schreven voor OpMaat Arbeidsrecht+ een uitgebreide en actuele Practice Note over het onderwerp ‘Kwalificatie arbeidsovereenkomst’.
