• Skip to primary navigation
  • Skip to main content
  • Skip to primary sidebar
  • Skip to footer
  • Nieuwsbrief
  • Magazine
  • Webshop
  • Contact en colofon

Advocatie

Dé nieuwssite voor advocaten, notarissen en juristen

  • Actueel
    • Nieuws
    • Business
    • Tuchtrecht
    • Nieuwe uitdaging
    • Deals
    • Human Interest
    • Opinie en blogs
    • Buitenland
  • Innovatie & Tech
  • Podcasts
  • De Stand
    • Advocatuur Top 50
    • Notariaat Top 30
    • Archief De Stand
  • Uitgelicht
  • GZL 2023
  • Vacatures
  • Opleidingen
  • Partners
    • Berkeley Bridge
    • EVE
    • Hoffelijk Juridisch
    • Intervisie Advocatuur
    • Mutsaerts
    • Nalanda
    • OSR
    • PO-Online
    • YER Legal

Column: een schokgolf door de legal tech scene

16 juli 2019 door Advocatie Redactie

Niek van de Pasch 300

Al ruim twee eeuwen staat onze rechtspraak in de Franse traditie. Individuele rechters zijn binnen dat systeem nauwelijks zichtbaar, want ‘de rechtbank’ doet nu eenmaal uitspraak. Hoe anders is dat in bijvoorbeeld de Verenigde Staten? Van ‘The Great Dissenter’ John Marshall Harlan eind 19e eeuw tot Ruth Bader Ginsburg met haar speciale dissent-halsketting begin 21e eeuw, is de persoon achter het ambt daar altijd prominent aanwezig geweest.

Door Niek van de Pasch

In Nederland traden eigenlijk pas de laatste halve eeuw sommige rechters uit die anonimiteit. Presidenten als Jan Reuder en Ben Asscher zijn via hun kortgedingen zo ongeveer bekende Nederlanders geworden. Tegenwoordig drukken kranten steeds vaker portretten van rechters in de aanloop naar grote strafzaken. Intussen presenteert in Frankrijk vooral het Cour de Cassation zich nog echt als collectieve ‘bouche de la loi’, die haar juridisch-technische oordelen logisch dwingend afkondigt.

Een paar jaar terug begon dit klassieke land een innovatief project: alle uitspraken digitaliseren en online uploaden. Vanuit de conventionele rechtscultuur daar gingen stemmen op om hierbij de namen van de rechters te verwijderen. Dat was uiteindelijk een brug te ver.

Advocaat en programmeur Michaël Benesty zag meteen de potentie van deze dataset. Hij schreef een algoritme en liet dat los op asielvonnissen. Wat bleek? Sommige rechters wezen zowat alles af, anderen juist bijna niks. Op zo’n groot volume en met een willekeurige zaakstoedeling lijkt dat wel iets te zeggen over die rechters zelf. Toen zijn website met alle statistieken live ging, schrok de rechterlijke macht zich een hoedje. Rechters voelden zich gedwongen om richting het gemiddelde te bewegen.

Deze gebeurtenis was de aanleiding voor een wet die recent in werking trad. Het is inmiddels verboden om identiteitsgegevens van rechters te hergebruiken met evaluatie, analyse, vergelijking of voorspelling van daadwerkelijke of vermeende beroepsuitoefening als doel of effect. Op overtreding staat maar liefst vijf jaar cel. Dit is een wereldwijde primeur.

De combinatie van het brede toepassingsbereik en het hoge strafmaximum zond een schokgolf door de Franse legal (tech) scene. Rechtswetenschappers die met ouderwets handwerk Franse rechters in Europese hoven volgen, twijfelen al of ze nog op Charles de Gaulle durven landen. Tegelijkertijd belooft de Franse overheid trouwens zelf alternatieve software te ontwikkelen. Die programma’s zullen echter wel stoppen op het niveau van de rechtbank, en houden individuele rechters dus buiten schot.

Vorig jaar rond deze tijd schreef ik hier al iets over ‘black box’-beeldvorming en de urgentie om daarop te anticiperen. Iets zuidelijker is het inmiddels dus zover. Moeten we ook deze Franse aanpak adopteren? Om het in EVRM-termen te zeggen: is dit verbod ‘in een democratische samenleving noodzakelijk om het gezag van de rechterlijke macht te waarborgen’?

Het echte belang van deze ontwikkeling ligt misschien nog wel een abstractieniveau hoger. Rechtseenheid en rechtszekerheid impliceren immers voorspelbaarheid. De rechtspraak zoekt in transparantie en nabijheid tegelijkertijd nieuwe fundamenten voor haar eigen legitimiteit. Gooit de Franse wetgever met het badwater ook het kind weg? Of is de valse suggestie van objectiviteit zo gevaarlijk, dat elke opening meer kwaad doet dan goed? Doorgaan met de Franse slag lijkt hoe dan ook passé.

Filed Under: Innovatie & Tech, Opinie en blogs

Vorige artikel
Column Zo Zuidas: yogasnuivers
Volgende artikel
Column: Waarom zit ik hier?

Primary Sidebar

Topvacatures

(Senior) Consultant Corporate Law Amsterdam

Meer vacatures

OverFusies

Magazine

Magazine

Best gelezen

  • Voorzitter Gouden Zandlopers-jury: ‘Ik verwacht weer een spetterende editie’
  • Hoge Raad bevestigt oordeel hof dat Deliveroo-bezorgers in loondienst werken
  • Frans bod van half miljard voor IT-bedrijf Ordina, advies van Houthoff en Stibbe
  • Nieuwe Uitdaging bij… Kneppelhout, CMS en Advocaten Familie- & Erfrecht
  • Vooralsnog geen stakende rechters; cao-onderhandelingen worden hervat

Footer

  • Nieuws
  • Business
  • Human Interest
  • Innovatie & Tech
  • Opinie en blogs
  • Tuchtrecht
  • Gouden Zandlopers 2022
  • Top 50 Advocatuur
  • Top 30 Notariaat
  • Advocatie Magazine
  • Vacatures
  • Partners
  • Twitter
  • Facebook
  • LinkedIn
  • Instagram
  • Youtube
  • Nieuwsbrief
  • Contact en colofon
  • Meld nieuws
  • Adverteren
  • Vacature indienen

Advocatie is een uitgave van
Sdu
Maanweg 174
2516 AB Den Haag

Powered by Sdu

  • Disclaimer
  • Privacy Statement & Cookieverklaring
SDU

Het laatste nieuws van Advocatie
twee keer per week in je mail
?

Meld je aan voor onze nieuwsbrief:

Aanmelden

×